Reha Çamuroğlu

Kemal Demir, Melih Tezgör, Suat Alaca, Erhan Çam, Ali Kürek, Osman Konur
(d. 20 Ağustos 1958 / ö. -)
Araştırmacı, Yazar, Milletvekili
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. İlköğrenimini Ankara'da tamamladı. İstanbul Bakırköy Lisesini bitirdi. Boğaziçi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden 1985'te mezun oldu. Büyük Larousse ile Ana Britannica ansiklopedilerinde tarih yazarı ve redaktör olarak görev yaptı. Kara, Efendisiz, Cem ve Nefes dergilerinde yazı işleri müdürlüğü yaptı. Reha Çamuroğlu’nun ilk yazısı 1986’da Kara dergisinde yayımlandı. Cem, Efendisiz ve Defter dergilerindeki yazılarıyla tanındı. Amatör ve profesyonel olarak tiyatroyla ilgilendi. Ayrıca Almanya'da bazı üniversitelerde dersler verdi. 22 Temmuz 2007 Genel seçimlerinde AKP'den İstanbul milletvekili seçildi ve yasama çalışmalarına katıldı. Genellikle düşünce tarihi, alevilik, bektaşilik, İslâm heterodoksisi üzerinde çalıştı ve bu konularda pek çok araştırma-inceleme kitabı yayımladı. İkiilebir (2000) romanıyla TYB tarafından 2001 En İyi Romanı Ödülü"ne layık görüldü. Aynı yıl "Hacı Bektaş Barış ve Dostluk Ödülü"nü aldı. Çok iyi düzeyde İngilizce bilen Çamuroğlu, evli ve bir çocuk babasıdır.

Edebiyat dünyasında yayımladığı tarihî romanlarla dikkat çeken Reha Çamuroğlu, tarihe yaklaşımda yeni ufuklar açmayı denemiş ve kitaplarının tekrar basımı sayesinde geniş kitlelere hitap etmeyi başarmıştır. Yazma eylemini çılgın bir at gibi geniş çayırlarda koştuğu bir alan olarak gören Çamuroğlu, tarihî romana yönelişini şu cümlelerle dile getirmiştir: "Tarih benim için seçilmiş bir alan. Yani tarihi kendimi bildim bileli çok severim. Hatta öyle ki, ortaokulların, liselerin berbat tarihini bile severdim! Üniversitede tarih okumak da çok bilinçli yaptığım bir tercihti. Örneğin, şuradan geçen bir otobüse bile tarihçi gözüyle bakarım. O nedenle tarih! Tarih için de yazmak gibi bir cevap verebilirim. Tarih benim aşkım!" (Öztop 2005). Yazar, İsmail (1999) adlı ilk romanında okuru 15. yüzyılın dünyasına götürür. Romanda Şah İsmail’in doğumuyla başlayan olaylar etrafında bir tarikatın devlete dönüşmesi ve yaşanan kanlı süreç anlatılır. İsmail hayatın akışının kırıldığı noktalardan birinde, belirleyici bir ismin öyküsü olduğu kadar, tarihin yeniden yazıldığı bir sürecin de dile getirildiği bir romandır. Yazarın adınndan söz ettirdiği Son Yeniçeri (2000), 18. yüzyıl İstanbul’unun romanıdır. Rus asıllı Petru’nun Sarı Abdullah’a dönüşüm süreci, dönemin İstanbul ve Osmanlı İmparatorluğu yaşamının en ilginç dönemlerinden biriyle çakışmaktadır. Çamuroğlu, Son Yeniçeri'de savaşların, seferberliklerin, mürşitlerin, müritlerin İstanbul’unun ve yeniçeri döneminin kapanışını anlatmaktadır. Bektaşilik ve Alevilik konularına yaklaşmak isteyenlerin Çamuroğlu'nun kitaplarını mutlaka okumaları gerektiğini vurgulayan Fethi Naci'ye göre İsmail, tarihi halka anlatmada yeni bir yöntem oluşturmuş; Son Yeniçeri ise tarihin yeniden sorgulanması gerektiğini anlatmıştır (Naci 2001).

Çamuroğlu, tasavvuf kültüründen izler taşıyan ödüllü romanı İkiilebir (2000)'de okuru Haydari şeyhi Barak Baba'nın öyküsü ekseninde tasavvufun özüne doğru bir yolculuğa çıkarır. Eserin varoluş problemi üzerine bir roman olduğunu belirten Çamuroğlu, diğer romanlarından farklı olduğunu şu cümlelerle dile getrirmiştir: "İkiilebir bir tarihi roman değil, önce bunu söylemeliyim. Bir tarih tezi yok, çift zamanlı. Bu halleriyle İsmail ve Son Yeniçeri'den çok farklı. Onu yazarken ilave bir tasavvuf çalışması yapmadım gerek yoktu." (Çamuroğlu 2002). Yazarın çok sevilen ve tartılan romanı Son Yeniçeri’nin devamı olan Kalem Efendisi (2008), 19. yüzyıl Osmanlı dünyasının yenilgilerle yüklü ruh hâlini ustalıkla anlatır. Modernleşme kaygısı taşıyan, yeniçeriliği kaldırıp yerine yeni bir ordu kuran, devlet bünyesinde bir kabuk değiştirmeye çalışan, çökmekte olan, ayakta kalmak için son çabalarını gösteren bir imparatorluk ve o imparatorluğun modernleşmeye çalışan insanları ele alınır. Çamuroğlu'nun Haçlı Seferleri'ni ve Sultan Selahaddin'i ele aldığı Sultan Selahaddin El-Kürdi (2011) bir savaşçının ve bir devlet adamının olduğu kadar bir âşığın, bir toplumun, bir dönemin de romanıdır. Nazar (2012), Ortaçağ Engizisyonu, cadılar ve kadınlar üzerinden günümüze göndermeler yapan ve tartışma çıkartacak gündemi belirleyecek bir romandır. Reha Çamuroğlu, Cemil Reloaded (2014)'da, yakın tarihimizde ve günümüzde yaşanan çalkantılıların iç yüzünü, gerçek ile görünen arasındaki farkı çarpıcı bir yüzleşme hikâyesi eşliğinde akıcı bir dille anlatmıştır.

Kaynakça

Çelik, Nevzat (2000). "Reha Çamuroğlu ile yapıtları üzerine". Cumhuriyet Kitap. S. 553. 21 Eylül 2000. s. 14.

Naci, Fethi (2001). "Okurlara-Eleştiri Günlüğü". Cumhuriyet Kitap. S. 603. 6 Eylül 2001. s. 3.

Öztop, Erdem (2005). "Tarih Benim Aşkım (Reha Çamuroğlu ile Söyleşi)". Cumhuriyet Kitap. S. 805. 21 Temmuz 2005. s. 4.

Yağcı, Öner (1999). "Açılın Kapılar Şaha Gidelim". Cumhuriyet Kitap. S. 486. 10 Haziran 1999. s. 8.

Yağcı, Öner (2000). "Devletin değil halkın tarihi". Cumhuriyet Kitap. S. 553. 21 Eylül 2000. s. 14.

"Tasavvuf mistisizm değildir". Yeni Şafak. 11 Mayıs 2002. https://www.yenisafak.com/arsiv/2002/mayis/11/kultur.html [Erişim Tarihi: 06. 09. 2019]

https://www.dogankitap.com.tr/yazar/reha-camuroglu [Erişim Tarihi: 06. 09. 2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 09.09.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Tarih, Heterodoksi ve BabailerDer Yayınları / İstanbul1990İnceleme
Yeniçerilerin Bektaşiliği ve Vaka-i ŞerriyeAnt Yayınları / İstanbul1991İnceleme
Günümüz Aleviliğinin SorunlarıAnt Yayınları / İstanbul1992Araştırma
Sabah Rüzgârı Enel-Hakk Demişti NesimiMetis Yayınları / İstanbul1992İnceleme
Dönüyordu - Bektaşilikte Zaman KavrayışıMetis Yayınlerı / İstanbul1993İnceleme
Değişen Koşullarda AlevilikDoğan Kitap / İstanbul2000İnceleme
İsmailOm Yayınları / İstanbul1999Roman
Son YeniçeriDoğan Kitap / İstanbul2000Roman
İkiilebirDoğan Kitap / İstanbul2001Roman
Bir Anlık GecikmeEverest Yayınları / İstanbul2005İnceleme
Geçen Zaman Geçmiş Zaman/Tarih, Kültür ve Siyaset YazılarıKapı Yayınları / İstanbul2005Diğer
Tarihi ve Kültürel Boyutları İle AlevilikGazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları / İstanbul2008İnceleme
Kalem EfendisiEverest Yayınları / İstanbul2008Roman
Sultan Selahaddin El-KürdiEverest Yayınları / İstanbul2011Roman
NazarEverest Yayınları / İstanbul2012Roman
Cemil ReloadedEverest Yayınları / İstanbul2014Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ULVÎ, Hâfız Seyyid Ali Bedreddîn Efendid. ? - ö. 1866\'dan sonraDoğum YeriGörüntüle
2SUBHÎ, Hekîm-zâded. ? - ö. 1548/49Doğum YeriGörüntüle
3Altay Öktemd. 21 Ocak 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4BAHTUNÎ, Bahattin Çetind. 1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ahmet Erhand. 08 Şubat 1958 - ö. 04 Ağustos 2013Doğum YılıGörüntüle
6SAKİNÎ, Sakine Işıkd. 1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7CEBİ/CEBRAYİL, Cebrayil Halilîd. 23.10.1975 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Müfit Özdeşd. 1943 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Mario Levid. 25 Şubat 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Deniz Günald. 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Esra Yazıcı Varsanid. 1982 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Orhan Berentd. 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ALİ, Ali Özdemird. 1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Osman Başd. 10 Mayıs 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15DÎDÂR, Ma'den-emîni-zâde Osman Beyd. ? - ö. 1840-41Madde AdıGörüntüle