Madde Detay
ADLÎ, Gazi Mustafa Paşa-zâde İbrâhim Bey
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi, sancak beyi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kanunî Sultan Süleyman’ın beylerbeyi Gazi Mustafa Paşa’nın oğludur. Asıl adı İbrâhim’dir. Adlî’den bahseden tek tezkire Gülşen-i Şu’arâ’dır. İstanbul’da doğdu. Gülşen-i Şu’arâ’da sancak sahibi ve iyi bir yönetici olarak tanıtılan Adlî’nin, sancaklarda adaletle davrandığı; fakirlere ve zayıflara adalet ve merhametle davrandığı için halk arasında, Halîl-i sâni (İkinci İbrâhim) lakabıyla anıldığı söylenir (Solmaz 2009: 75).
Adlî pek çok ilme vakıf, Farsçayı çok iyi bilen, muteber Farsça eserleri sürekli okuyan bir kişiydi. Şiir ve inşada usta, muamma çözmede üstattı. Ali Şir Nevâyî’nin bütün eserlerini okumuş, aruz, kafiye, edvâr, lügaz ve tarih düşürmede oldukça ilerlemişti. Adlî, üslûp sahibi bir şairdir. Akıcı bir anlatım tarzı ve daha önce söylenmemiş hayaller ile yazdığı pek çok gazeli vardır (Solmaz 2009: 76).
Kaynakça
İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.
Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’ârâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. FİLİZ KILIÇ
Yayın Tarihi: 22.02.2014
Güncelleme Tarihi: 04.12.2020
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Kemân ebrûlara mâyil olur gördi dil-i hâki
Nişân itdüm müje tîrine ben de cism-i sad-çâki
Sehâb-ı nîlgûn sanma bu çarh-ı nüh-kıbâb içre
Benüm dûd-ı derûnumdur boyadı göge eflâki
Gönül bâgına yol saldı hayâl-i yâr çeşmümden
Su yolından girür bâga gör ol agyâr-ı bî-bâki
Beyit
Gel bahr-ı ışka girme gönül bî-kenârdur
Zülf-i nigârı anma ki anun karasıdur
Gazel
Gamdan âzâd olmadı bir dem dil-i gam-nâkümüz
Sanki mihnetle ezel tahmîr idüpdür hâkümüz
Dâglardur verd-i ahmer şerhalar mevzûn-nihâl
Gûyiyâ gülzâr-ı gamdur sîne-i sad-çâkümüz
Her nihâl-i tâzenün turmaz akar ayagına
Su gibi meyyâl olupdur şimdi kalb-i pâkümüz
Âlem istersen bizi seyr it ki başka âlemüz
Eşkimüz encüm olupdur dûd-ı âh eflâkümüz
Her nazarda Adliyâ bir nice sûret gösterir
Câm-ı Cem’dür sanasın âyîne-i idrâkümüz
(Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’ârâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 76-77.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendi | d. 1654 - ö. 1687 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendi | d. ? - ö. 1708-10 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendi | d. 1654 - ö. 1687 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendi | d. ? - ö. 1708-10 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendi | d. 1654 - ö. 1687 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendi | d. ? - ö. 1708-10 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendi | d. 1654 - ö. 1687 | Meslek | Görüntüle |
11 | MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendi | d. ? - ö. 1708-10 | Meslek | Görüntüle |
12 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Meslek | Görüntüle |
13 | REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendi | d. 1654 - ö. 1687 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendi | d. ? - ö. 1708-10 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | REŞÎD, Hoca Sadeddin-zâde Mehmed Reşîd Efendi | d. 1654 - ö. 1687 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MÜSTAKÎM, Mehmed Müstakîm Efendi | d. ? - ö. 1708-10 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | NEDÎM, Eğinli-zâde Mahmûd Nedîm Bey | d. ? - ö. 1839 | Madde Adı | Görüntüle |