Metin İlkin

(d. 22 Şubat 1932 / ö. 7 Şubat 1998)
Hikâyeci, şair, çevirmen, yayıncı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Zonguldak'ta doğmuş, çocukluğunu Bartın ve Amasra'da geçirmiştir. 1953'te İşçi Gazetesi'nde ilk yazılarını, 1958'de Yeditepe Dergisi'nde ilk hikâyelerini yayımlamıştır. İlkin'in sosyalizm, edebiyat, kültür ve sanat konularındaki yazıları ile hikâyeleri Güney, Varlık, Yansıma, Gelecek, Yeni Adımlar, Yeditepe, Gerçek gibi süreli yayınlarda yayımlanmıştır (Yağcı, 2008: 6).

1970 yılında Yücel Yayınları'nı kuran İlkin, Mayıs-Ekim 1971 tarihleri arasında Sosyalist Edebiyat Dergisi Gelecek'i; Ocak 1973-Şubat 1975 tarihleri arasında da aylık sanat ve siyaset dergisi olan Yeni Adımlar'ı çıkarmıştır. Güngör Gençay, Zihni Anadol ve Kadir İncesu'yla birlikte Gerçek Sanat Dergisi'nin yayın kuurlunda yer almıştır.

Vefatına kadar, hikâye ve yazılarını çeşitli süreli yayınlarda yayımlamaya devam eden İlkin, İşçi Partisi'nin Merkez Disiplin Kurulu'nda da görev yapmıştır. İstanbul'da vefat etmiştir.

Metin İlkin, hikâyelerini Mescit Çıkmazı, Zor Zaman, Nöbet, Konuşmak, Yarın İçin, Selam Olsun, Çocukluğumuz adlı kitaplarda toplamıştır. Kasaba ve büyükşehrin gecekondu mahallelerinde yaşayan emekçi sınıftan tipleri güçlü gözlem yeteneğiyle getirdiği öykülerinde küçük adamların gündelik hayatlarının, çatışmalarını gerçekçi anlatıma bağlı kalarak betimleyen (Kurdakul, 1989: 332) İlkin, konularını ve hikâye kişilerini hayattan alarak düşünceden gerçekliğe değil de gerçeklikten düşünceye vararak inandırıcılığı artırırken hem kişileri soyutluktan hem de anlatılanları soğukluktan kurtarır (Bezirci, 1994: 172). Postmodernizme, soyutçuluğa karşı durarak anlaşılır olmayı benimseyen İlkin'in tüm hikâyelerinin dokusunda işçi sınıfının ideolojisinin egemen olduğu görülür (Gençay, 2008: 13).

"Yaşam felsefesi gereği tüm öykülerinin kahramanlarını sıradan insanlardan seçer. Bunlar işçi ve emekçilerdir. Öykülerinde, onların yaşamındaki kendine özgü güzelliklerinden, sevinçlerinden, aşklarından, dokunaklı hüzünlerinden ve umutlarından kesitler sunar" (İncesu 2016). Olaylar köylerde, gurbette, gecekondu mahallelerinde, fabrika, depo, fırın, dükkân gibi çevrelerde geçer. Öykülerinde genellikle geçim güçlüğü çeken insanları (Ertop, 2015: 125) anlatan Metin İlkin, toplumcu gerçekçi çizgide eserler veren bir yazardır. Sanat ve toplumsal yaşam birliğini önemli gören (Bozkurt, 2015: 102) İlkin'in öykülerinde yalın dil esastır.

Kaynakça

Bezirci, Asım (1994). "Zor Zaman", 1950 Sonrasında Hikâyecilerimiz. İstanbul: Evrensel Basım. 170-173

Bozkurt, Osman (2015). "Edebiyatımızda Metin İlkin ve Öykücülüğü." Öykücü Metin İlkin'in Öyküsü. İstanbul: Usar Yay. 102-110.

Ertop, Konur (2015). "Metin İlkin'in Öykülerinde Yaşadığımız Günlere Tanıklık", Öykücü Metin İlkin'in Öyküsü. İstanbul: Usar Yay. 125-132

Gençay, Güngör (2008). "Metin İlkin'in Yaşam-Sanat Örgüsü." Berfin Bahar. S.120. 12-13

Gençay, Güngör, Osman Bozkurt, Yılmaz Elmas, Hasan Hüseyin Yalvaç (2015) Öykücü Metin İlkin’in Öyküsü, ?: Usar Yay.

İncesu, Kadir (4.2.2016) "Öykücü Metin İlkin'i tanıyor Musunuz?"https://www.birgun.net/haber-detay/oykucu-metin-ilkin-i-taniyor-musunuz-102753.html

Kurdakul, Şükran (1989). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Yayınevi. 332

Yağcı, Öner (2008). "Gerçekçi Öykücülüğümüzün Sevdalı Sürdürücüsü, İşçi Öykülerinin Usanmazı: Metin İlkin." Berfin Bahar. S.120. 5-8

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. FATİH SAKALLI
Yayın Tarihi: 20.08.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mescit ÇıkmazıBarış / İstanbul1966Hikâye
KonuşmakYeditepe / İstanbul1966Hikâye
Yarın İçinYücel / İstanbul1970Hikâye
Zor ZamanYücel / İstanbul1971Hikâye
NöbetYücel / İstanbul1971Hikâye
Yarın İçin - Selam OlsunYücel / İstanbul1972Hikâye
Aydınlıkçı Şair Aydınlıkçı Yazar Nazım Hikmet: Nazım Hikmet'in Aydınlık Dergisinde Yayımlanan Bütün Şiir ve YazılarıOda / İstanbul1976Derleme
İlk Kahraman PrometeGerçek Sanat / İstanbul1994Şiir
Antikacı DükkânıOda Yayınları / İstanbul1996Çeviri
ÇocukluğumuzBerfin / İstanbul1997Hikâye
Meksikalı DevrimciBerfin / İstanbul1998Çeviri

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Adem Özbayd. 12 Nisan 1976 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2İrfan Yalçınd. 23 Nisan 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ertan Mısırlıd. 17 Eylül 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NİZAM, Nizam Utlud. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5HACI YUSUF/HALVETİ, Yusuf Aydınd. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ömer Cahit Yıldızd. 1932 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Baha Vefa Karatayd. 2 Ekim 1916 - ö. 6 Ocak 1998Ölüm YılıGörüntüle
8ENVER, Enver Haşmetd. 1925 - ö. 03.12.1998Ölüm YılıGörüntüle
9A. Adnan Çakmakçıoğlud. 27 Mayıs 1921 - ö. 2 Şubat 1998Ölüm YılıGörüntüle
10GÜLDEN, Güldane Taşd. 1967 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MEHMED EMÎN FEYZÎd. 1862 - ö. 1929MeslekGörüntüle
12Mahir Karayazıd. 1980 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nurdan Gürbilekd. 20 Mayıs 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14M. Yüksel Arkalıd. 16 Nisan 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Yeşim Dorand. 27 Haziran 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VELİ METİNd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Metin Köktend. 1 Mart 1947 - ö. 27 Kasım 1998Madde AdıGörüntüle
18Galip Erdemd. 10 Mart 1930 - ö. 12 Mart 1997Madde AdıGörüntüle