Madde Detay
MEHMET/KOCATÜRK, Mehmet Kocatürk
(d. 1929 / ö. 2005)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Mehmet Kocatürk, 1929'da Niğde’nin şimdilerde kasaba olan Aşlama köyünde doğmuştur. Şiirlerinde kimi zaman adını kimi zaman ise soyadını mahlas olarak kullanan âşığın babası çiftçilikle uğraşan Hacı Osman Bey, annesi ise halı dokuyarak ev ekonomisine katkı sağlayan Fatma Hanım'dır. Aşlama köyü ilkokulunda üçüncü sınıfa kadar okuyan âşık, daha sonra dışardan sınava girerek ilkokul diploması almaya hak kazanır. Köyde çiftçilik ve sobacılık yaparak geçimini sağlayan âşık, kendi köyünden Hatice (Akartürk) adlı bir kızla evlenir ve bu evlilikten dört kız ve dört erkek çocuğu dünyaya gelir. Kocatürk, 2005'te vefat etmiştir (Özmen 2009: 739; Bakırcı 2017: 43-44).
Mehmet Kocatürk, ilk şiirini 1966'da yazar, fakat âşığın destan türündeki bu ilk şiiri kaybolmuştur. Türkü dinlemeyi ve şiir okumayı çok seven âşık, İsmail Özmen'e verdiği mülakatta "Türküleri ve oyunları çok sevdiğini, diğer illerden gelen halk şairleriyle atıştığını, Refik Başaran'ı küçükken gördüğünü, sonra Nevşehir'de evinde onu ziyaret ettiğini, onun tam bizim anlayacağımız bir sanatkâr olduğunu, içinden geldiği gibi söylediğini, kendisinin de içinden geldiği gibi söylediğini (Özmen 2009: 739) ifade ederek hem türkülere merakını hem türkü okuyan ve kaynak kişi olan Refik Başaran'a olan sevgisini hem de şiirlerini içinden geldiği gibi söyleyip yazdığını belirtir.
Daha çok destan tarzında yazan âşık, yazdığı destanlarını satarak geçimini sağlar. Özellikle Kıbrıs çıkartması, Kore savaşı gibi toplumsal olaylar ve deprem gibi felaketler onun destan yazmasına ilham vermiştir. Kocatürk, şiirlerini halk şiiri geleneğine uygun olarak yazar. Şiirlerinde 7, 8, 11'li hece ölçüsünü kullanan Kocatürk, şiirlerinde ölçü ve kafiyeye dikkat etmez. Yazdığı şiirlerin pek çoğunda hece kusurları göze çarpar. Kocatürk, şiirlerinde dini, millî ve sosyal konuların yanı sıra Niğde'nin tarihî ve doğal güzelliklerini işler. Ayrıca Bosna Hersek savaşı ve Karabağ'ın işgalini anlatan destanları sözlü tarih açısından önemlidir. Âşık, mahlasını kendisi seçmiş ve şiirlerinde Âşık Mehmet, Âşık Kocatürk ve Âşık Mehmet Kocatürk'ü kullanmıştır. Âşığın şiirleri, Adana Çukurova ve Niğde'nin Sesi gazetelerinde yayımlanmış olup şiirleri kitap olarak basılmamıştır.
Kaynakça
Bakırcı, Nedim (2017). 19. Yüzyıl Âşıklarından Niğdeli Âşık Tâhirî. Konya: Kömen Yay.
Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCIYayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HÜDAVERDİ BABA, Hüseyin | d. 1796 - ö. 1859?-1866? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Adalet Ağaoğlu | d. 23 Ekim 1929 - ö. 14 Temmuz 2020 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Salahaddin Galip | d. 1929 - ö. 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | DERDİDERYA, Ali Şahin | d. 1929 - ö. 2010 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | İSKENDER, İskender Akkuş | d. 1925 - ö. 30.09.2005 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Raif Aybar | d. 1915 - ö. 8 Ocak 2005 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Lütfullah Sami Akalın | d. 2 Kasım 1924 - ö. 23 Ocak 2005 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | SÜLEYMAN BOZKURT | d. 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | MUSTAFA, Mustafa Yiğit | d. 1933 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | NURETTİN, Nurettin Başer | d. 1910 - ö. 1993 | Meslek | Görüntüle |
13 | ÇINAR/ALİ ÇINAR/DELİ ÇINAR, Ali Çınar | d. 1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MEHMET/KAZOĞLU MEHMET | d. 1925 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ADEM DEMİR | d. 10.05.1963 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | İBRAHİM/MECRUHİ, İbrahim Özyurt | d. 1963 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEFTUNÎ, Abdülbaki Yıldırım | d. 1931 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SAFİNE, Zeynel Kazancı | d. 1855 - ö. 1942 | Madde Adı | Görüntüle |