Madde Detay
AVNÎ, Eşref-zâde Şeyh Avnullâh Efendi
(d. 1120/1708-1709 - ö. 3 Şevval 1155/01.12.1742)
divan-tekke şairi
(Divan-Tekke / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1120/1708-09 yılında Bursa’da doğdu. Asıl adı Avnullâh’tır. Eşrefzâde Şerâfeddin Efendi’nin oğlu olduğundan Eşrefzâde Şeyh Avnullâh Efendi olarak tanındı. Eğitimine babasının yanında başladı. Babasının vefatı üzerine öğrenimini Enîsü’l-Cenân müellifi Eşrefzâde Dergâhı şeyhi ve aynı zamanda amcası olan İzzeddin Efendi’nin yanında tamamladı. Tozpazarlı Câmii imamı Mustafa Efendi’den nesih ve sülüs hattı meşk ederek hattı beğenilen bir hattat oldu. 1146/1733-34 yılında Eyüp Efendi Tekkesi’nin sekizinci şeyhi olarak babasının yerine geçti. Bu tekkede dokuz yıl şeyhlik yaptı. Salı günleri zaviyesinde, Perşembe günleri de Ulucâmi’de vaaz verdi. 3 Şevval 1155/1 Aralık 1742’de otuz beş yaşında iken vefat etti. Eyüp Efendi Tekkesi’ndeki türbede babasının yanına defnedildi. Vefatına Hasîb, “Rıhlet etdikde Hasîbâ dediler târîhini / Etdin ‘Avnullâh Efendi ‘azm-i dergâh-ı İlâh” ve Şeyh Nûşî Efendi, “Üçüncü günü cum‘a Nûşiyâ târîh-i şevvâlin / Meded âh kûs-ı rıhlet çalınuben göçdü ‘Avnullâh” (Eşrefzâde vr. 19a) beyitleri ile tarih düşürdüler. Şemsettin Sami (1996: 3226) ve Fatin (Çifçi: 318)’de vefat tarihinin 1150 olarak gösterilmesi yanlıştır. Avnullâh Efendi’nin vefatından sonra yerine oğlu Habib Efendi (ö. 1218/1803) geçti.
Avnî mahlası ile şiirleri ve ilahileri bulunan Avnullah Efendi son derece cömert, âlim, kâmil, fazilet sahibi, sedası ve siması güzel, cezbedâr bir şeyhti.
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 341.
Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 09.04.2014]. 318.
Eşrefzâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane, Yazmalar Koleksiyonu. Nr. 06 Mil Yz FB l76. vr. 18a-19a.
Kurnaz, Cemâl ve MustafaTatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 711.
Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 5. Ankara: Kaşgar Neşriyat. 3226.
Tek, Abdurrezzak (2010). “Bursa’da Kadirî Tekkeleri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 19 (1): 143-182. http://ucmaz.home.uludag.edu.tr/PDF/ilh/2010-19(1)/M6.pdf [erişim: 09.04.2014].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 14.04.2014
Güncelleme Tarihi: 21.08.2021
Eserlerinden Örnekler
Na‘t-ı Şerîf
Resûl-i Hak ki kevneynin şehidir
Risâlet burcunun mihr ü mehidir
Nebîler cümle makbûl-i Hudâ’dır
Senin zâtın Hak’ın manzargehidir
O mi‘râc eyledi arş-ı berîne
Anın lâhût ili menzilgehidir
Ledünnî ilmine a‘lem olupdur
Hakîkat sırr-ı vahdet âgehidir
Şefî‘ ola kıyâmetde bize ol
Amelden destimiz zîrâ tehîdir
Yeter izzet bu ‘Avnî derd-mende
Habîb-i Hazret’in hâk-i rehidir
(Eşrefzâde Şeyh Ahmed Ziyaeddin Efendi. Gülzâr-ı Sulehâ ve Vefeyât-ı Urefâ. Milli Kütüphane, Yazmalar Koleksiyonu. Nr. 06 Mil Yz FB l76. vr. 19a.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | YÛSUF, İlâhî-zade Seyyid Yusuf Efendi | d. ? - ö. 1627 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | YÛSUF, İlâhî-zade Seyyid Yusuf Efendi | d. ? - ö. 1627 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | YÛSUF, İlâhî-zade Seyyid Yusuf Efendi | d. ? - ö. 1627 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | YÛSUF, İlâhî-zade Seyyid Yusuf Efendi | d. ? - ö. 1627 | Meslek | Görüntüle |
12 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Meslek | Görüntüle |
13 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | YÛSUF, İlâhî-zade Seyyid Yusuf Efendi | d. ? - ö. 1627 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SUN’Î, Sun’î Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | YÛSUF, İlâhî-zade Seyyid Yusuf Efendi | d. ? - ö. 1627 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ZEKÎ, Refîk Efendi-zâde Mehmed Zekî Dede | d. 1821 - ö. 1882-83 | Madde Adı | Görüntüle |