CABBAR YURT/HOCA, Abdülcabbar Yurt

(d. 1940 / ö. 2000)
Şoför, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdülcabbar Yurt, 1940 yılında Adana'nın Ceyhan ilçesine bağlı Çatalhöyük köyünde doğmuştur. Âşık Cabbar'ın babasının adı Nurettin, annesinin adı ise Perişan’dır. İlkokul mezunu olan Âşık Cabbar Yurt, çocukluk ve gençlik yıllarında çiftçilikle uğraşmış; sonrasında ise şoförlük yaparak geçimini sağlamıştır. Âşık Abdülcabbar Yurt'un akrabaları ve yakın çevresindeki arkadaşları onu, Hoca lakabı ile tanımaktadırlar (Arı 2009: 496). Bu durum âşığın dini-tasavvufi konulardaki bilgisi ve çevresindeki insanlara bu konularda nasihat vermesi, onları din, ahlak ve tasavvuf konularında bilgilendirmesinden kaynaklanmaktadır (Arı 2009: 502).

Âşık Abdülcabbar Yurt, -yukarıda da sözü edildiği üzere- şoförlük ve âşıklık mesleklerini yapmak üzere, köyünden Ceyhan'a göç etmiş, ölümüne kadar burada yaşamıştır (Arı 2009: 496). 2000 yılında vefat eden âşığın mezarı Çatalhöyük köyündedir.

Abdülcabbar Yurt, yöredeki Karacaoğlan geleneği etkisi ile âşıklığa küçük yaşlarda heves etmiş ve saz çalmayı öğrenmiştir. Âşık, rüyasında bade içtiğini söylemekte; ama -bu durumun bir sır olduğunu düşündüğü için- rüyanın nasıl olduğu ve içtiği badenin niteliği hakkında bilgi vermemektedir (Arı 2009: 496). O, usta-çırak ilişkisi içerisinde yetişmemiştir. Şiirlerinde adını tapşırmış (Cabbar olarak) ya da "Hoca" mahlasını kullanmıştır.

Âşığın elimizde bulunan 34 şiiri incelendiğinde, bunların genellikle 11’li hece ölçüsü ile yazıldığı görülmektedir. Âşık Cabbar, şiirlerini koşma kafiye örgüsü ile güzelleme, nasihat, destan, taşlama ve ilahi türlerinde söylemiş ve genellikle yarım ile tam kafiyeyi kullanmıştır. Âşığın şiirlerinde çoğu kez anlatım tekniklerinden doğrudan anlatım, nasihat-hitap yolu ile anlatım ve hikâye etme yöntemini kullandığı dikkati çekmektedir (Arı 2009: 497). O, yine şiirlerinde tekrirlere, deyimlere ve halk söyleyişlerine sıklıkla yer vermiştir . Âşığın şiirlerinde millî bilinç, yurt-doğa sevgisi, köy, iyi insan olma, tasavvuf ve din büyükleri (Yunus Emre, Mevlana...) konuları işlenmiştir: "Şu yalan dünyada garip göç eden/ Rahmeti Rahman eren Yunus'tur/ Mürşidine bağlı deruni dilden/ Kefenle dergaha giren Yunus'tur" (Arı 2009: 503; Artun Özel Arşivi. -Hoca- No: 029).

Kaynakça

Arı, Bülent (2009). Adana'da Geçmişten Bugüne Âşıklık Geleneği (Karacaoğlan-1966). Adana: Altınkoza Yay.

Artun Özel Arşivi. -Hoca- No: 029.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. BÜLENT ARI
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HALİL, Halil Karabulutd. 1926 - ö. 16.08.2010Doğum YeriGörüntüle
2LİMONİ/LİMONCU BABA, Ali Limoncud. 1929 - ö. 2017Doğum YeriGörüntüle
3SÜRÛRÎ/HÜZNÎ/HEVÂYÎ, Seyyid Osman Efendid. 2 Şubat 1752 - ö. 2 Şubat 1814Doğum YeriGörüntüle
4Sinan Uğurlud. 07 Mayıs 1940 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5GÜLAB/DAVUDÎ, Gülab Ali Davudîd. 1940 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Yalçın Pekşend. 6 Ağustos 1940 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
7HASRETÎ, Sadi Değerd. 02.02.1929 - ö. 23.11.2000Ölüm YılıGörüntüle
8Yahya Kanbolatd. 1926 - ö. 1 Ağustos 2000Ölüm YılıGörüntüle
9Şahabettin Uzunkayad. 10 Temmuz 1919 - ö. 5 Eylül 2000Ölüm YılıGörüntüle
10MURAT, Murat Kayad. 1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
11YESARÎ, Ahmetd. 1867 - ö. 1934/1935MeslekGörüntüle
12MOLLA ALİ, Ali Oflazd. 1942 - ö. ?MeslekGörüntüle
13KUL ABDULLAH, Abdullah Kösed. 1892 - ö. 1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14CELÂL BABAd. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SÖNMEZ, Mehmet Sönmezd. 1922 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÂŞIK ÇELEBİ, Seyyid Pir Mehemmed b. Alid. 1520 - ö. 1572Madde AdıGörüntüle
17BALIK/ERDALÎ, Erdal Balıkd. 22.04.1974 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SEVDANURd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle