AĞACAN, Ağacan Cabbar Oğlu Cabbarlı

(d. 1886 / ö. 1952)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan şairlerinden olan Ağacan, 1886 yılında Borçalı’nın Şorayıl bölgesinde doğmuştur. Asıl adı Ağacan Cabbar oğlu Cabbarlı’dır. Molla Mektebinde eğitim almıştır. Şair, ana dilinin yanı sıra Arapça ve Farsçayı, dinî bilgileri öğrenmiştir. Ağacan, çocuk yaştayken annesi ölünce öksüz kalmış ve on dokuz yaşında evlenmiştir. Üç çocuk babasıdır. Ancak, şairin bu mutluluğu çok uzun sürmemiştir. Azerbaycanlılar öz yurtlarından yavaş yavaş çıkarılmış ve onların yerine Ermeniler yerleştirilmiştir. Azerbaycan aileleri kitleler hâlinde göç ettirilince Ağacan da ailesini kaybetmiştir. Bunun üzerine, Gacaran’a giderek buraya yerleşmiş ve 1917 yılında burada tekrar evlenmiştir. Şairin bu mutluluğu da çok uzun sürmemiş ve 1937 yılında hapse atılmıştır. 1943 yılında hapishanedeyken Semed Vurğun’a mektup yazmıştır. Dönemin hayırseveri Semed Vurğun, Borçalı’ya giderek şairi hapisten çıkartmıştır. Ağacan, 1948 yılında ailesiyle birlikte Sibirya’ya sürgün edilmiş ve 1952 yılında burada vefat etmiştir (Namazov 2004: 37-38).

Ağacan, dönemin usta şairlerinin sanatlarıyla yakından ilgilenmiştir. Daha sonra, irticalen (doğaçlama) şiir söylemesiyle hızla tanınmıştır. Türkiye’de ve İran’da, Gürcistan’da Türklerin yaşadığı çeşitli bölgelerde büyük bir şöhret kazanmıştır. Ağacan’ın şiirleri ile atışmaları Gacaran’da ve Gence’de sık sık okunmuştur. Şair, Semed Vurğun’a yazdığı mektubunda şu satırlara yer vermiştir: “Şair dura bilmir, hazırdır, hazır,/ Semed Vurğunluya salamlar yazır./ Eşidin, dostunuz azadmı gezir?/ İndi düşüb gazamatda saxlanır.” Ağacan’ın güzel koşmaları ve çeşitli âşıklarla atışmaları, günümüzde de âşıkların repertuarında yaşatılmaktadır (Namazov 2004: 37-38). Şairin edebî kişiliği ve eserleri ile ilgili bilgiler oldukça yetersizdir. Kaynaklarda, Semed Vurğun’a yazdığı mektuptaki satırlardan başka şiirleriyle ilgili herhangi bir örnek bulunmamaktadır.

Kaynakça

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 30.12.2017
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FEREHMEND/YAŞAR, Mehemmed Ferehmendd. 1970 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ZİYADDİN ALİYEVd. 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Kazım Gökkiyeviç Meçiyevd. 1859 - ö. 14 Mart 1945Doğum YeriGörüntüle
4HUZURÎ, Ali Coşkund. 19.04.1886 - ö. 23.09.1951Doğum YılıGörüntüle
5HÜSEYİN FEVZİd. 1886 - ö. 1928Doğum YılıGörüntüle
6İsmayıl Hakkı Baltacıoğlud. 28 Şubat 1886 - ö. 1 Nisan 1978Doğum YılıGörüntüle
7MAHİRİ, Mehmet Özkoluaçıkd. 1888 - ö. 10.02.1952Ölüm YılıGörüntüle
8Memduh Şevket Esendald. 28 Mart 1884 - ö. 17 Mayıs 1952Ölüm YılıGörüntüle
9HASTA BAYRAMALİd. 1898 - ö. 1952Ölüm YılıGörüntüle
10MURADÎ, Sebahattin Kayad. 01.02.1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
11HASTA HASANd. 1800 - ö. 1866MeslekGörüntüle
12OZAN TÜRKEN, Hatice Türkend. 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
13HÜSEYN SALHANOVd. 1890 - ö. 1941Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ESEMURATd. 1893 - ö. 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KILIÇ ENVERİd. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HASAN ERDOĞANd. 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ABBAS, Tufarganlıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18CEYHUN, Kamandar Efendiyevd. 1929 - ö. 2000Madde AdıGörüntüle