Madde Detay
Metin Cengiz
Galip Metin Cengiz
(d. 03 Mayıs 1953 / ö. -)
Şair, yazar, çevirmen, yayıncı, öğretmen, düzeltmen, editör
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kars'ın Göle ilçesinde doğdu. Göle İlkokulu (1964) ve Kars Alpaslan Lisesi(1972)'nden sonra girdiği, Erzurum Atatürk Üniversitesi Temel Bilimler ve Yabancı Diller Yüksek Okulu Fransızca Bölümününden 1977'de, Marmara Üniversitesi Fransızca Bölümününden 1987'de mezun oldu. Öğrencilik yıllarında bir süre DİE'de memurluk yaptı (1973). Siyasi dergi çıkarmak ve siyasi faaliyetlerde bulunmaktan dolayı tutuklandı. 1977-1987 arasında Erzurum, Kars ve İstanbul'da Fransızca öğretmeni olarak çalıştı. 12 Eylül döneminde iki yıl cezaevinde kaldı. Muş'ta öğretmenlik görevini yaptığı sırada istifa etti ve İstanbul'a döndü. Günaydın gazetesi, Sosyal Yayınları, Papirüs Yayınları ve Tüyap'ta düzeltmen, redaktör, editör ve çevirmen olarak çalıştı. 1993'ten 2002'de emekli olana dekTürkçe öğretmeni olarak çalıştı. Öğretmenliğin yanında Yön Yayınları'nda editör olarak çalıştı. 1998'de Söz Kanatlanınca adlı bir televizyon programı hazırladı. 2005'te arkadaşlarıyla Digraf Yayınlarını (sonradan Şiirden Yayıncılık adını aldı) kuran Metin Cengiz 2010'da çıkmaya başlayan Şiirden dergisinin genel yayın yönetmenliğini sürdürmektedir.
Çanakkale, Yalova ve Lefkoşa'da şiir festivalleri hazırladı. Bu festivallerde kurulan dostluklar sayesinde Türkiye'de Fransız şairlerin ve Fransa'da Türk şairlerin eserlerinden antolojiler hazırladı (Altunkanat, 2016). Şiir kitapları dünyanın farklı ülkelerinde yayımlandı. Şiirden dergisinde dünyanın şiirlerinden çeviriler yayımlamaya özen göstermektedir.
Şarkılar Kitabı ile 1996 Behçet Necatigil Şiir Ödülü'nü, Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda adlı kitabıyla Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü'nü aldı (2010). 2011 yılında Uluslararası Tudor Arghezi Ödülü'ne ve 2014 yılında bütün eserleriyle 8. Mersin Kenti Edebiyat Ödülüne layık görüldü. Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. Evli ve bir çocuk babası olan sanatçı halen İstanbul'da yaşamakta, şiir ve eleştiri çalışmalarına devam etmektedir.
Edebiyatın özellikle şiir ve şiir eleştirisi yönüne ağırlık veren sanatçının şiirleri Broy, Düşün, Yazko Edebiyat, Varlık, Adam Sanat, Hürriyet Gösteri gibi dergilerde, "Nasıl Şiir" başlıklı ilk yazısı 1980'de Demokrat gazetesinde, ilk şiiri 1983'te yayımlandı. 1998-2002 yıllarında Varlık dergisinde ve 2003-2004 yıllarında Hürriyet Gösteri'de şiir ve şiir sorunları hakkında düzenli yazılar yazdı. Şiirlik, Kavram Karmaşa, Düşler, Kedi, Atika, Islık, Kervan, No, Şehir, Papirüs, Kum, Yasak Meyve, Son Kişot, İnsan, Yazarlar Dünyası, Yazılı Kaya gibi dergilerde şiir ve yazıları yayımlandı.
Şiirin insanın varoluşsal sorunlarını en iyi dile getiren yazım tarzı, dilin olanakları içinde insanın kendini varetme biçimi, varlığını ortaya çıkarma yolu olduğunu düşünür (Altunkanat, 2016). Yenibütün Şiir Hareketi ve toplumcu şiir içinde yer alan sanatçı, şiirlerinde modern lirik şiirin özellikleri, zengin ve derin bir imgelem yapısı sergilemektedir. Şiirlerinde varoluş sorunsalını ağırlıklı olarak tema edinmiştir. Metin Cengiz yaşantısından yoğun izler taşıyan şiirlerinde modern şiirin dil imkânlarından yararlanmıştır. Zaman zaman geleneksel ögelerin ön plana çıktığı bu şiir insanı modern dünyanın gerçekliği içinde duygusal ve gerçekçi bir bakışla bütünsel olarak ele almaktadır. Şairin toplumcu yönü doğal olarak şiirlerinde insanın sömürülüşü, toplumsal aydınlanma gibi temaların ön plana çıkmasını sağlamıştır.
Şiirleri İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Boşnakça, Rusça, Romence, Arapça, İbranice gibi pek çok dile çevrilmiş, seçme şiirleri Apres le Tempete et Autres Poems (2006) adıyla Fransızca ve Il Colore dell'Oscurita: Karanlığın Rengi adıyla İtalyanca (2017) yayımlanmıştır. Fransızca-Türkçe şiir seçmeleri çeşitli dosyalar halinde Fransa ve Türkiye'de dergilerde yer almıştır. İspanya, İtalya ve Fransa'da çağdaş Türk şiiri antolojileri hazırlamıştır. Max Jacob, Pablo Neruda, Jacques Prevert gibi şairlerden çeviriler yapmıştır.
Modern Türk şiiri üzerine incelemelerinin yanında şiir, imge, biçim, biçem, şiir yazma üzerine ve kültür, felsefe, eleştiri ile şiir arasındaki ilişkilere dair yazılarını kitaplarda toplamıştır.
Kaynakça
http://siirden.net/?s=&product_cat=0&book_author=metin-cengiz&post_type=product (Erişim: 31.12.2018)
Anıl Ceren Altunkanat (19 Haziran 2016). Hayatın Sesi: Zaman Işık Kelimeler. Metin Cengiz'le söyleşi. www.youtube.com/watch?v=wfFgCROzedA (Erişim 31.12.2018)
Alper, Yusuf (2010) Psikodinamik Açıdan Metin Cengiz Şiiri. İstanbul: Şiirden Yayıncılık.
Altınkaynak, Hikmet (2017). Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Can Yayınları. 203-205.
Yalçın, Murat (Ed.) (2003). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 266.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: SİNAN ULUALANYayın Tarihi: 01.01.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 01.01.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Sahici Mucizeler | Broy Yayınları / İstanbul | 1986 | Çeviri |
| Bir Tufan Sonrası | Broy Yayınları / İstanbul | 1988 | Şiir |
| Büyük Sevişme | Broy Yayınları / İstanbul | 1989 | Şiir |
| Zehirinde Açan Zambak | Kırlangıç Yayınları / İstanbul | 1991 | Şiir |
| Aşk Soneleri | Broy Yayınları / İstanbul | 1991 | Çeviri |
| Değinmeler | Sarmal Yayınları / İstanbul | 1991 | Şiir |
| Ateşten Kılıç | Sel Yayıncılık / İstanbul | 1992 | Çeviri |
| İpek'A | Broy Yayınları / İstanbul | 1993 | Şiir |
| Seçme Şiirler | Yön Yayınları / İstanbul | 1993 | Çeviri |
| Sevdalılar | İyi Şeyler Yayıncılık / İstanbul | 1993 | Çeviri |
| Seçme Şiirler | Yön Yayınları / İstanbul | 1993 | Çeviri |
| Şiirin Gücü | Yön Yayınları / İstanbul | 1994 | İnceleme |
| Sözboğumu | E Yayınları / İstanbul | 1994 | Şiir |
| Şarkılar Kitabı | Papirüs Yayınları / İstanbul | 1995 | Şiir |
| Gölgeler ve Çığlıklar | Yön Yayıncılık / İstanbul | 1996 | Çeviri |
| Bir Devrimin Kaderi SSCB 1917-1937 | Pencere / İstanbul | 1997 | Çeviri |
| Gençlik Çağı | Yön Yayınları / İstanbul | 1998 | Şiir |
| Toplumcu Gerçekçi Şiir: 1923-1953 | Tüm Zamanlar Yayıncılık / İstanbul | 2000 | İnceleme |
| Seçme Şiirler | Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Yayınları / İstanbul | 2000 | Çeviri |
| Baudelaire'den Günümüze Modern Fransız Şiiri Antolojisi | Yeni Zamanlar Yayıncılık / İstanbul | 2000 | Antoloji |
| İlköğretim Türkçe Sözlük | Kare Yayınları / İstanbul | 2000 | Diğer |
| Modernleşme ve Modern Türk Şiiri | Telos Yayınları / İstanbul | 2002 | Araştırma |
| III. ve IV. Uluslararası Yalova Şiir Akşamları | Kayhan Matb. / Yalova | 2003 | Şiir |
| Hayat, Edebiyat, Siyaset Ahmet Oktay ile Dünden Bugünden | Everest Yayınları / İstanbul | 2004 | Röportaj |
| Şiir, Cinsellik ve Din | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2005 | Araştırma |
| Türk Şiirine Eleştirel Bir Bakış: Nazım'dan 70'li Yıllara | Babil Yayınları / İstanbul | 2005 | Araştırma |
| Şiir İmge Biçim Biçem Şiirin Teorik Sorunları | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2005 | Araştırma |
| Batmış Güneşler Üstünde Günümüz Fransız Şiirinden Seçmeler | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2005 | Çeviri |
| Şiir, Dil, Şiir Dili, Şiirsel Anlam | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2006 | Araştırma |
| Aşk İlahileri: Günümüze Hüzzamlar | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2006 | Şiir |
| Mutluluk Toprağı | Artshop Yayıncılık / İstanbul | 2006 | Çeviri |
| Apres le Tempete et Autres Poems | Harmattan / Paris | 2006 | Şiir |
| Küreselleşme, Postmodernizm ve Edebiyat | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2007 | Araştırma |
| Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda: Bütün Şiirleri 1 | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2008 | Şiir |
| Unutulmayacak Şiirler Antolojisi ya da Özgürlük Şiirleri: Düşçünün Şiirleri | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2008 | Şiir |
| Dünyaya Katkımız Ebru Vurgusu: Bütün Şiirleri 2 | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2009 | Şiir |
| İmge Nedir | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2009 | Araştırma |
| Çağdaş 17 Türk Şairi | Harmattan / Paris | 2009 | Antoloji |
| Kültür ve Şiir | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2010 | Araştırma |
| Felsefe ve Şiir | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2010 | Araştırma |
| Acıklı Şeyler İçin Bayram | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2010 | Çeviri |
| İmgeler Benim Yurdum | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2011 | Şiir |
| La Paix Şiire ve Hayata Dair Denemeler | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2011 | Deneme |
| Seçme Şiirler | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2011 | Çeviri |
| Kişisel Antoloji | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2011 | Çeviri |
| Cemal Süreya, İkinci Yeni Bilincinin Kurucu Gücü | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2012 | Araştırma |
| Platon ve Aristoteles'te Şiir Düşüncesi | Şiiden Yayınları / İstanbul | 2012 | Araştırma |
| Sabırsız Düşler | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2012 | Çeviri |
| Yeryüzü Halleri | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2013 | Şiir |
| Şiir Nasıl Yazılır: Yeni Başlayanlar İçin | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2013 | İnceleme |
| Çağdaş İspanyol Şiiri Antolojisi | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2013 | Antoloji |
| Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi | ? / İspanya | 2013 | Antoloji |
| Deniz Şiirleri | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2014 | Çeviri |
| Como Cerchi Sull’acqua/ Suda Halkalar Gibisin: Antologia di poeti italiani e turchi/ Türk ve İtalyan şairler antolojisi | Grafiche Vito Radio Editore / İtalya | 2014 | Antoloji |
| Elemli Şiirler | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2015 | Şiir |
| Eleştirel Çağdaş Büyük Türk Şiiri Antolojisi: 1920-2015 | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2016 | Antoloji |
| Boynu Vurulmuş Güneş | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2017 | Şiir |
| Il Colore dell'Oscurita: Karanlığın Rengi | Lieta Coll / İtalya | 2017 | Şiir |
| Mercan'a Şiirler | Mercan Kitaplık / İstanbul | 2018 | Şiir |
| Şiir ve Eleştiri | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2018 | Araştırma |
| Özdemir İnce Türk Şiirinde Bir Mihenk Taşı | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2018 | İnceleme |
| Hayat Bir Düş | Şiirden Yayınları / İstanbul | 2018 | Şiir |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | BURHANÎ, Dursun Durdağı | d. 12.03.1937 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | İLGAR, İlgar Çiftçioğlu | d. 01.01.1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | SUSANOĞLU, Paşa Susanoğlu | d. 1962 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | HACI, Hacı Bektaş Yıldırım | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | HASAN, Hasan Enver Şahin | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | ZEKİ/HAYALÎ/HAYALOĞLU, Zeki Altunay | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Ünal Bolat | d. 22 Temmuz 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 8 | Ali Naili Erdem | d. 17 Şubat 1927 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 9 | Aysın Uğur Kezer | d. 1 Ocak 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 10 | Cumali Ünaldı | d. 29 Ekim 1949 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 11 | Didem Ünal | d. 1974 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 12 | Nihat Ziyalan | d. 1936 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 13 | DERVİŞ/DERVİŞ OZAN, Mahmut Metin | d. 1955 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 14 | Cengiz Dağcı | d. 9 Mart 1919 - ö. 22 Eylül 2011 | Madde Adı | Görüntüle |
| 15 | METİNÎ, Ali Metin | d. 1926/1930? - ö. 2006 | Madde Adı | Görüntüle |