Madde Detay
OSMAN SELÂHADDÎN DEDE
(d. 1235/1820 - ö. 1304/1886)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1235/1820 yılında İstanbul'da doğdu. Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhi Seyyid Nâsır Abdulbâkî Dede'nin ikinci oğludur. Küçük yaşta babasını kaybetti. On bir yaşında iken 1831 yılında amcası Abdurrahîm Dede'nin yerine Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhliğine atandı. Yaşı küçük olduğu için Mehmed Sâdık Dede ona hem vekillik hem de hocalık yaptı. 1835 yılından itibaren resmen Yenikapı Mevlevîhânesi'nde şeyhlik makamına getirildi. Sultan II. Mahmûd döneminde şöhreti ve müntesipleri artmaya başladı. Meşhur Midhat Paşa ile yakınlığı vardı. Sultan Abdulazîz'in tahttan indirilişinde, V. Murâd'ın ve II. Abdulhamîd'in tahta geçmelerinde rolü oldu. Sultan II. Abdulhamîd'in ilk saltanat yıllarında Mesnevî hocalığına getirildi. Ancak daha sonra padişah Kânûn-ı Esâsî taraftarlarına cephe alınca Osman Selâhaddîn Dede'nin de görevine son verildi. Böylece siyasi faaliyetleri durdu. Bundan sonra dergâhtan dışarı çıkmadı. 1886 yılında İstanbul'da vefat etti. Kabri Yenikapı Mevlevîhânesi haziresindedir.
Osman Selâhaddîn Dede uzun müddet Meclis-i Meşâyih riyasetinde bulunmuştur. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen ve zarif bir kişiliğe sahip olan bir Mevlevî şeyhi idi. 1908 yılında vefat eden ve babasının ölümünden sonra onun yerine Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhi olan oğlu Celâleddîn Efendi de Mevlevî ariflerinden, şair ve meşhur bir musikişinas idi.
Osman Selâhaddîn Dede eserleri şunlardır:
1. Şiirleri: Mutasavvıfane tarzda yazdığı şiirleri basılmamıştır.
2. El-Lisânü'l-Muhammediyye Fî Mâ Dalle Bihi'l-Îseviyye: Hristiyanlığın batıl hâle gelişini anlatan Arapça bir eserdir. Basılmamıştır.
3. Risâle-i Vahdet-i Vücûd: Mutasavvıflara hücum eden Hoca İshak Efendi'ye cevap olarak yazılmıştır. Basılmamıştır.
4. Mecmû'a: Mesnevî: Dersleri sırasında yaptığı sohbetlerin toplandığı bir eserdir. Dergâhta çıkan bir yangında yanmıştır.
5. Ahlâk-ı Mülûk: Padişahlara lazım olan evsaf ve özellikleri anlatan ahlaki ve siyasi bir risaledir. Basılmamıştır.
Kaynakça
Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. I. İstanbul.
Cunbur, Müjgan (2007). "Osman Selahaddin Dede". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VII. Ankara: AKM Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ'ilî Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). "Osman Selahaddin Dede". C. VII. İstanbul: Dergah Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 10.06.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 10.06.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HÂLETÎ, Azmî-zâde | d. 1570 - ö. 1631 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Kemalettin Şükrü Orbay | d. 1878 - ö. 27 Nisan 1940 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İskender Cenap Ege | d. 1918 - ö. 30 Ekim 1996 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | DÜRRÎ, Süleymân | d. 1820-21 - ö. 1861\'den önce | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | DELİ İBRAHİM | d. 1820 - ö. 1901 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | PERİŞAN, Vartan | d. 1820 - ö. 1881 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | AHMED HAMDİ, Rizeli | d. 1843 - ö. 1886\'dan sonra | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâl | d. 1828 - ö. 1886 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | FİKRÎ, Helvacı-zâde | d. 1849 - ö. 1886 ds | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ŞEYHÎ/ŞEVKÎ, Mehmet Şeyhî | d. 1815 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | MEHMED KEMÂLEDDÎN, Harîrî-zâde | d. 1850 - ö. 1881 | Meslek | Görüntüle |
12 | ABDÜLKÂDİR KEMÂLEDDÎN, Erbilli | d. ? - ö. 1897 | Meslek | Görüntüle |
13 | NAZÎF, Mustafa | d. ? - ö. 1825 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | TAYYİB, Selanikli | d. ? - ö. 1843 ds. | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | MUHTÂR, Ahmed Muhtâr Efendi | d. 1847 - ö. 1910 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KEMÂLÎ, Osman Kemâlî Ozan | d. 1862 - ö. 08.01.1954 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | FEHMÎ, Baltacı-zâde Abdullâh Efendi | d. ? - ö. 1726-27 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KARA HAMZA | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |