NA'TÎ, Ahmed Hüsameddin Dede

(d. 1255/1839 - ö. 1316/1900)
tekke şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ahmed Hüsameddin Dede, Na'tî mahlasını kullandığı bilgisi kaynaklarda yer almaktadır fakat mahlasın kullanıldığı manzumelerin çoğu kaybolmuştur. Doğum yeri İstanbul, doğum yılı ise 1839'dur. Yenikapı Mevlevihanesi şeyhlerinden Abdülbaki Nasır Dede’nin torunu, aynı mevlevihanenin aşçıbaşısı Hacı Arif Dede’nin oğludur. Mehmet Ziya'nın Yenikapı Mevlevihânesi hakkında yazdığı eserde, dedesi Abdülbaki Nasır Dede, dergâhın postnişinlerinden biri olarak tanıtılır ve kendisinin sesinin güzelliğinden, bu nedenle aritmetik biliminde, bilhassa bu bilmin musiki ile ilgili ses ahengi ve ses titreşimlerini defalarca okuyarak tetkik ettiğinden bahsedilir (1977: 167). Ahmed Hüsameddin Dede, Yenikapı Mevlevihanesi'nde Şeyh Osman Selahaddin Dede’den tasavvuf ve edebiyat, musikişinaslardan da musiki eğitimi alarak yetişmiştir. Bir müddet sonra da bu mevlevihanenin kudümzenbaşılığına tayin edilmiş ve 1900'de İstanbul'da vefat etmiştir.

Ahmed Hüsameddin Dede, bestelediği dinî eserlerle zamanının önde gelen musikişinasları arasında yer almıştır. Bunların en önemlisi rahatülervah makamındaki Mevlevi ayinidir. Eserlerinden sadece bu ayini ve iki “şugul”ü zamanımıza ulaşabilmiştir. Tabii bir ses güzelliğine sahip olan Ahmed Hüsameddin, başarılı ayin ve na’t okuyuculuğu ve mutribi idare etmekteki hâkimiyeti ile de şöhret bulmuştur. Musikişinaslığı yanında şiir ile de meşgul olmuş ancak Na’tî mahlasını kullandığı manzumelerinin çoğu kaybolmuştur (Özcan 1989: 92). 

Kaynakça

Mehmet Ziya (1977). Yenikapı Mevlevihânesi. İstanbul: Kervan Kitapçılık. 

Özcan, Nuri (1989). "Ahmed Hüsameddin Dede", İslam Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 92. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 06.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÂZİKÎ/NAZÜKÎ, Mustafa Nâzikî Efendi b. Mehmed Nâzikî Efendid. ? - ö. Şubat-Mart 1668Doğum YeriGörüntüle
2KÂNÎ, Mustafa Kânî Beyd. ? - ö. 1850Doğum YeriGörüntüle
3ÂLÎ, Beyzâde Derviş Mustafa Âlî Efendid. ? - ö. 1574\\\'ten sonraDoğum YeriGörüntüle
4SA’DÎ, Mehmed Sa’dî Beyd. 1839 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
5FATMA KAMİLE HANIMd. 1839 - ö. 1921Doğum YılıGörüntüle
6ÂSAF, Süleymân Âsaf Beyd. 1839 - ö. 1913Doğum YılıGörüntüle
7FÂ’İK, Sâlih Fâ'ik Beyd. 1825-26 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
8SEYYİD SÜLEYMANd. 1857 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
9SENÎH, Süleyman Senîhd. 1822 - ö. 1900Ölüm YılıGörüntüle
10GARİP/İNCE, Sabit İnced. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
11NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821MeslekGörüntüle
12TELLAL-ZÂDE İSMAİLd. ? - ö. 1871MeslekGörüntüle
13LÜTFİ, Nevşehirlid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HİCABÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HENGÂMÎd. ? - ö. 1873Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÂŞİD, Mehmedd. ? - ö. 1766Madde AdıGörüntüle
17RÂSİH, Enderunlu İbrâhîm Râsihd. ? - ö. 1838Madde AdıGörüntüle
18MEHMED AVNÎ, Bursalıd. ? - ö. 1826Madde AdıGörüntüle