AĞACAN, Ağacan Cabbar Oğlu Cabbarlı

(d. 1886 / ö. 1952)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan şairlerinden olan Ağacan, 1886 yılında Borçalı’nın Şorayıl bölgesinde doğmuştur. Asıl adı Ağacan Cabbar oğlu Cabbarlı’dır. Molla Mektebinde eğitim almıştır. Şair, ana dilinin yanı sıra Arapça ve Farsçayı, dinî bilgileri öğrenmiştir. Ağacan, çocuk yaştayken annesi ölünce öksüz kalmış ve on dokuz yaşında evlenmiştir. Üç çocuk babasıdır. Ancak, şairin bu mutluluğu çok uzun sürmemiştir. Azerbaycanlılar öz yurtlarından yavaş yavaş çıkarılmış ve onların yerine Ermeniler yerleştirilmiştir. Azerbaycan aileleri kitleler hâlinde göç ettirilince Ağacan da ailesini kaybetmiştir. Bunun üzerine, Gacaran’a giderek buraya yerleşmiş ve 1917 yılında burada tekrar evlenmiştir. Şairin bu mutluluğu da çok uzun sürmemiş ve 1937 yılında hapse atılmıştır. 1943 yılında hapishanedeyken Semed Vurğun’a mektup yazmıştır. Dönemin hayırseveri Semed Vurğun, Borçalı’ya giderek şairi hapisten çıkartmıştır. Ağacan, 1948 yılında ailesiyle birlikte Sibirya’ya sürgün edilmiş ve 1952 yılında burada vefat etmiştir (Namazov 2004: 37-38).

Ağacan, dönemin usta şairlerinin sanatlarıyla yakından ilgilenmiştir. Daha sonra, irticalen (doğaçlama) şiir söylemesiyle hızla tanınmıştır. Türkiye’de ve İran’da, Gürcistan’da Türklerin yaşadığı çeşitli bölgelerde büyük bir şöhret kazanmıştır. Ağacan’ın şiirleri ile atışmaları Gacaran’da ve Gence’de sık sık okunmuştur. Şair, Semed Vurğun’a yazdığı mektubunda şu satırlara yer vermiştir: “Şair dura bilmir, hazırdır, hazır,/ Semed Vurğunluya salamlar yazır./ Eşidin, dostunuz azadmı gezir?/ İndi düşüb gazamatda saxlanır.” Ağacan’ın güzel koşmaları ve çeşitli âşıklarla atışmaları, günümüzde de âşıkların repertuarında yaşatılmaktadır (Namazov 2004: 37-38). Şairin edebî kişiliği ve eserleri ile ilgili bilgiler oldukça yetersizdir. Kaynaklarda, Semed Vurğun’a yazdığı mektuptaki satırlardan başka şiirleriyle ilgili herhangi bir örnek bulunmamaktadır.

Kaynakça

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 30.12.2017
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BEKÂYÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2EYUP SAMSAKd. 1908 - ö. 1956Doğum YeriGörüntüle
3HÜSEYN SARAÇLI/SARAÇLI, Hüseyn Kurbanoğlu Hesenovd. 1916 - ö. 19.04.1987Doğum YeriGörüntüle
4HÜSEYİN FEVZİd. 1886 - ö. 1928Doğum YılıGörüntüle
5DUDU, Dudu Karabıyıkd. 1886 - ö. 1989Doğum YılıGörüntüle
6Nafi Miskioğlud. 21 Eylül 1886 - ö. 2 Temmuz 1947Doğum YılıGörüntüle
7MAHİRİ, Mehmet Özkoluaçıkd. 1888 - ö. 10.02.1952Ölüm YılıGörüntüle
8Memduh Şevket Esendald. 28 Mart 1884 - ö. 17 Mayıs 1952Ölüm YılıGörüntüle
9Elmas Yıldırımd. 25 Mart 1907 - ö. 14 Ocak 1952Ölüm YılıGörüntüle
10MECİT TEKEd. 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
11OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
12TAÇMEMMED SUHANGULUd. 1865 - ö. 1942MeslekGörüntüle
13İBRAHİM HACI GÜLÜ OĞLUd. 1840 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HÜSEYİN SAÎd. 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VELİ ABDALd. ? - ö. 1853Madde AdıGörüntüle
17GÜLEBİ/GÜLEBİOĞLU, Kadir Gülsoyd. 1926 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HOCA ADEM, Adem İmdat Kesicid. 14.06.1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle