SÜRAYİ, Gabrail Demirçov

(d. 1882 / ö. 1972)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Gabriel Demirçov 1882 yılında Gürcistan'ın, Trialet bölgesi, Gülbend köyünde doğmuştur. Asuri veya Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Okur yazarlığı yoktur. Saz ve söz ustası Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dir. Kato adlı bir kıza aşık olduğu fakat ailesi müsaade etmediği için bu kızla evlenemediğini, başka bir kızla evlendiğini şiirlerinden öğrenmekteyiz.1972 yılında Gülbend'de vefat etmiştir (Hacılar 2007: 43).

Sürayi mahlasını kullanmıştır. Yaşadığı dönemde Trialet bölgesinin saz ve söz meclislerinin süsü, bezeği olan Gabrail Demirçov, usta-çırak ilişkisi içinde Urum etnik kimliğindeki Âşık Coğabi (Sefil Mağdalanov)'dan saz ve söz dersleri almış ve geleneği öğrenmiştir. Âşıklık geleneğine vukufiyeti ve hitap ettiği çevre itibari ile kendisi Urum etnik kimliğine mensup şair olarak bilinse de kendisi Asuri/ Aysoru etnik kimliğine mensuptur. Kendisinin de on iki aşığa ustalık yaptığı bilinmektedir (Hacılar 2007: 43). "Neylerem ele hemdemi salam verip almasın/ Ahtarıp göynüm evini gizlin sırrım bilmesin/ Dili meni inandırıp göynü özge olmasın/ Doğru vefadarım ola hem güle hem güldüre" dizesinde olduğu gibi şiirlerinde zamandan şikayet, sevgiliye övgü ve sevgilinin vefasızlığı, tabiatın güzelliği, dünyanın geçiciliği gibi konuları işlemiştir (Hacılar 2007: 44). Meshet- Cevaheti- Vardziya bölgelerinin aranılan, şöhretli âşıklarındandır. Kuzeydoğu Anadolu ve Kafkasya coğrafyasında kullanılan âşık makam/ havalarını bilmekte ve başarıyla icra etmektedir. Divan, güzelleme, muhammes, geraylı, koşma gibi bölgede kullanılan tür ve şekillerin tamamına ait şiirleri vardır. Bölgesinde yetişen âşık ve şairlere ait şiir ve hikayeler hakkında derinlemesine bilgi sahibidir ve çok geniş bir repertuvara sahiptir. Türkçe'nin yanı sıra Gürcüce şiirler de meydana getirmektedir. Şiirleri Terekeme-Azerbaycan Türkçesi ağız özellikleri taşımaktadır.

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Türk Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri.  Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NURETTİN KURBANOVd. 1940 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2RUHANİ, İosep-Mose Beridzed. ? - ö. 1857 ?Doğum YeriGörüntüle
3ZELİMHAN YAKUP, Selimhand. 21.01.1950 - ö. 10.01.2016Doğum YeriGörüntüle
4Halil Nihat Bozteped. 1882 - ö. 17 Şubat 1949Doğum YılıGörüntüle
5MÜCRİMÎ, Mehmet Özbozokd. 1882 - ö. 28.03.1970Doğum YılıGörüntüle
6Mehmet Sıtkıd. 1882 - ö. 19 Mayıs 1932Doğum YılıGörüntüle
7Haluk Nihat Pepeyid. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972Ölüm YılıGörüntüle
8ERBİL/ERBİLÎ, Mustafa Erbild. 1907 - ö. 1972Ölüm YılıGörüntüle
9Enver Behnan Şapolyod. 25 Şubat 1900 - ö. 1 Haziran 1972Ölüm YılıGörüntüle
10NİFTALI SÜLEYMANOVd. 1913 - ö. 1976MeslekGörüntüle
11KUL HALİL/BERDÂRİ, İbrahim Halil Elverend. 20.08.1968 - ö. ?MeslekGörüntüle
12MÜRSEL/TAZEGÜL, Mürsel Tazegüld. 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
13NURETTİN KURBANOVd. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞİVĞA, Luka Beridzed. 1838 - ö. 1906Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEFİL LADO, Vladimir Beruaşvilid. 1877 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FEYZİ/FEYYAZ, Feyzi Mehmed Efendid. 1820 - ö. 1883Madde AdıGörüntüle
17YAHYA BEY DİLGEMd. ? - ö. 1838/1840Madde AdıGörüntüle
18ATABALA KAZIM OĞLU ZAHİDOVd. 1929 - ö. 2012Madde AdıGörüntüle