Madde Detay
SIDKÎ, Hasırî-zâde Şeyh Süleymân Sıdkî Efendi
(d. 1211/1796 - ö. 1253/1837)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'da Südlüce'de 1211/1796 senesinde doğdu. Asıl adı Şeyh Süleymân Sıdkî Efendi'dir. Şiirlerinde Sıdkî mahlasını kullandı. Südlüce'de Sa'diyye tarikatından Hasırî-zâde Tekkesi'nin kurucusu olan Şeyh Mustafa İzzî Efendi'nin oğludur. Hasırî-zâde veya Şeyh Sülün Efendi sanlarıyla tanındı. Annesi ise Eyüp'te Taşlıburun Tekkesi şeyhi olan Süleymân Sıdkî Efendi'nin kızı Sâliha Hatun'dur. Adını annesinin babasından almıştır. Zamanına göre gerekli olan ilimleri tahsil etti ve ömrünün sonuna kadar sürekli kitap mütalaasıyla vakit geçirdi. Babasının vefatından sonra 1239/1823 senesinde onun yerine Südlüce'deki Hasırî Dergâhı'nda meşihat makamına geçti. On dört sene kadar meşihatta bulundu. Çarşamba'da Murâd Molla Dergâhı şeyhi Mehmed Murâd Efendi'den Mesnevî okuyarak icazet ve Nakşıbendî tarikatından hilafet aldı. Mevlevi tarikatına da intisap etti. Mevlevi sikkesi giyerek kendi tekkesinde dervişlerine Mevlevi dedegânı gibi sikke giydirmeye mezun oldu. Henüz genç olduğu hâlde emsali arasında temayüz ettiğinden Sultan II. Mahmûd birkaç defa dergâha gelerek Şeyh Sıdkî Efendi ile görüştü ve tekkeyi yeniden yaptırdı. Onu Rufâ'î, Bedevî, Sa'dî meşayihi üzerine mümeyyiz ve şeyhülmeşayih namıyla reis tayin etti, bu konuda eline ferman verdi. 1253/1837 senesinde İstanbul'da vefat etti. Şeyhlik yaptığı dergâhın bitişiğinde bulunan babasının türbesine defnedildi. "Şeyh Süleymân'ın makâmın eyleye Mevlâ cinân" mısraı ölümüne tarih düşürülmüştür.
Oğulları Hasan Rızâ Efendi, Ahmed Muhtâr Efendi ve İsmâil Necâ Paşa da hem şair hem de tarikat ehli idiler.
İbnü'l-Emin'e göre kürsi şeyhliği de bulunduğundan mevâıza dair bir Makâlât'ı ayrıca bir Dîvânçe'si vardır. Farsça şiir yazmakta da ustadır (İnal 1988: 1705). Şiirlerine örnek Fatîn Tezkiresi'nde ve Son Asır Türk Şairleri'ndedir.
Kaynakça
Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. II. İstanbul.
Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.
İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay.
Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul.
Şemseddin Sâmî (1311). Kâmûsü'l‑A‘lâm. C.IV. İstanbul.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 02.10.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gönül envâr-ı hurşîd-i hakîkatdan münevverdir
Anın-çün sırr-ı remz-i alleme'l-esmâya mazhardır
Hicâb ancak yine kendi özündür yoksa ey zâhid
Tecellîyât-ı vahdet ser-te-ser âlemde azherdir
Hemân sen murg-ı cânın lâne-sâz-ı bâğ-ı teslîm et
Gelür gam çekme aslâ rızk-ı maksûmun mukadderdir
Tecellî-i celâl eylerse me'yûs-ı atâ olma
Tesellîyât-ı envâr-ı cemâl elbet mukarrerdir
Gel imdi hâk-i pây-ı şeyhi kuhl-i dîde kıl Sıdkî
Tarîk-i aşk-ı Hak'da reh-nümâdır sana rehberdir
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay. 1706.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 02.10.2014Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gönül envâr-ı hurşîd-i hakîkatdan münevverdir
Anın-çün sırr-ı remz-i alleme'l-esmâya mazhardır
Hicâb ancak yine kendi özündür yoksa ey zâhid
Tecellîyât-ı vahdet ser-te-ser âlemde azherdir
Hemân sen murg-ı cânın lâne-sâz-ı bâğ-ı teslîm et
Gelür gam çekme aslâ rızk-ı maksûmun mukadderdir
Tecellî-i celâl eylerse me'yûs-ı atâ olma
Tesellîyât-ı envâr-ı cemâl elbet mukarrerdir
Gel imdi hâk-i pây-ı şeyhi kuhl-i dîde kıl Sıdkî
Tarîk-i aşk-ı Hak'da reh-nümâdır sana rehberdir
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay. 1706.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gönül envâr-ı hurşîd-i hakîkatdan münevverdir
Anın-çün sırr-ı remz-i alleme'l-esmâya mazhardır
Hicâb ancak yine kendi özündür yoksa ey zâhid
Tecellîyât-ı vahdet ser-te-ser âlemde azherdir
Hemân sen murg-ı cânın lâne-sâz-ı bâğ-ı teslîm et
Gelür gam çekme aslâ rızk-ı maksûmun mukadderdir
Tecellî-i celâl eylerse me'yûs-ı atâ olma
Tesellîyât-ı envâr-ı cemâl elbet mukarrerdir
Gel imdi hâk-i pây-ı şeyhi kuhl-i dîde kıl Sıdkî
Tarîk-i aşk-ı Hak'da reh-nümâdır sana rehberdir
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay. 1706.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Gönül envâr-ı hurşîd-i hakîkatdan münevverdir
Anın-çün sırr-ı remz-i alleme'l-esmâya mazhardır
Hicâb ancak yine kendi özündür yoksa ey zâhid
Tecellîyât-ı vahdet ser-te-ser âlemde azherdir
Hemân sen murg-ı cânın lâne-sâz-ı bâğ-ı teslîm et
Gelür gam çekme aslâ rızk-ı maksûmun mukadderdir
Tecellî-i celâl eylerse me'yûs-ı atâ olma
Tesellîyât-ı envâr-ı cemâl elbet mukarrerdir
Gel imdi hâk-i pây-ı şeyhi kuhl-i dîde kıl Sıdkî
Tarîk-i aşk-ı Hak'da reh-nümâdır sana rehberdir
(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay. 1706.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ZÂRÎ, Nokta-zâde/Noktacı-zâde Câfer Çelebi | d. ? - ö. 1631 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ali Suavi | d. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | FERÎD, Mehmed Bahâeddîn Ferîd | d. ? - ö. 1837 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ŞEREF, Halîl Şeref Efendi | d. 1796 - ö. 1850-51 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KENZÎ, İbrahim Kasım | d. 1796 - ö. 1839 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HIRÂMÎ, Molla Kurbân | d. 1796 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HÂLİS, Mirza Abdüssettâr Hâlis | d. ? - ö. 1837 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | HALÎMÎ | d. ? - ö. 1836-1837’de hayatta | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | PERTEV PAŞA, Seyyid Mehmed Said | d. 1785 - ö. 1837 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | AVNÎ, Eşref-zâde Şeyh Avnullâh Efendi | d. 1708-1709 - ö. 01.12.1742 | Meslek | Görüntüle |
11 | MUSTAFA RÛMÎ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | ABDUSSAMED, Himmet-zâde Şeyh Abdussamed Efendi b. Şeyh Abdullah Efendi b. Himmet Efendi | d. ? - ö. 1737-38 | Meslek | Görüntüle |
13 | RÛHÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | AŞKÎ, Seyyid Süleymân | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İZZET, Hüseyin İzzet Efendi, Karaferyeli | d. 1829 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | BAHRÎ, Bahrî Hasan Çelebi | d. ? - ö. 1575 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | NÛRÎ, Mehmed Nureddin Cerrahî | d. 1678 - ö. 1721 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | BEHCET BEY, Mîr-i Âlem-zâde, Enderunlu | d. ? - ö. 19. yy. | Madde Adı | Görüntüle |