Madde Detay

İstanbul’da doğdu. Bir yaşındayken babasını kaybetti. Onu en iyi anlatanlardan biri olan Asım Bezirci, “O çok erken işe koyuldu: 1942’de, henüz on beş yaşındayken, Yedigün ve Yarımay dergilerinde ilk şiirlerini yayımladı. Bir yıl sonra da bunları bir kitapta topladı: Tomurcuk…” (Bezirci 1971: 121) diyerek Şükran Kurdakul’un hayata erken başladığını söyler. 1946’da Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi’nin Denizli şubesini kurmaya girişti. Ancak kısa süre sonra parti kapatıldı, Şükran Kurdakul da tutuklandı. Bu arada İzmir Karşıyaka Lisesi'nde öğrenciydi. Türk Ceza Yasası’nın 142. maddesine aykırı eylemde bulunduğu gerekçesiyle dört buçuk ay tutuklu kaldı. 1947’de beraat etti. Askerliğini 1948-1950’ yılları arasında Maraş sürgün alayında yaptı. 1947-1950 arasında Fikirler, Genç Nesil, Kaynak gibi dergilerde toplumcu şiirler yazdı. Hapisten çıktıktan sonra askerliğe kadar İzmir Belediyesi Encümen Kaleminde daktilo olarak çalıştı. 15 Ekim 1951-15 Mart 1952 arasında arkadaşlarıyla on beş günlük Yeryüzü dergisini çıkardı. 1951-1953 yılları arasında İstanbul Ziraat Bankası Bahçekapı Şubesinde depo memuru olarak görev yaptı. 1953’te Türkiye Komünist Partisi’ne üye oldu. 26 Eylül 1953’te tutuklandı. Birkaç ayı hücre olmak üzere yine sosyalist fikirleri gerekçesiyle iki yıl tutuklu kaldı. Çıktıktan sonra 1956’da hapiste yazdığı şiirlerden oluşan Giderayak’ı çıkardı. Ancak kitap toplatıldı. Kurdakul; Varlık Yayınevi, Tan ve Yeni Gazete'de düzeltmenlik yaptı. 1958’de Ataç Yayınevini açtı ve yine 1958-1962 yıllarında Yelken’i yönetti. 17 Ekim 1960’ta Selma Koray’la evlendi. 1964-1966 yıllarında ise Eylem dergisini çıkardı. 1964’te Türkiye Edebiyatçılar Birliğinin genel sekreterliğini yaptı.

İdeolojik fikirlerini savunup, siyasi mücadelenin içerisine atılmak amacıyla 1963’te Türkiye İşçi Partisine girdi. Kurdakul, partisinin Balıkesir il başkanlığının yanı sıra Türkiye Yazarlar Sendikası ikinci başkanlığı ve PEN Yazarlar Derneği başkanlığı görevlerini üstlendi. 15 Aralık 2004 tarihinde vefat etti.

Şükran Kurdakul, çıraklık ürünleri olarak nitelendirdiği hece ölçüsünde uyaklı şiirlerini Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Haşim ve Faruk Nafiz Çamlıbel etkisiyle 1941-1942 yıllarında Yarımay ve Yedigün dergilerinde yayımlamıştır. Fakat Fikirler, İstanbul, Servet-i Fünûn-Uyanış ve Yürüyüş dergilerini okumaya başladıktan sonra Nâzım Hikmet, Sait Faik Abasıyanık, Ahmet Muhip Dıranas, Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı ve Fazıl Hüsnü Dağlarca gibi isimlerden etkilenmeye başlamıştır. İç dünyasını yansıttığı Zevklerin ve Hülyaların Şiirleri adlı şiir kitabını yayımladıktan sonra şiirlerinde toplumcu gerçekçi bir anlayışa dönmüştür. Şükran Kurdakul, artık eserlerinde özgürlüğü, emek mücadelesini, yaşamdaki siyasi olayları sosyalist bir düşünceyle kaleme almaya başlar.

“Ölçülü ve kafiyeli ilk şiirleri 1943’ten 1953’e kadar sürdü. 1953’ten itibaren toplumcu sanat anlayışına yönelir ve bu doğrultuda şiirler yazar.” (Çetin 2002: 134) Şairin 1956’da çıkan Giderayak adlı şiir kitabı 1953’te yaşadığı iki yıllık tutuklanmasının uzun bir hesaplaşması niteliğindedir. On iki yıllık bu süre zarfında çıkardığı yüzü aşkın şiirine hiçbir şiir kitabında yer vermemiştir. Şükran Kurdakul, 1970’te öyküye yönelmesini şu şekilde açıklar: “Şiirlerin kaldıramayacağını sandığım düşünce yükünden arınma amacı ile öyküye yöneldim.” (Ercan 1993: 28) 1976’da ilk iki cildi, 1987’de ise sonraki iki cildiyle birlikte toplam dört ciltlik Çağdaş Türk Edebiyatı adlı araştırma çalışmasını gerçekleştirir. Şükran Kurdakul, Bir Yürekten Bir Yaşamdan ile 1982’de Nevzat Üstün Şiir Ödülünü alır.