AVNÎ, Eşref-zâde Şeyh Avnullâh Efendi

(d. 1120/1708-1709 - ö. 3 Şevval 1155/01.12.1742)
divan-tekke şairi
(Divan-Tekke / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1120/1708-09 yılında Bursa’da doğdu. Asıl adı Avnullâh’tır. Eşrefzâde Şerâfeddin Efendi’nin oğlu olduğundan Eşrefzâde Şeyh Avnullâh Efendi olarak tanındı. Eğitimine babasının yanında başladı. Babasının vefatı üzerine öğrenimini Enîsü’l-Cenân müellifi Eşrefzâde Dergâhı şeyhi ve aynı zamanda amcası olan İzzeddin Efendi’nin yanında tamamladı. Tozpazarlı Câmii imamı Mustafa Efendi’den nesih ve sülüs hattı meşk ederek hattı beğenilen bir hattat oldu. 1146/1733-34 yılında Eyüp Efendi Tekkesi’nin sekizinci şeyhi olarak babasının yerine geçti. Bu tekkede dokuz yıl şeyhlik yaptı. Salı günleri zaviyesinde, Perşembe günleri de Ulucâmi’de vaaz verdi. 3 Şevval 1155/1 Aralık 1742’de otuz beş yaşında iken vefat etti. Eyüp Efendi Tekkesi’ndeki türbede babasının yanına defnedildi. Vefatına Hasîb, “Rıhlet etdikde Hasîbâ dediler târîhini / Etdin ‘Avnullâh Efendi ‘azm-i dergâh-ı İlâh” ve Şeyh Nûşî Efendi, “Üçüncü günü cum‘a Nûşiyâ târîh-i şevvâlin / Meded âh kûs-ı rıhlet çalınuben göçdü ‘Avnullâh” (Eşrefzâde vr. 19a) beyitleri ile tarih düşürdüler. Şemsettin Sami (1996: 3226) ve Fatin (Çifçi: 318)’de vefat tarihinin 1150 olarak gösterilmesi yanlıştır. Avnullâh Efendi’nin vefatından sonra yerine oğlu Habib Efendi (ö. 1218/1803) geçti.

Avnî mahlası ile şiirleri ve ilahileri bulunan Avnullah Efendi son derece cömert, âlim, kâmil, fazilet sahibi, sedası ve siması güzel, cezbedâr bir şeyhti.

 

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 341.

Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 09.04.2014]. 318.

Eşrefzâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane, Yazmalar Koleksiyonu. Nr. 06 Mil Yz FB l76. vr. 18a-19a.

Kurnaz, Cemâl ve MustafaTatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 711.

Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 5. Ankara: Kaşgar Neşriyat. 3226.

Tek, Abdurrezzak (2010). “Bursa’da Kadirî Tekkeleri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 19 (1): 143-182. http://ucmaz.home.uludag.edu.tr/PDF/ilh/2010-19(1)/M6.pdf [erişim: 09.04.2014].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 14.04.2014
Güncelleme Tarihi: 21.08.2021

Eserlerinden Örnekler

Na‘t-ı Şerîf

Resûl-i Hak ki kevneynin şehidir

Risâlet burcunun mihr ü mehidir

 

Nebîler cümle makbûl-i Hudâ’dır

Senin zâtın Hak’ın manzargehidir

 

O mi‘râc eyledi arş-ı berîne

Anın lâhût ili menzilgehidir

 

Ledünnî ilmine a‘lem olupdur

Hakîkat sırr-ı vahdet âgehidir

 

Şefî‘ ola kıyâmetde bize ol

Amelden destimiz zîrâ tehîdir

 

Yeter izzet bu ‘Avnî derd-mende

Habîb-i Hazret’in hâk-i rehidir

(Eşrefzâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane, Yazmalar Koleksiyonu. Nr. 06 Mil Yz FB l76. vr. 19a.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569Doğum YeriGörüntüle
2LÂMİ’Î ÇELEBİ, Mahmûd b. Osmând. 1472-3 - ö. 1532Doğum YeriGörüntüle
3ŞEMSÎ ÇELEBİd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569Doğum YılıGörüntüle
5LÂMİ’Î ÇELEBİ, Mahmûd b. Osmând. 1472-3 - ö. 1532Doğum YılıGörüntüle
6ŞEMSÎ ÇELEBİd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569Ölüm YılıGörüntüle
8LÂMİ’Î ÇELEBİ, Mahmûd b. Osmând. 1472-3 - ö. 1532Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEMSÎ ÇELEBİd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569MeslekGörüntüle
11LÂMİ’Î ÇELEBİ, Mahmûd b. Osmând. 1472-3 - ö. 1532MeslekGörüntüle
12ŞEMSÎ ÇELEBİd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14LÂMİ’Î ÇELEBİ, Mahmûd b. Osmând. 1472-3 - ö. 1532Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEMSÎ ÇELEBİd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HİLMÎ, Kadı-zâde Mustafa Hilmî Efendid. 1545 - ö. 1569Madde AdıGörüntüle
17LÂMİ’Î ÇELEBİ, Mahmûd b. Osmând. 1472-3 - ö. 1532Madde AdıGörüntüle
18ŞEMSÎ ÇELEBİd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle