TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenov

(d. 1894 / ö. 1973)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehemmed Hesenov, 1894 yılında Kazak bölgesinin Köçesger köyünde doğdu. Kendisi de bir halk şairi olan babası Kehreman’dan, hem okuma yazmayı hem de âşıklık sanatının inceliklerini öğrendi. Beş yaşındayken bir demiryolu işçisi olan babası vefat edince, annesinin himayesinde büyüdü.

Mehemmed Hesenov, 1918 yılında Kazak âşık meclisinde “Gələrmi?” redifli şiirinde Neriman Nerimanov’un (Qoca Şərkin Nərimanı Gələrmi?) adından bahsettiği için hapsedildi. Hapisten çıktıktan sonra Gence'ye göç etti ve ömrünün sonuna kadar orada yaşadı.

Rusların baskıcı siyasetine karşı, 1918 yılında kurulan bağımsız Azerbaycan Halk Cumhuriyeti için Âşık Esed, Âşık Mirze ve Âşık İslam ile birlikte tüm kültürel etkinliklerde saz ve sözü ile aktif bir şekilde çalıştı. 1928 yılında I. Âşıklar Kurultayı’nda Âşık Esed’den sonra ikinci mükâfata layık görüldü. 25 Temmuz 1934 tarihinde Zagafgaziya “Halk İncesenet İşçileri Olimpiada”sında birinci oldu ve para ödülü aldı. II. Âşıklar Kurultayına katıldı. 1930-1950 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti genelinde gerçekleştirilen bütün toplumsal ve kültürel etkinliklerde, kutlama törenlerinde, zafer bayramlarında sazı ve sözü ile iştirak etti. 1960’lı yıllarda usta ifade yeteneği, güzel sesi, hoş şivesi ile âşık severlerin büyük ilgi ve sevgisini kazandı. Mehemmed Hesenov, Gence'de 1973 yılında vefat etti (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27).

1914 yılından sonra âşıklığa çok büyük bir heves besleyen Mehemmed Hesenov, birkaç yıl halk şairi Nebi’nin öğrencisi oldu. Döneminin usta şairi ve âşığı olan Nebi’den eski âşık havalarını ve halk destanlarını öğrendi. Çok kuvvetli ve güzel sesi olduğundan kısa sürede Kazak, Tovuz, Şemkir ve Gence âşık meclislerinde tanınmaya başladı ve Telli Mehemmed mahlası ile büyük ün kazandı (Namazov 2004: 265-266; Nəbioğlu 2010: 27). 

Kaynakça

http://enene.musigi-dunya.az/ash_simalarda.html [Erişim Tarihi: 29.12.2017].

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.

Nebioğlu, Musa (2010). Ozan-Aşıq Dünyası (Haqqa Qavuşan Aşıqlarımız). Bakü: Nurlan Nəşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ESRA YAVUZ
Yayın Tarihi: 13.07.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÖYSÜZLÜ, Elesgerd. 1886 - ö. 1936Doğum YeriGörüntüle
2SÜNBÜLE KADIN, Rukiyed. 1863 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HAYRETTİNd. 1899 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4VELİ/MİSKİNLİ VELİ/MİSKİN VELİ, Veli Alioğlu Bayramovd. 1894 - ö. 22.12.1995Doğum YılıGörüntüle
5Belkıs Sami Boyard. 1894 - ö. 14 Mayıs 1966Doğum YılıGörüntüle
6Falih Rıfkı Atayd. 25 Ocak 1894 - ö. 20 Mart 1971Doğum YılıGörüntüle
7Sabahattin Eyuboğlud. 1908 - ö. 13 Ocak 1973Ölüm YılıGörüntüle
8Arkadaş Z. Özgerd. 08 Ocak 1948 - ö. 05 Mayıs 1973Ölüm YılıGörüntüle
9Ali Vecdi Bingöld. 1888 - ö. 30 Ocak 1973Ölüm YılıGörüntüle
10ÖMER KAYAOĞLUd. 1916 - ö. 03.11.2001MeslekGörüntüle
11KENAN, Kenan Ülgerd. 1948 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KÖSE, Bahattin Kösed. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
13ARAZ MUHAMMED RAVANd. 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NAĞI YEHYA OĞLUd. 1880? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZAMAN MUHARRAMOVd. 1933 - ö. 1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16GARİP ÇOBAN, İbrahim Kurnazd. 1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SERHATLI LEMİN, Lemin Gülderend. 1961 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18KEVSER EZGİLİd. 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle