NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÛRÎ, Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendid. Ocak/Şubat 1620 - ö. 15 Kasım 1688Doğum YeriGörüntüle
2TÂBİ'Î, FEYZÎ, Alî Tâbi'î Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÂRİF, Çalkandı-zâde Mustafa Ârif Efendid. ? - ö. 1771-1772Doğum YeriGörüntüle
4RIZÂ PAŞA, Hüseyin Rızâ Paşa, Yakovalıd. 1839 - ö. 1904Doğum YılıGörüntüle
5SEYYİDd. 1839-1840 - ö. 1910Doğum YılıGörüntüle
6ŞURBÎ, Abdurrahimd. 1839 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7FEŞÂNÎ, Bekird. 1809 - ö. 1900/1902?Ölüm YılıGörüntüle
8SÜLÜK/HÜSEYİN/SÜLÜK HÜSEYİN, Bozbıyık Hüseyind. 1815-1820? - ö. 1900?Ölüm YılıGörüntüle
9VEFÂ, Ahmed Vefâd. 1868 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10VÂLİHÎ, Acem-zâded. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11MAHKUMÎ/CAN İLHAN, Ümit Can İlhand. 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KEMAL ÖZAY GÖNLÜMd. 05.02.1940 - ö. 01.03.2000MeslekGörüntüle
13FEDÂÎ, İbrahimd. ? - ö. 1910Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HALİL BABAd. 1846? - ö. 1921Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KUL MEHMEDd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16LÜTFÎ, Süleymân Lütfî Efendid. ? - ö. 1707Madde AdıGörüntüle
17NEŞÂTÎ, Ahmed Deded. ? - ö. 1674Madde AdıGörüntüle
18İZZET, Ahmed İzzet Beyd. ? - ö. 1825Madde AdıGörüntüle