SÂDIK/SÂDIKÎ, Sadreddin-zâde Mehmed Sâdık Efendi

(d. 12 Cemaziyelevvel 1040/17 Aralık 1630 - ö. Ramazan 1121/Kasım-Aralık 1709)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed’dir. Sadreddînzâde Feyzullah Efendi’nin oğludur. Dedesi, Sadreddin-i Şirvanî'nin oğlu Mehmed Emin Efendi'dir. 12 Cemaziyelevvel 1040 / 17 Aralık 1630’da İstanbul Fındıklı'da doğmuş ve orada büyümüştür. Uzun Hasan Efendi ve Kürd İshak Efendi’den 1056/1646-47'de eğitim almıştır. 1067/1656-57 ile 1086/1675-76 yılları arasında aralarında Sahn-ı Seman'ın da bulunduğu farklı medreselerde dersler vermiş; 1089/1678-79’da Süleymaniye darülhadisi olmuş; 1090/1679-80’de Halep, 1096/1684-85’te Mısır kadılığına atanmıştır. 1104/1692-93’te Anadolu kazaskerliğine; 1105/1693-94’te Rumeli kazaskerliğine getirilmiş; 1106/1694-95’te şeyhülislam olmuştur. Vefat tarihi, Ramazan 1121/ Kasım-Aralık 1709'dur. Mezarı, Fındıklı Molla Çelebi Camii yakınlarındadır. Mezar taşında, Osmanzade Taib’in "Cennetü’l-me’vâ ola Sadık Efendi'ye makâm" tarih mısraı yazılıdır.

Arapça, Farsça ve Türkçe şiir söylemekte mahir olduğu kaynaklarda kayıtlıdır (Abdülkadiroğlu 1999: 203; Arslan 1994: 106).

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Arslan, Mehmet (hzl.) (1994). Mecma-ı Şuara ve Tezkire-i Üdeba: Mehmet Siraceddin. Sivas: Dilek Matbaacılık. 

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, M. İsen, R.Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 3. İstanbul: Matbaa-i Âmire

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 2. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 19.03.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

 

Dâne saçar gözlerüm yaş ile gâhî demlenür

Tâ’ir-i bahr-i muhît-i a’zam anda yemlenür

 

Âhdan bir sille yitmişdür felekde çarha kim

Dahi ol demden bu sâ’atdür dilâ sersemlenür

 

Ka’be-i kûyunda dildârun dem-â-dem Sâdıkâ

Gözlerüm yaşın temâşâ ile kim zemzemlenür

 (Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 203).

 

 

 

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Tuncer Erdemd. 5 Ekim 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ENVER, Şeyh Mustafa Enver Efendid. 1824 - ö. 1872Doğum YeriGörüntüle
3Mehmed Kemal Kurşunluoğlud. 11 Nisan 1921 - ö. 14 Eylül 1998Doğum YeriGörüntüle
4BÂKÎ, Seyyid Abdülbâkîd. 1630 - ö. 1679Doğum YılıGörüntüle
5ÂGÂH, Hacı Hâfız Mehmed Bulakd. 1630-31 - ö. 1728Doğum YılıGörüntüle
6AVNÎ, Yusuf Avnî Efendid. ? - ö. 1709-10Ölüm YılıGörüntüle
7HASÎB, Derviş Seyyid Mehmed Hasîb Efendi b. İbrahim Efendid. ? - ö. 1709-10Ölüm YılıGörüntüle
8EMÎN, Arab Sâlih Efendi-zâde Emîn Mehmed Efendid. ? - ö. 1709-10Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEYHÎ, Mehmedd. ? - ö. 1729MeslekGörüntüle
10REFÎ'-İ KÂLÂYÎd. 1760 - ö. 1823MeslekGörüntüle
11RAHMÎ, Abdürrahîm Efendi (Tatar Rahmî)d. ? - ö. 1773-74MeslekGörüntüle
12FEHMÎ, Fehmî Efendid. ? - ö. 1669-70Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ÖMER, Karakaş-zâde Ömer b. Mehmedd. ? - ö. 1637Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NUTKÎ, Mehmed Nutkî Bey b. Boyalı Mehmed Paşad. ? - ö. Kasım-Aralık 1648Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TAKÎ, Abdurrahman, Urfalıd. 1848 - ö. 1909Madde AdıGörüntüle
16TARZÎ, Tarzî Mehmed Efendid. ? - ö. 1661-62Madde AdıGörüntüle
17NÂSIR, Seyyid Abdülbâkî Nâsır Dede Efendid. 1765 - ö. 1821Madde AdıGörüntüle