Madde Detay
Kâmran Yüce
(d. 1926 / ö. 13 Ekim 1986)
Tiyatro ve Sinema Sanatçısı, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Elazığ'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Kilis'te tamamladıktan sonra eğitimine İstanbul'da devam etti. İstanbul Üniversitesi'ndeki hukuk öğrenimini son sınıftayken bıraktı ve profesyonel olarak tiyatro oyunculuğuna başladı. Muhsin Ertuğrul'un 1951'de İstanbul'da kurduğu Küçük Sahne Tiyatrosu ile oyunculuk hayatına giriş yapan Kâmran Yüce, bu tiyatroda Sadri Alışık, Münir Özkul, Çolpan İlhan ile beraber sayısız oyunda rol aldı. 1955'te Muhsin Ertuğrul yeniden Devlet Tiyatrosu Genel Müdürü olunca, içinde Kâmran Yüce'nin de bulunduğu bir grup oyuncu Küçük Sahne'yi devam ettirmek istediyse de 1956-1957 sezonunun sonunda, ekonomik sebepler yüzünden kadro dağıldı. Daha sonra Muammer Karaca'nın 1955'te kurduğu Karaca Tiyatro'nun oyunlarında performans sergiledi. 1959'da uzun yıllar birlikte çalışacağı Şükran Güngör, Müşfik Kenter, Yıldız Kenter ve Genco Erkal gibi isimlerle birlikte Kent Oyuncuları'nın kurucuları arasında yer aldı ve zaten anonim bir şirket şeklinde kurulan tiyatronun hissedarlarından biri oldu. 1976'da geçirdiği mide kanaması nedeniyle tiyatroya bir dönem ara verse de ona hiçbir şey engel olamadı, pek çok tiyatro oyununda yirmi beş yıl boyunca rol aldı. Çok yönlü bir sanatçı olan Kâmran Yüce şiir ve öyküler yazdı; Küçük Dergi, Site Tiyatrosu Aylık Dergisi, Kent Oyuncuları Aylık Tiyatro Dergisi gibi tiyatro dergilerinin ve Kent Yayınları'nın editörlüğünü yaptı.1951'den sonra sinema ile de ilgilenmeye başladı. Sinema oyunculuğu, film yapımcılığı, seslendirme sanatçılığı gibi görevler üstlendi. Ayrıca Film Seslendirme Sanatçıları Derneği'nin kurucu üyelerinden biri oldu. 13 Ekim 1986'da turne için Tekirdağ’ın Çorlu ilçesine giderken geçirdiği trafik kazası sonucu vefat etti.
1951'de Evli mi Bekâr mı? adlı film ile sinemaya adım attı. 1952'de şiir yazmaya başladı. Şiirlerini Yücel, Yeryüzü, Küçük Dergi, Diyelim, Varlık, Yenilik, Yeni Ufuklar, Yeditepe, Dost, Yeni Gazete gibi dergi ve gazetelere yayımladı. İlk dönem şiirlerinde Garip etkisi hissedilse de kısa süre içerisinde bu etkiden sıyrılan şair "İkinci Yeni'nin işçiliğe dayanan tekniği içinde toplumsallığa yakın, yürekli, yalın, kişiye sıcak gelen şiirleriyle" okurlarının beğenisini topladı (Kurdakul 1985: 668). Üniversiteden sonra hayatının merkezine tiyatroyu alan Kâmran Yüce onu hayatının sonuna kadar bırakmamış ve onlarca oyunda sahne almıştır: Tahta Çanaklar, Büyük Sebastiyanlar, Necati Cumalı'nın Nalınlar'ı, Çehov'un Martı'sı, Brecht'in Üç Kuruşluk Opera'sı, Pembe Kadın, Melih Cevdet Anday'ın İçerdekiler'i, Maksim Gorki'nin Ayak Takımı Arasında'sı, Çehov'un hikâyelerinden derlenen İnsan Denen Garip Hayvan bunlardan birkaçıdır.
Kaynakça
Gürün, Dikmen (2016). Tiyatro Benim Hayatım Yıldız Kenter'in Hayat Hikâyesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 70-231.
İhsan, Işık (2006). “Yüce, Kamran”. Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 9. Ankara: Elvan Yayıncılık. s. 3968.
Karaalioğlu, Seyit Kemal (1983). "Yüce, Kâmran". Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri. s. 904.
Kurdakul, Şükran (1985). “Yüce, Kâmran”. Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: Cem Yayınevi. s. 668.
Necatigil, Behçet (1998). “Yüce, Kâmran”. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. s. 464
Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2010). “Kâmran, Yüce”. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 1146
TDEA (1977-1998). "Yüce, Kamran". TDEA (1977-1998). C. VIII. İstanbul: Dergâh Yayınları. s. 628.
Yazar, Hamide (2015). “Kamuran Yüce”. Türk Sineması Araştırmaları. http://www.tsa.org.tr/tr/kisi/kisibio/717/kamuran-yuce [Erişim Tarihi: 09.09.2018]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: BİRSEN YILDIRIMYayın Tarihi: 20.11.2018Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Yayın Tarihi: 20.11.2018Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gölge | Yeni Ufuklar / İstanbul | 1955 | Şiir |
Soyunuk | Yeditepe / İstanbul | 1961 | Şiir |
Güneş Yorgunu Atlar | Kent Yayınları / İstanbul | 1971 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Burak Mikail Uçar | d. 19 Ekim 1968 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Mehmet İhsan Yüce | d. 23 Ocak 1929 - ö. 15 Mayıs 1991 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | AHMED HAMDÎ, Harputî | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Mehmet Önder | d. 1 Mart 1926 - ö. 23 Ağustos 2004 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Nevzat Üstün | d. 23 Ağustos 1926 - ö. 8 Kasım 1979 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Füruzan Toprak | d. 1926 - ö. 13 Ocak 2010 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SÜLEYMAN, Süleyman Sağcı | d. 1927 - ö. 1986 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Dimitri Karaçoban | d. 1933 - ö. 1986 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Kemal Kaplancalı | d. 1910 - ö. 15 Temmuz 1986 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Oyhan Hasan Bıldırki | d. 10 Haziran 1947 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | İsmail Hakkı (Alişanzade) | d. 1871 - ö. 13 Mart 1944 | Meslek | Görüntüle |
12 | Gökhan Evliyaoğlu | d. 27 Mayıs 1927 - ö. 21 Ağustos 2011 | Meslek | Görüntüle |
13 | Ahmet Metin Şahin | d. 1935 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Sırma Köksal | d. 1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | AHMET VEFA ARAY | d. 1913 - ö. 1990 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Ali Yüce | d. 1928 - ö. 29 Nisan 2015 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Abdullah Mahir İz | d. 28 Ocak 1895 - ö. 9 Temmuz 1974 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Mehmet İhsan Yüce | d. 23 Ocak 1929 - ö. 15 Mayıs 1991 | Madde Adı | Görüntüle |