Madde Detay

Ata yurdu Kafkasya olan ve 1917 Bolşevik Devriminden sonra Türkiye’ye göçen bir ailenin çocuğu olarak 1931’de Artvin’de doğdu. Çocukluğu İstanbul Boyacıköy’de ve Artvin Arhavi’de geçti. On yaşındayken annesini yitirdi. Annesine olan özlemi bütün hayatınca sürdü. İlkokul yıllarına denk gelen İkinci Dünya Savaşı dolayısıyla tarihe ilgisi başladı. Etibank’ta teknisyen olan babasının tayini dolayısıyla ilkokulun son sınıfını ve ortaokulu Sivas Divriği’de okudu. Ortaokul ve lise yıllarında atletizm ile uğraştı.

Divriği Halkevi’nde tiyatro ile tanıştı. Okul tiyatrosunda yönetmenlik ve oyunculuk yaptı. Halkevi kütüphanesinde yerli ve yabancı pek çok yazarın kitabını okudu. Dolayısıyla, Divriği, onun ilk kültürel aydınlanmasını yaşadığı yer oldu. Bunda, ortaokulun müdürü Sami Göksu’nun hazırladığı okuma listesinin büyük payı oldu.

Babasının Karabük’e tayini üzerine liseyi Kastamonu Abdurrahman Paşa Lisesinde yatılı okudu. Mevcut ilgi alanlarına burada halk şiiri ve klâsik batı müziği de eklendi. Lisede Sıra adlı bir okul gazetesi çıkardı. Bu gazetenin ilk beş sayısı İstanbul’daki Maya Sanat Galerisi’nde sergilendi. Yine, lise yıllarında Karabük gazetesinde siyasî köşe yazıları kaleme aldı.

1954 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne kaydoldu; ancak burayı bitirmedi. Kim adlı dergide sanat ve resim yazıları yazmaya başladı. Bu sırada tanıştığı ressam ve gravürist Aliye Berger sayesinde İstanbul’un sanat çevrelerine girdi. Tanpınar, Sabahattin Eyüboğlu, Nuri İyem, Füreyya gibi ünlü isimlerin yanında oldu. Bu sırada, Halikarnas Balıkçısı’nın öncüsü olduğu Mavi Yolculuk’a ilk katılanlardan oldu. Polonya ve Sovyetler Birliği gibi ülkelerdeki konser, sergi etkinliklerine pek çok kez katıldı. Güzel sanat dallarının hemen hepsini kapsayan yazılarıyla dönemin pek çok gazete ve dergisinde eleştirmen olarak faaliyet gösterdi. Ayrıca yazı işleri müdürü ve sanat sayfası yöneticisi olarak da çalıştı.

1967'de, tiyatro etkinliklerini incelemek amacıyla iki aylık bir süreyle Sovyetler Moskova ve Leningrad'da (Saint Petersburg) bulundu.

1971’de Sinan Yayınevi’ni kurdu ve Tutunamayanlar (1971/1973) ve Tehlikeli Oyunlar (1973) adlı romanlarını yayımlayarak Oğuz Atay’ı Türk edebiyatına kazandırdı.

1977’de İstanbul Şehir Tiyatrolarına genel sanat yönetmeni oldu. 12 Eylül 1980’de sona eren bu kısa süreli görevinde Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Kanlı Nigâr gibi pek çok kült oyunun sahneye konmasını sağladı. Aynı görevdeyken Kadıköy iskele meydanındaki eski hal binasını restore ettirerek Haldun Taner Sahnesi adıyla İstanbul kültür yaşamına kazandırdı.

Ekim 1987'de Moskova, Tiflis, Batum şehirlerinde tiyatro etkinliklerini izledi ve bu geziye ilişkin izlenimlerini Glasnost Sonrasında Sovyetlerde Sanat adlı kitabında yayımladı.

Pek çok kültürel oluşumda yönetici, jüri üyesi olarak görev alan Asılyazıcı, 2007 yılında Rusya Federasyonu Kültür Bakanlığından “Dostluk ve Tiyatro Ödülü”; elli yıllık sanat yazarlığından ötürü Türkiye Gazeteciler Cemiyetinden “Burhan Felek Hizmet Ödülü” almıştır. Hayati Asılyazıcı, halen Aydınlık gazetesinde sanat yazıları yazmaktadır.

Hayati Asılyazıcı, en genel haliyle sanatı, özelde de başta tiyatro olmak üzere bütün sahne sanatlarını uygarlığın çok önemli ölçütü kabul eder. Ona göre, sahne sanatları bir toplumun kültürel kalkınmasında en önde gelen eğitici gereçler arasında yer alır. Tiyatro, söz konusu işlevini gerçekleştirebilmek yolunda özellikle geleneksel olanla modern arasında bir bireşim oluşturmak zorundadır. Asılyazıcı, bu yolda Tuluat tiyatromuzu çok önemser. O, ancak anılan bireşim gerçekleşirse sanatın, sahne sanatlarının ulusal bir nitelik kazanabileceği görüşündedir. Bu bağlamda, "ulusal tiyatro", kendini halkına adayan, onun sorunlarıyla ilgilenen, toplumunun insanını işleyen bir anlayışta olmalıdır. Dolayısıyla, Hayati Asılyazıcı, Türkiye'de "ulusal tiyatro" kavramının önde gelen isimlerindendir. Başta tiyatro hakkında olmak üzere çeşitli konularda kaleme aldığı yazıları Varlık, Hürriyet Gösteri, Türk Tiyatrosu, Yazko Edebiyat, Orkestra, Özgür İnsan, Oyun, Dormen Tiyatrosu, Yankı, Sanat Çevresi ve Somut gibi dergilerde yayımlandı.