Madde Detay

Orduludur. Asıl adı Hasan Tahsin’dir. Babası Hasan Sıdkı’nın görevli bulunduğu Mudurnu kasabasında doğdu. İlköğrenimini Mudurnu’da tamamladı. Amasya Rüşdiyesi mezunudur. 1868’de Trabzon mektubî kaleminde göreve başladı. 1869’da asker olarak Erzurum’a gitti. 1870’te Ordu kazası tahrirat kâtipliğine, 1871’de Mecitözü ilçesi malmüdürlüğü görevine getirildi. 1873’te bu görevden istifa etti, Fatsa’da kadı vekili olarak göreve başladı. Aynı yıl oradan da ayrılarak Ordu’da başkâtipliğe atandı. 1874’te Tirebolu malmüdürlüğüne tayin olundu. 1876’da gönüllü olarak Rus harbine katılmak üzere askere gitti. Savaşlara katıldı ve kolağası rütbesini kazandı. 1877’de Ferahlı’da ambar memurluğuna, 1878’e Ordu kazası baş tahsildarlığına, aynı yıl mahkeme-i bidayet başkâtipliğine, 1885’te Ordu kazası tahrirat katipliğine tayin edildi. 1890’da istifa etti. 1893’te Ordu kazası belediye başkanlığına 1895’te fındık aşar memurluğuna, 1898’de Ordu kazası müftülüğüne atandı. Bir ara köyüne çekildi, medrese kurdu ve burada müderrislik yaptı. 56 yaşında Ordu’da ölen Tıflî, vilayet binası yakınlarındaki mezarlığa defnedildi. Bu mezarlığın kaldırılması sırasında kabri, Büben (Zafer köyü)’e nakledildi. İyi bir eğitim gören Tıflî, Arapça ve Farsça da bilirdi. Aruz veznine ve divan edebiyatı kültürüne hakimdi. Bilinen üç eseri vardır:

1. Dîvân I: Nüshası kaybolmuştur. Fotokopisi Necati Demir’in şahsi kitaplığındadır. Dîvân; münacaat, naat ve mersiyeler ile başlamaktadır. Bu manzumeleri kasideler takip etmektedir. Tıflî, yaşadığı dönemde Ordu ve Trabzon'un il idarecilerine kasideler sunmuş bu manzumelere Dîvân'ında yer vermiştir. Eserde daha sonra millî şarkılar yer almaktadır. Tıflî Dîvânı'nın ağırlıkı türü gazellerdir. Tıflî Dîvânı'nda şarkılar, terkib-i bendler, terci-i bendler de bulunmaktadır. Tıflî'nin en önemli özelliklerinden birisi devrinde komşu illerde yaşayan şairlerle ortak şiir yazmasıdır. Dîvân'da 29 adet müşterek şiir vardır. Bunlardan 13 tanesini Trabzonlu Şevket (Şâkir Şevket), 5 tanesini Fethi (Zekeriyâ Fethi), 3 tanesini Trabzonlu Hilmi, 1 tanesini Amasyalı Hilmi, 2 tanesini Enver, 2 tanesini Trabzonlu Hükmi, 2 tanesini Trabzonlu Sâmi, 1 tanesini Trabzonlu Nâci ile ortak yazmıştır. Dîvân'da 37 adet de koşma yer almaktadır.

2. Dîvân II: Nüshası kaybolmuştur. Dönemin siyasi ve sosyal olaylarını içeren nesir yazılarını ve kasideleri içermektedir. Tıflî, yaşadığı dönemde Ordu ve Trabzon çevresinde yaşadığı dönemin önemli olaylarını nesir olarak kaleme almıştır. Hatta düzeltilmesi gereken aksaklıları dönemin idarecilerine rapor ve şikayet dilekçesi olarak sunmuştur. Daha sonra bu çalışmalarını bir eserde toplamıştır.Bu eserde iki adet de kaside bulumaktadır.

3. Ordulu Ziver'in Hamsinamesine Nazire: Ankara Millî Kütüphane Yz. A.4353.

Tıflî, şiirlerinin çoğunu aruzla yazmış ve devrin önemli olaylarını dile getirmiştir. Aslen divan şairi olmakla beraber halk şiirine de emek vermiştir. Yaşadığı devrin belirgin özelliklerinden olan divan şiiri ve halk şiiri etkileşimi, Tıflî’de de görülmektedir. Yazdığı koşmalarla devrin saz şairleri arasına girmeyi başarmıştır. Fuat Köprülü onu “şöhretleri daha çok yetiştikleri yerde bilinen saz şairleri” arasında saymıştır.

Aksoyak, İ. Hakkı (2001). "Ordulu Tıflî Divanı'nda Müşterek Gazeller". Trabzon ve Çevresi Uluslararası Tarih, Dil, Edebiyat Sempozyumu. Trabzon: TC Trabzon Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yay.

Can, Sıtkı (1938). Ordulu Şair Tıflî. Ordu: Ordu Halkevi Neşriyatı.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C.4. İstanbul: Dergâh Yay.

Köprülü, M. Fuad (1964). Türk Saz Şairleri. C. IV. Ankara: Millî Kültür Yay.

Temel Uzlu (1972). Ordulu Ozanlar. Ordu: İl Basımevi.

Gazel

Siyâh anber konulmuş sandılar altın tabaklarda

Görünler tane tane benlerini gül yanaklarda

Dehânın sırrını bilmem sözü lâkin bağışlar cân

Aceb âb-ı hayâtın menba'ı var mı dudaklarda

Şaşırdım kendimi ahvâlimi aybetmesin dostlar

Ali Ağa gibi gece dolaşırsam sokaklarda

Yakın geldi bana yok kurtuluş girdâb-ı mihnetten

Seçilmez oldu hayfâ sâhib-i vuslat uzaklarda

Ziyâret eyleyen yok acıyan yok hâlime Tıflî

Garîbim hastayım bîçâreyim kaldım yataklarda

(Tıflî Dîvânı. Necati Demir'in Şahsi Kitaplığındaki nüsha. 209-210.)

Koşma

Düşünmez kimseler derdime çâre

Bana benden başka ağlayan mı var

Aldı sînemde bin türlü yare

Birisini olsun bağlayan mı var

Hâşâ ki vuslatdan ümit keseyim

Takdîrim böyledir kime küseyim

Murâd etsem künde kendim asayım

Bir ipimi biti yağlayan mı var

Sevdâ-yı muhabbet bir yâre düştü

Ciğerim aşk ile yandı tutuştu

Sular coştu Tıflî bahâr erişti

Göz yaşımdan başka çağlayan mı var

(Tıflî Dîvânı. Necati Demir'in Şahsi Kitaplığındaki nüsha. 319-320.)