Metin Cengiz

Galip Metin Cengiz
(d. 03 Mayıs 1953 / ö. -)
Şair, yazar, çevirmen, yayıncı, öğretmen, düzeltmen, editör
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kars'ın Göle ilçesinde doğdu. Göle İlkokulu (1964) ve Kars Alpaslan Lisesi(1972)'nden sonra girdiği, Erzurum Atatürk Üniversitesi Temel Bilimler ve Yabancı Diller Yüksek Okulu Fransızca Bölümününden 1977'de, Marmara Üniversitesi Fransızca Bölümününden 1987'de mezun oldu. Öğrencilik yıllarında bir süre DİE'de memurluk yaptı (1973). Siyasi dergi çıkarmak ve siyasi faaliyetlerde bulunmaktan dolayı tutuklandı. 1977-1987 arasında Erzurum, Kars ve İstanbul'da Fransızca öğretmeni olarak çalıştı. 12 Eylül döneminde iki yıl cezaevinde kaldı. Muş'ta öğretmenlik görevini yaptığı sırada istifa etti ve İstanbul'a döndü. Günaydın gazetesi, Sosyal Yayınları, Papirüs Yayınları ve Tüyap'ta düzeltmen, redaktör, editör ve çevirmen olarak çalıştı. 1993'ten 2002'de emekli olana dekTürkçe öğretmeni olarak çalıştı. Öğretmenliğin yanında Yön Yayınları'nda editör olarak çalıştı. 1998'de Söz Kanatlanınca adlı bir televizyon programı hazırladı. 2005'te arkadaşlarıyla Digraf Yayınlarını (sonradan Şiirden Yayıncılık adını aldı) kuran Metin Cengiz 2010'da çıkmaya başlayan Şiirden dergisinin genel yayın yönetmenliğini sürdürmektedir.

Çanakkale, Yalova ve Lefkoşa'da şiir festivalleri hazırladı. Bu festivallerde kurulan dostluklar sayesinde Türkiye'de Fransız şairlerin ve Fransa'da Türk şairlerin eserlerinden antolojiler hazırladı (Altunkanat, 2016). Şiir kitapları dünyanın farklı ülkelerinde yayımlandı. Şiirden dergisinde dünyanın şiirlerinden çeviriler yayımlamaya özen göstermektedir.

Şarkılar Kitabı ile 1996 Behçet Necatigil Şiir Ödülü'nü, Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda adlı kitabıyla Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü'nü aldı (2010). 2011 yılında Uluslararası Tudor Arghezi Ödülü'ne ve 2014 yılında bütün eserleriyle 8. Mersin Kenti Edebiyat Ödülüne layık görüldü. Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. Evli ve bir çocuk babası olan sanatçı halen İstanbul'da yaşamakta, şiir ve eleştiri çalışmalarına devam etmektedir.

Edebiyatın özellikle şiir ve şiir eleştirisi yönüne ağırlık veren sanatçının şiirleri Broy, Düşün, Yazko Edebiyat, Varlık, Adam Sanat, Hürriyet Gösteri gibi dergilerde, "Nasıl Şiir" başlıklı ilk yazısı 1980'de Demokrat gazetesinde, ilk şiiri 1983'te yayımlandı. 1998-2002 yıllarında Varlık dergisinde ve 2003-2004 yıllarında Hürriyet Gösteri'de şiir ve şiir sorunları hakkında düzenli yazılar yazdı. Şiirlik, Kavram Karmaşa, Düşler, Kedi, Atika, Islık, Kervan, No, Şehir, Papirüs, Kum, Yasak Meyve, Son Kişot, İnsan, Yazarlar Dünyası, Yazılı Kaya gibi dergilerde şiir ve yazıları yayımlandı.

Şiirin insanın varoluşsal sorunlarını en iyi dile getiren yazım tarzı, dilin olanakları içinde insanın kendini varetme biçimi, varlığını ortaya çıkarma yolu olduğunu düşünür (Altunkanat, 2016). Yenibütün Şiir Hareketi ve toplumcu şiir içinde yer alan sanatçı, şiirlerinde modern lirik şiirin özellikleri, zengin ve derin bir imgelem yapısı sergilemektedir. Şiirlerinde varoluş sorunsalını ağırlıklı olarak tema edinmiştir. Metin Cengiz yaşantısından yoğun izler taşıyan şiirlerinde modern şiirin dil imkânlarından yararlanmıştır. Zaman zaman geleneksel ögelerin ön plana çıktığı bu şiir insanı modern dünyanın gerçekliği içinde duygusal ve gerçekçi bir bakışla bütünsel olarak ele almaktadır. Şairin toplumcu yönü doğal olarak şiirlerinde insanın sömürülüşü, toplumsal aydınlanma gibi temaların ön plana çıkmasını sağlamıştır.

Şiirleri İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Boşnakça, Rusça, Romence, Arapça, İbranice gibi pek çok dile çevrilmiş, seçme şiirleri Apres le Tempete et Autres Poems (2006) adıyla Fransızca ve Il Colore dell'Oscurita: Karanlığın Rengi adıyla İtalyanca (2017) yayımlanmıştır. Fransızca-Türkçe şiir seçmeleri çeşitli dosyalar halinde Fransa ve Türkiye'de dergilerde yer almıştır. İspanya, İtalya ve Fransa'da çağdaş Türk şiiri antolojileri hazırlamıştır. Max Jacob, Pablo Neruda, Jacques Prevert gibi şairlerden çeviriler yapmıştır.

Modern Türk şiiri üzerine incelemelerinin yanında şiir, imge, biçim, biçem, şiir yazma üzerine ve kültür, felsefe, eleştiri ile şiir arasındaki ilişkilere dair yazılarını kitaplarda toplamıştır.

Kaynakça

http://siirden.net/?s=&product_cat=0&book_author=metin-cengiz&post_type=product (Erişim: 31.12.2018)

Anıl Ceren Altunkanat (19 Haziran 2016). Hayatın Sesi: Zaman Işık Kelimeler. Metin Cengiz'le söyleşi. www.youtube.com/watch?v=wfFgCROzedA (Erişim 31.12.2018)

Alper, Yusuf (2010) Psikodinamik Açıdan Metin Cengiz Şiiri. İstanbul: Şiirden Yayıncılık.

Altınkaynak, Hikmet (2017). Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Can Yayınları. 203-205.

Yalçın, Murat (Ed.) (2003). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 266.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: SİNAN ULUALAN
Yayın Tarihi: 01.01.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Sahici MucizelerBroy Yayınları / İstanbul1986Çeviri
Bir Tufan SonrasıBroy Yayınları / İstanbul1988Şiir
Büyük SevişmeBroy Yayınları / İstanbul1989Şiir
Zehirinde Açan ZambakKırlangıç Yayınları / İstanbul1991Şiir
Aşk SoneleriBroy Yayınları / İstanbul1991Çeviri
DeğinmelerSarmal Yayınları / İstanbul1991Şiir
Ateşten KılıçSel Yayıncılık / İstanbul1992Çeviri
İpek'ABroy Yayınları / İstanbul1993Şiir
Seçme ŞiirlerYön Yayınları / İstanbul1993Çeviri
Sevdalılarİyi Şeyler Yayıncılık / İstanbul1993Çeviri
Seçme ŞiirlerYön Yayınları / İstanbul1993Çeviri
Şiirin GücüYön Yayınları / İstanbul1994İnceleme
SözboğumuE Yayınları / İstanbul1994Şiir
Şarkılar KitabıPapirüs Yayınları / İstanbul1995Şiir
Gölgeler ve ÇığlıklarYön Yayıncılık / İstanbul1996Çeviri
Bir Devrimin Kaderi SSCB 1917-1937Pencere / İstanbul1997Çeviri
Gençlik ÇağıYön Yayınları / İstanbul1998Şiir
Toplumcu Gerçekçi Şiir: 1923-1953Tüm Zamanlar Yayıncılık / İstanbul2000İnceleme
Seçme ŞiirlerNazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı Yayınları / İstanbul2000Çeviri
Baudelaire'den Günümüze Modern Fransız Şiiri AntolojisiYeni Zamanlar Yayıncılık / İstanbul2000Antoloji
İlköğretim Türkçe SözlükKare Yayınları / İstanbul2000Diğer
Modernleşme ve Modern Türk ŞiiriTelos Yayınları / İstanbul2002Araştırma
III. ve IV. Uluslararası Yalova Şiir AkşamlarıKayhan Matb. / Yalova2003Şiir
Hayat, Edebiyat, Siyaset Ahmet Oktay ile Dünden BugündenEverest Yayınları / İstanbul2004Röportaj
Şiir, Cinsellik ve DinŞiirden Yayınları / İstanbul2005Araştırma
Türk Şiirine Eleştirel Bir Bakış: Nazım'dan 70'li YıllaraBabil Yayınları / İstanbul2005Araştırma
Şiir İmge Biçim Biçem Şiirin Teorik SorunlarıŞiirden Yayınları / İstanbul2005Araştırma
Batmış Güneşler Üstünde Günümüz Fransız Şiirinden SeçmelerŞiirden Yayınları / İstanbul2005Çeviri
Şiir, Dil, Şiir Dili, Şiirsel AnlamŞiirden Yayınları / İstanbul2006Araştırma
Aşk İlahileri: Günümüze HüzzamlarŞiirden Yayınları / İstanbul2006Şiir
Mutluluk ToprağıArtshop Yayıncılık / İstanbul2006Çeviri
Apres le Tempete et Autres PoemsHarmattan / Paris2006Şiir
Küreselleşme, Postmodernizm ve EdebiyatŞiirden Yayınları / İstanbul2007Araştırma
Sonsuzluk Çiseler Büyük Sularda: Bütün Şiirleri 1Şiirden Yayınları / İstanbul2008Şiir
Unutulmayacak Şiirler Antolojisi ya da Özgürlük Şiirleri: Düşçünün ŞiirleriŞiirden Yayınları / İstanbul2008Şiir
Dünyaya Katkımız Ebru Vurgusu: Bütün Şiirleri 2Şiirden Yayınları / İstanbul2009Şiir
İmge NedirŞiirden Yayınları / İstanbul2009Araştırma
Çağdaş 17 Türk ŞairiHarmattan / Paris2009Antoloji
Kültür ve ŞiirŞiirden Yayınları / İstanbul2010Araştırma
Felsefe ve ŞiirŞiirden Yayınları / İstanbul2010Araştırma
Acıklı Şeyler İçin BayramŞiirden Yayınları / İstanbul2010Çeviri
İmgeler Benim YurdumŞiirden Yayınları / İstanbul2011Şiir
La Paix Şiire ve Hayata Dair DenemelerŞiirden Yayınları / İstanbul2011Deneme
Seçme ŞiirlerŞiirden Yayınları / İstanbul2011Çeviri
Kişisel AntolojiŞiirden Yayınları / İstanbul2011Çeviri
Cemal Süreya, İkinci Yeni Bilincinin Kurucu GücüŞiirden Yayınları / İstanbul2012Araştırma
Platon ve Aristoteles'te Şiir DüşüncesiŞiiden Yayınları / İstanbul2012Araştırma
Sabırsız DüşlerŞiirden Yayınları / İstanbul2012Çeviri
Yeryüzü HalleriŞiirden Yayınları / İstanbul2013Şiir
Şiir Nasıl Yazılır: Yeni Başlayanlar İçinŞiirden Yayınları / İstanbul2013İnceleme
Çağdaş İspanyol Şiiri AntolojisiŞiirden Yayınları / İstanbul2013Antoloji
Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi? / İspanya2013Antoloji
Deniz ŞiirleriŞiirden Yayınları / İstanbul2014Çeviri
Como Cerchi Sull’acqua/ Suda Halkalar Gibisin: Antologia di poeti italiani e turchi/ Türk ve İtalyan şairler antolojisiGrafiche Vito Radio Editore / İtalya2014Antoloji
Elemli ŞiirlerŞiirden Yayınları / İstanbul2015Şiir
Eleştirel Çağdaş Büyük Türk Şiiri Antolojisi: 1920-2015Şiirden Yayınları / İstanbul2016Antoloji
Boynu Vurulmuş GüneşŞiirden Yayınları / İstanbul2017Şiir
Il Colore dell'Oscurita: Karanlığın RengiLieta Coll / İtalya2017Şiir
Mercan'a ŞiirlerMercan Kitaplık / İstanbul2018Şiir
Şiir ve EleştiriŞiirden Yayınları / İstanbul2018Araştırma
Özdemir İnce Türk Şiirinde Bir Mihenk TaşıŞiirden Yayınları / İstanbul2018İnceleme
Hayat Bir DüşŞiirden Yayınları / İstanbul2018Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUSA, Musa Kayad. 1973 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ORHANÎ/ORHAN, Orhan Karadağoğlud. 25.12.1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KAĞIZMANLI, Mahmut Demircid. 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HACI, Hacı Bektaş Yıldırımd. 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KUL KEMAL, Kemal Işıkd. 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6M. Suphi Nuri İlerid. 11 Ekim 1953 - ö. 4 Şubat 2004Doğum YılıGörüntüle
7Mert Karabeyd. 03 Nisan 1976 - ö. ?MeslekGörüntüle
8İbrahim Sağırd. 1 Ekim 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Nazım Dündar Sayıland. 1920 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Nurer Uğurlud. 1940 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Metin Turand. 10 Ocak 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Nergihan Yeşilyurtd. 07 Nisan 1985 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ahmet Metin Şahind. 1935 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Metin Eloğlud. 11 Mart 1927 - ö. 11 Ekim 1985Madde AdıGörüntüle
15Ayfer Cengizd. 1963 - ö. ?Madde AdıGörüntüle