Madde Detay

1268/1851 yılında Diyarbakır'da doğdu. O bölgenin önemli şairlerinden olan ve zamanında Nef'î-i zamân olarak tanınan Kadı-zâde Mustafa Tâlib Efendi'nin oğludur. Kadı-zâde sanıyla tanındı. Babasının isteği ve yönlendirmesiyle Mekteb-i Harbiye'ye girdi. Burada zekâsı ve gösterdiği çalışkanlıktan dolayı Erkân-ı Harb sınıfına ayrıldı. Bu okulda son sınıfa kadar geldiyse de babasının vefatı üzerine mazeret bildirerek buradan ayrıldı ve iki bin kuruş maaşla Mahrec-i Aklâm-ı Riyâziyyât muallimliğine tayin olundu. 1294/1877 senesinde muvakkaten teşkil olunan Asâkir-i Milliye binbaşılığı görevine getirildi. Bir süre sonra Bursa vilayeti Turuk ve Ma'âbir birinci sınıf mühendisliğine tayin edildi. Daha sonra da Bâb-ı Vâlâ-yı Seraskerî Umûm-ı Erkân-ı Harbiyye teşkilatında görev verildi. 1296/1879 senesinde iki bin beş yüz kuruş maaşla Eskişehir Lületaşı Madeni Müdürlüğü'ne getirildi. Hakkındaki tek önemli kaynak olan Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'de (Ali Emîrî 1328: 10-11) hayatının bu kısmına kadar bilgi vardır. Bundan sonra vefatına kadar hangi görevlerde bulunduğu bilinmemektedir. Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları adlı eserde ise vefat yeri bildirilmeden ve kaynak gösterilmeden sadece 1330/1912 tarihinde vefat etti denilmektedir (Beysanoğlu 1997: 54).

Şiirine örnek Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid'dedir.

Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul.

Beysanoğlu, Şevket (1997). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. C. II. Ankara: San Matbaası.

Gazel

Olur dûd-ı dilimden hep sehâb-ı âsumân peydâ

Habâb-ı eşk-i hûnînimle seyl-âb-ı cihân peydâ

Olunca derd-i vaslın yâresi fevvâr hûn-âsâ

Eder bir bahr-ı tûfân-zâr dilde nâgehân peydâ

Tecellî eyledikçe sûretin levh-i hayâlimde

Eder her lahzada feyzinle bin rûh-ı revân peydâ

Felek dûr oldugu-çün çîn-i ruhsârından ey hurşîd

Edip çâk-ı girîbân eylemiş bir kehkeşân peydâ

Nesîm-i zülfün esdikçe nola sûy-ı mezârımda

Ederse her sütûnum bir hayât-ı câvidân peydâ

Gönül âgâh isen ol mushaf-ı gülzâr-ı vahdetden

Olur her bir varakda nice sırr-ı râygân peydâ

Yine pür-feyz olup aşkınla sen de Âferîn Edem

Bu rütbe eyledin dâğınla ra'nâ gülsitân peydâ

(Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu'arâ-yı Âmid. İstanbul. 11.)