Madde Detay

Arif Hikmet Par, Muğla-Kavakdere bucağı Mesevli köyünde doğdu. Babası öğretmen Ali Vasfi Efendi’dir. İlköğrenimini 1932’de İzmir’in Kınık ilçesinde, ortaöğrenimini ise 1936’da İzmir-Buca’da tamamladı. Lise öğrenimi için İstanbul’a gitti. 1941’de İstanbul İlköğretmen Okulu’nu bitirdi. Yükseköğrenim için gittiği Ankara’da Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nden 1946’da mezun oldu. 1946-1963 yılları arasında öğretmenlik yapan Arif Hikmet, 1964’te Millî Eğitim Bakanlığı’nda çalıştı. Kerkük Kültür Merkezi’nde okutmanlık görevinde de bulunan şair, 1974’te İstanbul’da Nişantaşı Kız Enstitüsü öğretmenliği yaparken emekliye ayrıldı.

İlk şiirlerini 1940’ta Yeni Mecmua’da yayımlayan Arif Hikmet, “Günümüz şiirinde epik türe en güzel örnekleri vermiş şairlerimiz arasında kendine özel bir yer sağladı.” (Necatigil 2007: 355) Şair; Şadırvan, Fikirler, Kaynak, Yurt Sesi ve Varlık dergilerinde de epik şiirler kaleme aldı. 1948-1960 yılları arasında Varlık dergisinde yazan Arif Hikmet’in Varlık’taki şiirlerinin neredeyse tamamı epik özellik göstermektedir. Bu şiirlerinin büyük çoğunluğunun konusu Mustafa Kemal Atatürk’tür. Atatürk’e olan sevgisini göstermiş ve onu yüceltmiştir. Arif Hikmet, “(...) Atatürk’ü kendine özgü destansı anlatımla dile getirmiş birkaç şairimizden biridir.” (Çiçek 1997: 81)

Birbiriyle anlatımca bağdaşan uzun şiirlerden oluşan nehir şiir türünü Varlık’ta yayımladığı kimi şiirlerinde kullanmıştır. Nehir şiir türünde yazdığı iki şiiri vardır ve bu şiirlerini farklı sayılarda yayımlamıştır. Bu türdeki şiirlerinden ilki "Kartal Bakışlı Deha’dan" (Par Şubat-1951), "Kartal Bakışlı Deha’dan: Mustafa Kemal’in Saçları" (Par Nisan-1951), “Kartal Bakışlı Deha’dan: Mustafa Kemal’in Güvercini” (Par Ağustos-1951: 5), "Kartal Bakışlı Deha’dan: Mustafa Kemal’in Atı" (Par Eylül-1951: 6), "Kartal Bakışlı Deha’dan: Mustafa Kemal’in Neşesi" (Par Kasım-1951: 9) ve "Kartal Bakışlı Deha’dan: Mustafa Kemal’in Mangası" (Par Kasım-1953: 11) şiirlerinden oluşmaktadır. Şair bu şiirlerinde Atatürk’ü her yönden ele almış ve anlatmıştır. Nehir şiir türünde yazdığı diğer şiir ise "Vatan Macerası" (Par Ocak-1949), "Vatan Macerası II" (Par Haziran-1949: 11) ve "Vatan Macerası III" (Par Ağustos-1949: 9) şiirleridir.

1950-1960 yılları arasında kaleme aldığı destanlarıyla ün kazanan Arif Hikmet Par, çoğunlukla millî konulara yöneldi. Şiirlerinde memleket sevgisini dile getirdi. Bir süre sonra şiirlerini kitaplaştırmaya başladı. “Özellikle Giresun’da çalıştığı 1949-1955 yılları arasında en önemli şiir kitaplarını yayımladı. İstiklal Destanı (1951), İki Kemal (1952), İstanbul’un Fetih Destanı (1953), Giresun Destanı (1955). Giresun Destanı, onun memleket sevgisini yansıtan bir eseri olarak Giresunlulara en değerli armağanı olmuştur. (Çiçek 1997: 81)

Giresun’da 1933-1950 yılları arasında çıkan Aksu dergisi de Arif Hikmet Par için önemli bir yere sahiptir. Arif Hikmet, bu derginin sekreterliğini yapmasının yanında dergide iki şiir ve bir de inceleme yazısı yayımlamıştır. (Özkaya 2018: 111) Şairin dergide yer alan şiirleri “Gedikkaya’dan” ve “Demece” adındaki şiirleridir. Nabi’nin meşhur beyitlerinden olan “Bağ-ı dehrün hem hazanın hem baharın görmüşüz” mısraına “Demece” şiirinde yer veren şair, bu şiirinde divan edebiyatı ve halk edebiyatı unsurlarını bir arada ustalıkla kullanmıştır, denebilir. Şair, şiirinin devamında Giresun’un doğal güzelliklerini dile getirmiştir. “Gedikkaya’dan” şiirinde de Giresun’u anlatan şiir, “Siz deniz insanları maceranız ezberimde/Kanıma bir yağmur gibi düştünüz.” (Par 1950: 8) dizeleriyle şehre karşı olan duygularını ifade etmiştir.

Arif Hikmet’in Aksu dergisinde yer alan “İnsan ve Sanat’ta Selahattin Batu-1-Gönül” adlı yazısı ise Selahattin Batu’nun İnsan ve Sanat adlı kitabındaki bir bölümü ele alan bir incelemedir.

Arif Hikmet Par, şairliğinin yanında oyun, inceleme, sözlük ve ders kitapları alanında çalışmalarda bulundu. “Lise ve dengi okullar için yardımcı ders kitapları hazırladı. Yunus Emre’nin hayatını konu aldığı "Dertli Dolap" adlı oyunuyla Tercüman gazetesinin 1967 yılında düzenlediği piyes yarışmasında başarı ödülü aldı.” (Işık 2007: 2973)

Arif Hikmet Par, gençler için hazırladığı okul kitaplarının yanı sıra gençlerin eğitimiyle ilgili yazılar kaleme almıştır. Varlık dergisinin Nisan 1949 tarihli sayısında yayımlanan “Zevk Eğitimi” başlıklı yazısında gençlerin okuduğu dergileri ele alarak öğretmenlere seslenmiştir. Gençlerin, onlara uygun olmayan dergileri okuduğu ve hiçbir fayda kazanamadıklarını dile getirerek öğretmenleri uyarır: “Genç adam henüz zevklerine istikamet verememiş insan demektir. Okul sıralarında onun taze ruhunu işlemekle görevli bulunan öğretmen arkadaşların daha titiz davranmalarını istiyoruz. Neşriyatı yakından takip etmek, güzeli çirkinden, doğruyu iğriden ayırmak lazımdır. Zamanla eskimiş zevkleri yetişen nesillere aşılayarak onları donmuş birer kalıp hâline getirmek fenalığından vazgeçelim.” (Par Nisan-1949: 14) Şair, bu sözlerinin devamında gençlere eskimeyen ve daima yenilenen kendi hayatımızı anlatırsak noksanlarımızı tespit edip sorunları çabucak gidereceğimizi söyleyerek öğretmenlere seslenmeye devam eder: “Güzeli bulun ve buldurun. İyiyi öğrenin, ve öğretin. Doğruyu söyleyin ve söyletin! Okuyun ve okutun!” (Par Nisan-1949: 14)

Sürekli bir üretme arzusunda olan şair, çeşitli konularda makaleler de yazmıştır. “Atasözleri”, “Balıkesir Bengisi”, “Erkek Sanat Enstitülerinden Beklediklerimiz”, “Kemalist Nesil”, “Münakaşa Estetiği”, “Okuyamıyoruz”, “Sanatı Teşvik”, “Fatih'in Sanat Kişiliği ve Şairliği”, ve “Yahya Kemal ve İstanbul Sevgisi” başlıklı yazıları bunlardan bazılarıdır.