MEHMET/KOCATÜRK, Mehmet Kocatürk

(d. 1929 / ö. 2005)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmet Kocatürk, 1929'da Niğde’nin şimdilerde kasaba olan Aşlama köyünde doğmuştur. Şiirlerinde kimi zaman adını kimi zaman ise soyadını mahlas olarak kullanan âşığın babası çiftçilikle uğraşan Hacı Osman Bey, annesi ise halı dokuyarak ev ekonomisine katkı sağlayan Fatma Hanım'dır. Aşlama köyü ilkokulunda üçüncü sınıfa kadar okuyan âşık, daha sonra dışardan sınava girerek ilkokul diploması almaya hak kazanır. Köyde çiftçilik ve sobacılık yaparak geçimini sağlayan âşık, kendi köyünden Hatice (Akartürk) adlı bir kızla evlenir ve bu evlilikten dört kız ve dört erkek çocuğu dünyaya gelir. Kocatürk, 2005'te vefat etmiştir (Özmen 2009: 739; Bakırcı 2017: 43-44).

Mehmet Kocatürk, ilk şiirini 1966'da yazar, fakat âşığın destan türündeki bu ilk şiiri kaybolmuştur. Türkü dinlemeyi ve şiir okumayı çok seven âşık, İsmail Özmen'e verdiği mülakatta "Türküleri ve oyunları çok sevdiğini, diğer illerden gelen halk şairleriyle atıştığını, Refik Başaran'ı küçükken gördüğünü, sonra Nevşehir'de evinde onu ziyaret ettiğini, onun tam bizim anlayacağımız bir sanatkâr olduğunu, içinden geldiği gibi söylediğini, kendisinin de içinden geldiği gibi söylediğini (Özmen 2009: 739) ifade ederek hem türkülere merakını hem türkü okuyan ve kaynak kişi olan Refik Başaran'a olan sevgisini hem de şiirlerini içinden geldiği gibi söyleyip yazdığını belirtir.

Daha çok destan tarzında yazan âşık, yazdığı destanlarını satarak geçimini sağlar. Özellikle Kıbrıs çıkartması, Kore savaşı gibi toplumsal olaylar ve deprem gibi felaketler onun destan yazmasına ilham vermiştir. Kocatürk, şiirlerini halk şiiri geleneğine uygun olarak yazar. Şiirlerinde 7, 8, 11'li hece ölçüsünü kullanan Kocatürk, şiirlerinde ölçü ve kafiyeye dikkat etmez. Yazdığı şiirlerin pek çoğunda hece kusurları göze çarpar. Kocatürk, şiirlerinde dini, millî ve sosyal konuların yanı sıra Niğde'nin tarihî ve doğal güzelliklerini işler. Ayrıca Bosna Hersek savaşı ve Karabağ'ın işgalini anlatan destanları sözlü tarih açısından önemlidir. Âşık, mahlasını kendisi seçmiş ve şiirlerinde Âşık Mehmet, Âşık Kocatürk ve Âşık Mehmet Kocatürk'ü kullanmıştır. Âşığın şiirleri, Adana Çukurova ve Niğde'nin Sesi gazetelerinde yayımlanmış olup şiirleri kitap olarak basılmamıştır.

Kaynakça

Bakırcı, Nedim (2017). 19. Yüzyıl Âşıklarından Niğdeli Âşık Tâhirî. Konya: Kömen Yay.

Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1OZAN, Ali Ozand. 1887 - ö. 1976Doğum YeriGörüntüle
2AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959Doğum YeriGörüntüle
3ŞÂNÎ, Mehmed Şânî Efendi, Niğdelid. ? - ö. 1836Doğum YeriGörüntüle
4Sami Ayhand. 1929 - ö. 19 Mart 1982Doğum YılıGörüntüle
5HALİS SİVASÎ, Halis Üzümcüd. 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6AHMET CANSIZd. 1929 - ö. 26.12.1992Doğum YılıGörüntüle
7Attilâ İlhand. 15 Haziran 1925 - ö. 10 Ekim 2005Ölüm YılıGörüntüle
8Recep Bilginerd. 15 Mayıs 1922 - ö. 17 Haziran 2005Ölüm YılıGörüntüle
9BEYÂNÎ, Halil İbrahim Güleçd. 1938 - ö. 2005Ölüm YılıGörüntüle
10KARABABA, Battal Karababad. 1893? - ö. 1954MeslekGörüntüle
11ZÜHDÜ, Hacı Ahmetd. 1885 - ö. 1958MeslekGörüntüle
12DERYAÎ/OZAN DERYA/KUL DERYA, Sabri Durukand. 23.11.1940 - ö. ?MeslekGörüntüle
13ALİ, Ali İhsan Gürbüzd. 01.10.1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NURŞANÎ, Ali Ayhand. 01.02.1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZEKİ BABA, Zeki Karasud. 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RIZA MEMMEDOVd. 1944 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17HASAN, Tameşvarlıd. ? - ö. 1699Madde AdıGörüntüle
18ULDUZ SÖNMEZd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle