Delal Arya

(d. 06 Nisan 1979 / ö. -)
Yazar, Arkeolog
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. İtalyan Kız Ortaokulu’nu ve İtalyan Lisesi’ni bitirdi. İlk olarak Sinema ve Televizyon daha sonra Arkeoloji bölümlerini bitiren Arya, kazı çalışmalarına katılmış ve çeviri çocuk kitapları yazdı. Babasının mesleğinden dolayı çocukluğu denizlerde geçti. İstanbul’da yaşamaya devam eden Arya, eserlerinde İstanbul’un tarihî yapılarını, eski otelleri, yer altı tünellerini, tapınakları, müze ve sarayları mekân olarak kullandı. Meraklı ve gerçek olmayan şeylere inanmaya meyilli bir çocukluk geçirdiğini belirten yazar fantastik çocuk kitapları yazmaktadır.

Can Yayınları tarafından basımı yapılan Pera Günlükleri ve Yedi Denizlerde adlı iki fantastik kitap serisini yazmıştır. Gizemler, sırlar, fısıltıyla konuşulan şeyler, denizcilerin anlattığı hikâyeler, eski binaların duvarlarına kazınmış işaretler, yeraltı geçitleri vs. Arya’nın kurgularının önemli unsurlarından sayılmaktadır. Beş kitaptan oluşan Pera Günlükleri serisinin ilk kitabı olan Körler Ülkesi, Venedik’te büyüyen on iki yaşındaki Ran ve Lusin adlı ikiz kardeşlerin İstanbul’a zorunlu dönüşleriyle başlamaktadır. İkiz kardeşler Pera Palas Oteli’nin sahibi büyük amcaları Kaptan Barnekas’ın yanına gelirler. Birbirine bağlı gizemli olaylar, maceralar Pera Günlükleri serisinin, Sırlar Oteli, Mühürlerin Muhafızları, Buzlar Şehri, Kökenler Labirenti kitaplarıyla devam etmektedir. Yazar, kurgusal hikâyelerin seyri içerisinde Firavun, Kleopatra, Marco Polo, Agatha Christie, Alexander Valluary, Mata Hari, Osman Hamdi Bey, Fatih Sultan Mehmet gibi önemli bilim insanları, mimar, yazar ve tarihi kişiliklere yer vermektedir. Macera, gerilim ve heyecan içinde geçen olaylar arasında çocuk okurlar tarih, bilim, sanat, genel kültür gibi alanlarda bilgi edinme imkânına da varmaktadırlar.

Yedi Denizlerde serisinin ilk kitabı Kanatlı Denizatının Peşinde dünyayı gezerek macera peşinde koşan, dünyayı kendi gözüyle keşfetmeye çalışan Renda’nın annesine ait izleri takip etmesi ile başlamaktadır. İskelet Sahili'ndeki Sır ve Kükreyen Kırklar ile devam eden kitaplarda Piri Reis’in bilinmeyen seyahati bulmacadaki önemli sırların çözülmesi ile devam etmektedir. Yazar, hayal sınırlarını zorlayan, tarih ve mitolojiden faydalanan, yaşanmış olayları gerçek üstü düzlemde sunarak çocuklara birikimlerini, deneyimlerini, çocukluk anılarını aktarmaya çalışmaktadır. Romanlardaki karakterler zamandan zamana, mekândan mekâna geçiş yaparlar. Bu özellikleriyle yazar okurlarını kurgunun içine çekmektedir.

İlk gençlik okur kitlesinin özeliklerine uygun minvalde anlatılarını şekillendirmeye çalışan Arya çocukların merak, öğrenme, serüven, araştırma ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktadır. Metinlerdeki kahramanlar birtakım doğaüstü güçlere, sırlara sahiptirler. Meraklarının sonucu izler peşinde koşan kahramanlar sahip oldukları güçlerden dolayı başlarına gelen kötü olayları dev ahtapotlarla, cehennem zebanileriyle, in-cinlerle, ejderhalarla, dünyayı yok etmeye çalışan kötü ruhlarla savaşarak alt edebilmektedirler. Fantastik tür için normal sayılabilecek bu özelliklerin yanı sıra Arya’nın eserlerinde nane likörü, sigara, şampanya gibi zararlı maddelerin kahramanlar tarafından kullanılmasının hedef kitle üzerinde olumsuz etki bırakabileceğini söylemek mümkündür.

Gerçek hayatta karşılaşılabilecek kimselerin yanı sıra olağanüstü özelliklere sahip olarak resmedilen karakterler zaman zaman çocukların kendilerinden bir şeyler bulabileceği zaman zaman da özdeşim kurmakta zorlanabileceği bir yapıyla okur karşısına çıkmaktadır. Arya’nın eserlerinde özellikle kız çocuk karakterlerin olmak üzere karakterlerin yer yer idealize edildiği görülmektedir: Kız çocukları daima söz dinler, kurallar dışına çıkmaz, başını belaya sokmaz vs. Romanlardaki karakterler Grek alfabesi, mitolojiden yakın tarihe kadar, edebiyattan sanata birçok bilgiye sahiptirler.

Eserlerde çocuk karakterlerin yaşadıkları çatışmaları bazen okuldan, kitaplardan öğrendikleri bilgilerle, bazen arkadaşlarından ve doğaüstü güçlere sahip kişilerin yardımıyla bazen de tesadüfi olarak çözdükleri görülmektedir. Kaynaklardan yararlanma düşüncesi içinde anlatılarında masallardan, mitolojiden, edebiyattan, tarihten, sanatçılardan ve coğrafyadan yararlanan Arya, Babil Mısır uygarlıklarından, Osmanlı haremine, Kleopatra’dan Agatha Christie’ye kadar birçok tarihi, kültürel kesitler sunmaktadır. Bu bilgilerin kurgusal metinlerde macera dolu olaylar arasında ilgi çekici bir şekilde sevdirerek sunulması yazarın önemsediği ve bunda başarılı olduğu bir durumdur.

Yazar eserlerinde genellikle hedef kitlesinin, anlayabileceği dil kullanmaktadır. Fakat bu durumun yer yer ihmal edildiği yani okurun bağlamdan hareketle anlamını kavramada güçlük çekebileceği kelimelerin, argo ifadelerin ve de bazı insanları incitebilecek söylemlerin kullanıldığını belirtmek gerekmektedir.

Kaynakça

Arya, Delal (2018). Pera Günlükleri 1 Körler Ülkesi. 13. Basım. İstanbul: Can Yayınları.

Arya, Delal (2017). Pera Günlükleri 2 Sırlar Oteli. 8. Basım. İstanbul: Can Yayınları.

Arya, Delal (2017). Pera Günlükleri 3 Mühürlerin Muhafızı. 4. Basım. İstanbul: Can Yayınları.

Arya, Delal (2017). Pera Günlükleri 4 Buzlar Şehri. 2. Basım. İstanbul: Can Yayınları.

https://1000kitap.com/yazar/Delal-Arya [erişim tarihi:10.05.2018]

http://egoistokur.com/delal-arya-ruhumun-yarisi-denizse-oteki-yarisi-istanbul/ [erişim tarihi: 25.05.2018]

http://www.haberturk.com/yasam/haber/1079281-ruhumun-yarisi-denizse-oteki-yarisi-istanbul [erişim tarihi: 26.05.2018]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. BEKİR SITTIK KILIÇ
Yayın Tarihi: 10.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Yedi Denizlerde 1 Kanatlı Denizatının PeşindeCan Çocuk Yayınları / İstanbul2013Roman
Yedi Denizlerde 2 İskelet Sahili’ndeki SırCan Çocuk Yayınları / İstanbul2016Roman
Yedi Denizlerde 3 Kükreyen KırklarCan Çocuk Yayınları / İstanbul2016Roman
Pera Günlükleri 2 Sırlar OteliCan Çocuk Yayınları / İstanbul2017Roman
Pera Günlükleri 3 Mühürlerin MuhafızıCan Çocuk Yayınları / İstanbul2017Roman
Pera Günlükleri 4 Buzlar ŞehriCan Çocuk Yayınları / İstanbul2017Roman
Pera Günlükleri 5 Kökenler LabirentiCan Çocuk Yayınları / İstanbul2017Roman
Pera Günlükleri 1 Körler ÜlkesiCan Çocuk Yayınları / İstanbul2018Roman
Esrarengiz Şehir AsansörleriÇınar Yayınları / İstanbul2018Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Samih Rifatd. 16 Nisan 1874 - ö. 3 Aralık 1932Doğum YeriGörüntüle
2Münir Çapanoğlud. 1894 - ö. 1 Temmuz 1973Doğum YeriGörüntüle
3VASSAF, Osmanzâde Hüseyin Vassafd. 08.03.1872 - ö. 22.10.1929Doğum YeriGörüntüle
4Hakan Kalkand. 08 Ocak 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ebru Nihan Celkand. 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6TEKİNÎ/DOST TEKİN, Tekin Polatd. 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7H.Salih Zengind. 03 Temmuz 1974 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Yiğit Benerd. 15 Temmuz 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Can Göknild. 3 Ağustos 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Galip Naşit Arıd. 1907 - ö. 10 Kasım 1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Betül Sayınd. 1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Önder Yetişend. 10 Ağustos 1985 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle