Madde Detay
Murat Uraz
M.U., Kâzım Mete, Kunt Ozan, Murat, Mehmet Murat.
(d. 14 Eylül 1892 (1894) / ö. 10 Aralık 1981)
Yazar, öğretmen, eğitimci, edebiyat araştırmacısı, edebiyat tarihçisi
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Trabzon’da doğdu. (Komisyon 2003: 1025) Babası, İslamoğulların’dan Hurşit Efendi’dir. (Kayaoğlu 1988) İlk ve orta öğrenimini Trabzon’da tamamladı. (Işık 2007: 3676) İstanbul Darülfünûn Edebiyat Fakültesi’ni bitirdi (1913). (Tekin 2005: 554) Trabzon Sultanisi’nde edebiyat ve felsefe derslerini verdi. Ardından Erzurum Lisesi’nde öğretmenlik görevini sürdürdü (1925) (Komisyon 2003: 1025). 1931’den sonra İstanbul’da edebiyat öğretmenliği yaptı. (Necatigil 2016: 395) İstanbul’daki Vefa Lisesi, Pertevniyal Lisesi, Alman Lisesi, Notre Dame de Sion ve Saint Benoit liselerinde öğretmenlik görevinde bulundu. 1945-1950 yılları arasında İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü yaptı. (Komisyon 1998: 462) Vefa Lisesi’nde öğretmenliği sırasında 1957 yılında emekli oldu. İstanbul’da hayatını kaybetti.
Hikâye türü ile edebî hayatına başlayan Uraz’ın “Kayıkçı” isimli ilk hikâyesi, Meşveret’te yayımlanır (1913) (Özkırımlı 1984: 1177) İstikbal gazetesinde mizahî manzumeleri, tarihsel makaleleri mevcuttur. (Kayaoğlu 1988: 8) Edebiyat araştırmaları alanına yoğunlaşan Uraz’ın Türk edebiyatına katkı sunduğu başlıca alan, halk edebiyatı ve yardımcı ders kitaplarıdır. İlk monografik kitaplarında genelde Kunt Ozan ve Kâzım Mete müstear isimlerini kullanmıştır. Basılı olan müstakil kitap sayısı altmıştan fazladır. Nur adlı bir dergi çıkaran Uraz, Erzurum Halk Evi, Türk Folklor Araştırmaları (Işık 2007: 3676), İnan, Yayla, Eğitim Hareketleri, Sivas Folklorü gibi süreli yayınlarda makaleler yayımlamıştır. Ayrıca yaptığı derlemelerle halk hikâyelerinin yazıya aktarılmasında yol açıcı bir rol oynamıştır. Abbe Prevost’un Manon Lescaut romanını Türkçeye çevirmiştir. Onun eserlerinde ve yazılarında hâkim üslup açık ve anlaşılır bir niteliktedir. Halk Edebiyatı, iki ciltlik Kadın Muharrirlerimiz ve Türk Mitolojisi en çok bilinen eserleridir.
Kaynakça
Çetin, Nurullah (2006). Takma – Müstear İsimler Sözlüğü. Ankara: Edebiyat Otağı.
Işık, İhsan (2007). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 7. 2. Baskı. Ankara: Elvan Yayınları.
Kayaoğlu, İ. Gündağ (1988). “Murat Uraz Hayatı ve Eserleri”, Kıyı, Ağustos 1988, S. 29, s. 8-9.
Komisyon (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Komisyon (2003). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Özkırımlı, Atilla (1984). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 4. İstanbul: Cem Yayınları.
Necatigil, Behçet (2016). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Tekin, Arslan (2005). Edebiyatımızda İsimler. Ankara: Elips Kitap.
Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitap
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. DİNÇER ATAYYayın Tarihi: 11.01.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 11.01.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Halk Edebiyatı - Şiir ve Dil Örnekleri | Semih Lütfi Kütüphanesi / İstanbul | 1933 | İnceleme |
| Türk Adları | Yeni Şark Bitikevi - Bozkurt Matbaası / İstanbul | 1935 | Araştırma |
| Esad Mahmut | Suhulet Kitabevi / İstanbul | 1936 | Biyografi |
| Reşat Nuri | Suhulet Kitabevi / İstanbul | 1937 | Biyografi |
| Yahya Kemal (Kunt Ozan İmzasıyla) | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1937 | Biyografi |
| Ahmet Haşim – Hayatı ve Seçme Şiirleri (Kunt Ozan İmzasıyla) | Okullar ansiklopedik Yayınları / İstanbul | 1937 | Biyografi |
| Tevfik Fikret (Kunt Ozan İmzasıyla) | Okullar Ansiklopedik Yayınları / İstanbul | 1937 | Biyografi |
| Abdülhak Hâmid Tarhan – Hayatı, Seçme Şiir ve Yazıları (Kunt Ozan İmzasıyla) | İstanbul Okullar Ansiklopedik Yayınları Suhulet Kitabevi / İstanbul | 1937 | Biyografi |
| Aka Gündüz, Hayatı, Şahsiyeti ve Eserlerinden Parçalar | Semih Lütfi Kitabevi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Hasan Ali Yücel – Hayatı, Seçme Şiir ve Yazıları | Semih Lütfi Kitabevi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Muallim Naci | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Nedim - yetiştiği asır, hayatı, şahsiyeti ve şiirlerinden parçalar | Tefeyyüz Kütüphanesi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Recaizade Ekrem | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Şinasi | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Büyük Şairler Dizisi – Namık Kemal | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1938 | Biyografi |
| Emrah ile Selvi | Halk Kitapçılık / İstanbul | 1938 | Efsane |
| Manon Lesko (A. Prevost) | Semih Lütfi Kitabevi / İstanbul | 1938 | Çeviri |
| Kenan ile Lalezar | Yeni Şark / İstanbul | 1938 | Derleme |
| Türk Edip ve Şairleri - 3 cilt | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1939 | Edebiyat Tarihi |
| Bahadır ile Mahinur | ? / İstanbul | 1939 | Derleme |
| Edebiyat Antolojisi - 6 Cilt | Suhulet Kitabevi / İstanbul | 1939-1940 | Antoloji |
| Âşık Emrah | Aydınlık Basımevi / İstanbul | 1940 | Biyografi |
| Büyük Şairler Dizisi – Cenab Şehabettin | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1940 | Biyografi |
| Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri | İnkılâp Kitabevi / İstanbul | 1940 | İnceleme |
| Sadri Ertem | Semih Lütfi Kitabevi / İstanbul | 1940 | Biyografi |
| XIII. Asırdan Sonra Avrupa Edip ve Şairleri | İnkılâp Kitabevi / İstanbul | 1940 | Araştırma |
| Bağdatlı Ruhî | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1941 | Biyografi |
| Büyük Şairler Dizisi – Ahmet Mithat | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1941 | Biyografi |
| Büyük Şairler Dizisi – Ragıp Paşa | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1941 | Biyografi |
| Kadın Muharrirlerimiz - II Cilt | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1941 | Edebiyat Tarihi |
| Baki | Tefeyyüz Kitebevi / İstanbul | 1941 | Biyografi |
| Sürmeli Bey ile Telli Senem - (Kâzım Mete İmzasıyla) | ? / İstanbul | 1941 | Derleme |
| Küçük Mitoloji II Cilt – Yunan Roma | Türk Neşriyat Yurdu / İStanbul | 1941 | Araştırma |
| Orta Okuma Kitaplarında Yazıları Bulunan Şair ve Ediplerin Hayatı | İnkılâp Kitabevi / İstanbul | 1941 | Antoloji |
| Âşık Seyrani ve Seçme Şiirleri | Yeni Şark Kitabevi / İstanbul | 1942 | Biyografi |
| İlahiler | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1942 | Antoloji |
| Seçme Çocuk Şiirleri | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1942 | Antoloji |
| Nefesler | Yeni Şark Kitabevi / İstanbul | 1942 | Antoloji |
| Bağdat Cengi | Yeni Şark Kitabevi / İstanbul | 1943 | Destan |
| Halk Edebiyatı Örneklerinden Koşmalar | Cahit Balçık ve Ş. Kitabevi / İstanbul | 1943 | Antoloji |
| Ahmet Vefik Paşa, Hayatı, Şahsiyeti ve Eserlerinden Seçme Parçalar | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1944 | Biyografi |
| Büyük Şairler Dizisi – Şeyhülislam Yahya | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1944 | Biyografi |
| Nabi – Hayatı, Şahsiyeti, Gazelleri ve Eserlerinden Seçme Parçalar | Tefeyyüz Kütüphanesi / İstanbul | 1944 | Biyografi |
| Ziya Paşa – Hayatı ve Şiirleri | Tefeyyüz Kitabevi / İstanbul | 1946 | Biyografi |
| Saz ve Aşık | Türk Folklor Araştırmaları Sayı.4 / ? | 1949 | Makale |
| Halk Edebiyatında Muamma | Türk Folklor Araştırmaları Sayı.8 / ? | 1950 | Makale |
| Halk Hikayelerinde Köseler ve Keller | Türk Folklor Araştırmaları Sayı.10 / ? | 1950 | Makale |
| Halk Edebiyatında Mizah | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.1 , Sayı.12 / ? | 1950 | Makale |
| 500. Fetih Yıl Dönümü Hatırası Olarak Hazırlanan İstanbul İçin Şiirler | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1953 | Antoloji |
| Sümmanî’nin Koşmaları ve Şenlik Sümmani Arasındaki Bağlama ve Nazireler | ? / ? | 1953 | İnceleme |
| Cervantes ve Don Kişot | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1955 | Biyografi |
| Dante ve Petrarca | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1955 | Çeviri |
| Euripides ve İphigeneia – Elektra | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1955 | Çeviri |
| Homeros ve İliyada – Odyssia | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1955 | Destan |
| Sophokles ve Kral Oidipus | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1955 | Çeviri |
| Mevlit ve İzahı | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1956 | İnceleme |
| Tevfik Fikret ve Kitaplarında Çıkmayan Şiirleri | Tefeyyüz Kütüphanesi / İstanbul | 1959 | Araştırma |
| Batı Edebiyatından Seçme Özetler | Hüsnü Tabii Matbaası / İstanbul | 1962 | Antoloji |
| Lise ve Ortaokul Kitaplarında Yazıları Bulunan Şair ve Ediplerin Hayatı | Okat Yayınevi / İstanbul | 1962 | Antoloji |
| Vezin – Nazım | Okat Yayınevi / İStanbul | 1962 | İnceleme |
| Türk Mitolojisi | Hüsnü Tabia Matbaası / İstanbul | 1967 | Araştırma |
| Peçevi Tarihi - II Cilt | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1968 | Araştırma |
| Büyük Resimli Karacaoğlan ile Karakız | Şenyıldız Yayınevi / İstanbul | 1970 | Efsane |
| Kuşlar <Eski Türk Destanları, Halk Şiiri ve Hikâyelerinde> | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.15 , Sayı.293 / ? | 1973 | Makale |
| Kuşlar <Eski Türk Destanları, Halk Şiiri ve Hikâyelerinde> | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.15 , Sayı.292 / ? | 1973 | Makale |
| Halk Edebiyatında Hiciv ve Mizah | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.15 , Sayı.298 / ? | 1974 | Makale |
| Cönkler ve Sefineler | Türk Folklor Araştırmaları Dergisi - 17 (337) / ? | 1977 | Makale |
| Trabzon'da Medrese Kütüphaneleri | Eğitim Hareketleri Cilt.22 , Sayı.258-259 / ? | 1977 | Makale |
| İslam Kültüründe, Türk Folklorunda Çiçekler | Eğitim Hareketleri Cilt.22 , Sayı.260-261 / ? | 1977 | Makale |
| Halk Hikâyelerinde ve Şiirlerinde Kızlar | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.17 , Sayı.339 / ? | 1977 | Makale |
| Doğu Anadolu Hikâyeleri Varyantlarına Göre: Köroğlu'nun Türeyişi ve Kayboluşu | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.17 , Sayı.331 / ? | 1977 | Makale |
| Halk Hikaye ve Şiirlerinde Dağlar | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.17 , Sayı.335 / ? | 1977 | Makale |
| Çiçeklere Şiirlerle Verilen Adlar ve Eski Çiçek Kitapları | Eğitim Hareketleri Cilt.23 , Sayı.270-271 / ? | 1978 | Makale |
| Edebiyat ve Türk Edebiyatı Tarihi Hülasası | Yeni Kitapçı / İStanbul | 1980 | İnceleme |
| Âşık Sümmanî ile Gülperi Hikâyesi | Şen Yıldız Yayınevi / İstanbul | 1981 | Efsane |
| Seyrani | ? / ? | ? | Biyografi |
| Türk Edebiyatından Seçme Özetler – Destan, Hikâye, Roman, Tiyatro | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | ? | Antoloji |
| Virgilius ile Seneca | Türk Neşriyat Yurdu / İstanbul | ? | Çeviri |
| Çiçeklere Şiirlerle Verilen Adlar ve Eski Çiçek Kitapları | Eğitim Hareketleri Dergisi - C. 22 - S. 267 / ? | ? | Makale |
| Leylâ ile Mecnun | Sivas Folklorü Cilt.18 , Sayı.344 / Sivas | ? | Makale |
| Hıdırellez ve Hızır ve İlyas | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.18 , Sayı.346 / ? | ? | Makale |
| Türk Mitolojisinde ve Folklorunda: Atlar | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.18 , Sayı.348 / ? | ? | Makale |
| Türk Destanları | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.18 , Sayı.351 / ? | ? | Makale |
| Hüsrev ve Şirin-Ferhat ile Şirin Hikâyeleri | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.17 , Sayı.342 / ? | ? | Makale |
| Sazşairlerinde Meydan Edilme ve Sohbetler | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.18 , Sayı.357 / ? | ? | Makale |
| Kıssahanlar, Şettahlar, Meddahlar | Türk Folklor Araştırmaları Cilt.18 , Sayı.354 / ? | ? | Makale |
| Mükemmel Roman Hülasaları | Tefeyyüz Kütüphanesi / İstanbul | ? | Antoloji |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | REMZİ/ŞİNEKLİ, Hüseyin Remzi Abbasoğlu | d. 1911 - ö. 07.05.1979 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | FAHRÎ | d. ? - ö. 1539/40 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Hayati Baki | d. 17 Ağustos 1949 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | Hıfzı Tevfik Gönensay | d. 1892 - ö. 13 Kasım 1949 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Kazım Vehbi Oral | d. 1892 - ö. 16 Nisan 1985 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | ÂYET, Âyetullah Kurutluoğlu | d. 25.07.1892 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Özdemir Asaf | d. 11 Haziran 1923 - ö. 28 Ocak 1981 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | Ayhan Bozfırat | d. 1932 - ö. 30 Aralık 1981 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | Adli Moran | d. 1919 - ö. 1981 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Naciye Poyraz Makal | d. 01 Ocak 1929 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Nuriye Zeybek | d. 15 Mayıs 1968 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 12 | Veysel Öngören | d. 1931 - ö. 30 Eylül 1998 | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Ziya Paşa | d. 1829 - ö. 1880 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Halil Recai Öğdevin | d. 1871 - ö. 1955 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Mehmet Ali Ulvi | d. 1865 - ö. 16 Ekim 1922 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | Mehmet Reşit Ayhan | d. 01 Mayıs 1942 - ö. 06 Ağustos 2010 | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | Mehmet Memduh Paşa | d. 1839 - ö. 1925 | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucu | d. 05.01.1951 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |