Tuncer Cücenoğlu

Kemal Tuncer Cücenoğlu
(d. 10 Nisan 1944 / ö. 18 Temmuz 2019)
Oyun Yazarı, Yazar, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tam adı Kemal Tuncer Cücenoğlu'dur. Nermin Hanım ile öğretmen Hüseyin Akat Cücenoğlu'nun oğlu olarak Çorum'da doğdu. Çorum Lisesi ve DTCF Kütüphanecilik Bölümü'nü bitirdi (1972). MEB merkez örgütünde kütüphane memurluğu (1964) ve şube müdürlüğü görevlerinde bulundu; İstanbul Milli Eğitim Basımevi müdür yardımcılığı sırasında bir liseye memur olarak atanması üzerine 1983'te istifa etti. Bakırköy Belediyesi'nde kültür müdürlüğü yaptı. 1973'te Öğretmen adlı oyunu yasaklandı; 1987'ye kadar oyunları Devlet Tiyatroları'nda sahnelenmedi. 1992'den itibaren Devlet Tiyatroları Edebi Kurul üyesi olarak çalışmakta, Müjdat Gezen Sanat Merkezinde Yazarlık-Yaratıcılık bölümü başkanı ve bazı eğitim kurumlarında Dramatik Oyun Yazarlığı öğretmenliği görevini ölüm tarihi olan 18 Temmuz 2019'a kadar sürdürdü. 

Kördöğüşü ile 1972 Altın Fındık En Başarılı Yazar Ödülü, Öğretmen ile 1973 Ankara Sanat Kurumu Övgüye Değer Yazar Ödülü, Çıkmaz Sokak ile 1981 Abdi İpekçi En İyi Oyun Yazarı Ödülü, Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü, Hollanda İnsan Hakları Ödülü; Kadıncıklar ile 1984 TOBAV Ödülü, Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü, İsmet Küntay Yılın Yazarı Ödülü, 1985 Ankara Sanat Kurumu Yazar Ödülü; Biga-1920, Kumarbazlar, Yeşil Gece, Helikopter ile Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Ödülü; Yıldırım Kemal, Matruşka, Ziyaretçi ile 1996 Lions En Başarılı Yazar Ödülü; Gog ve Şapka ile 1996 TOBAV Ödülü; Boyacı ve Neyzen ile Kültür Bakanlığı Oyun Dalı Başarı Ödülü'nü, 2011 yılında Afife Jale Ödülleri kapsamında Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü'nü kazandı.

Evli ve iki çocuk babası olan Tuncer Cücenoğlu, halen İstanbul'da yaşamaktadır. Sanatçı; Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Türkiye Merkezi üyesi, Tiyatro Yazarları Dermeği ve Bakırköylü Sanatçılar Derneği üyesidir.

Tuncer Cücenoğlu edebiyat hayatına mizah öyküleri yazarak adım attı. Yazarın mizahî öyküleri ilkin Çorum'da yayımlanan bir günlük gazetede, daha sonra Pardon dergisinde çıktı. İlk oyunu Kördöğüşü 1972'de Tiyatro '72'de yayımlandı. Gecekonduda yaşayan insanların dramını dile getirdği bu eseri 1972 yılında kitap olarak yayımladı. Bu oyunun ardından Öğretmen, Kadıncıklar, Dosya, Çıkmaz Sokak, Şapka, Ziyaretçi, Biga-1920 (İlhan Tarus'un Varolmak adlı romanından uyarlama), Yıldırım Kemal, Helikopter, Matruşka, Boyacı, Kadın Sığınağı, Fosforlunun Hikâyesi gibi pek çok oyuna imza attı. Oyunları Devlet Tiyatroları, özel tiyatrolar ve yurtdışında pek çok ülkede sahnelendi. Sahne oyunları dışında Kaçış adlı radyo oyunu, Kızılırmak-Karakoyun adlı bir film senaryosu (Şahin Gök ile; yön. Ş. Gök, 1993) vardır. Bireyin sorumluluklarıyla toplumun sorumlulukları arasındaki karşıtlıkları gündeme getirdiği oyunlarında toplumcu gerçekçi bir anlayışı benimsedi. Sevda Şener'in tespitiyle (1999: 285) Tuncer Cücenoğlu, Bütün oyunlarında yaşanmakta olan toplum sorunlarına eğilen, dikkatimizi göremediğimiz ya da görmezden gelmeye çalıştığımız gerçeklere çeken bir yazardır.

Tuncer Cücenoğlu’nun yapıtları; öncelikle ele aldığı konularla dikkat çeker. Oyunlarında daima basit, kolayca kavranan bir olay vardır. Yazar eserlerinde bir yandan bireyin toplum içindeki mücadelesini işlerken bir yandan da toplumsal yaralara işaret eder. Onun tiyatrolarındaki tipler bütün yoksulluklarına rağmen çalışan, gayret eden, gururlarıyla ön plana çıkan, hayatla mücadelelerine bütün engellere rağmen sürdürmeye devam eden mücadeleci kişiler olarak ön plana çıkar. Özdemir Nutku (1985: 371), Tuncer Cücenoğlu'nu 70 kuşağının önemli bir tiyatro yazarı olarak nitelendirmiştir. Tuncer Cücenoğlu; toplumsal konulara sade, akıcı ve edebî bir dille yoğunlaşan tiyatro edebiyatımızın önemli bir temsilcisi olarak dikkat çekmektedir.

Kaynakça

Gümüş, Ezgi Oya (2006). Tuncer Cücenoğlu'nun Oyunlarına Genel bir Bakış ve Oyunlarında Metinlerarası İzler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.

Nutku, Hülya (1993). “Tuncer Cücenoğlu’nun Yazarlığının Gelişimi ve Oyunları”. Tuncer Cücenoğlu'nun Toplu Oyunları-2 içinde. İstanbul: Mitos Boyut Yay.10.

Nutku, Özdemir (1985). Dünya Tiyatrosu Tarihi 2. İstanbul: Remzi Kitabevi Yay.

Sevim, Aytül Gönül (2005). Tuncer Cücenoğlu'nun Oyunlarında Eser-Yazar İlişkisi. Yyaımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Şener, Sevda (1999). Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Tiyatrosu. İstanbul: İş Bankası Yay.

Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yay., C.1: 287-288.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSAR
Yayın Tarihi: 28.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Çıkmaz SokakHacan Yay. / İstanbul1986Tiyatro
KördöğüşüKültür Bakanlığı Yay. / Ankara1990Tiyatro
Kadıncıklar/Yeşil Gece/KumarbazlarÇağıltı Yay. / İstanbul1992Tiyatro
ÖğretmenGerçek Sanat Yay. / İstanbul1993Tiyatro
Toplu Oyunlar 1Mitos Boyut Yay. / İstanbul1993Tiyatro
Toplu Oyunlar 2Mitos Boyut Yay. / İstanbul1993Tiyatro
Biga 1920Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara1994Tiyatro
Dövme/i CanlarSeyirlik Yay. / İstanbul1994Çeviri
Çocuk Oyunları Seçkisi IArtı Dersanesi Yay. / İstanbul1994Derleme
Toplu Oyunlar 3Mitos Boyut Yay. / İstanbul1996Tiyatro
BoyacıMitos Boyut Yay. / İstanbul1996Tiyatro
Bulgar OyunlarıMitos Boyut Yay. / İstanbul1996Çeviri
NeyzenMitos-Boyut Yay. / İstanbul1999Tiyatro
Kızılırmak / Helikopter / ZiyaretçiKarya Yay. / İstanbul2001Tiyatro
Şapka? / ?2003Tiyatro
KadıncıklarKayı Yay. / İstanbul2003Tiyatro
Sabahattin AliMitos Boyut Yay. / İstanbul2003Tiyatro
ÇığMitos-Boyut Yay. / İstanbul2007Tiyatro
KızılırmakMitos-Boyut Yay. / İstanbul2007Tiyatro
Matruşka : (Bir Aşk Komedisi)- / -2007Tiyatro
Yıldırım Kemal- / -2007Tiyatro
Mustafam KemalimMitos-Boyut Yay. / İstanbul2008Tiyatro
Yeşil GeceMitos Boyut Yay. / İstanbul2008Tiyatro
Sabahattin Ali'yi Kim ÖldürdüTem Yapım Yay. / İstanbul2009Tiyatro
Gece KulübüMitos-Boyut Yay. / İstanbul2009Tiyatro
Toplu Oyunları 4Mitos Yay. / İstanbul2009Tiyatro
Kadın SığınağıMitos-Boyut Yay. / İstanbul2010Tiyatro
Fosforlu'nun HikayesiMitos Boyut Yay. / İstanbul2015Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SEFİL AHMEDd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HASAN HÜSEYİN ÇİRKİNd. 1914 - ö. 1978Doğum YeriGörüntüle
3SEFİL GÜLKIZ, Gülkız Aslanerd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4OZAN MORSULTAN, Ahmet Mortaşd. 1944 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5İ. Güven Kayad. 15 Eylül 1944 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Gençtürkd. 1944 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Celil Okerd. 14 Eylül 1952 - ö. 5 Mayıs 2019Ölüm YılıGörüntüle
8Umur Bugayd. 17 Ocak 1941 - ö. 06 Ağustos 2019Ölüm YılıGörüntüle
9Özdemir Nutkud. 12 Ocak 1931 - ö. 8 Kasım 2019Ölüm YılıGörüntüle
10Yeşim Dormand. 7 Şubat 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Burhan Oğuzd. 1 Mart 1919 - ö. 17 Şubat 2008MeslekGörüntüle
12Türker Ayyıldızd. 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nurettin Özdemird. 1927 - ö. 26 Ağustos 2016Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Peride Celald. 1915 - ö. 15 Haziran 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Zekeriyya Bicand. 01 Nisan 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kemal Kökd. 01 Kasım 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17DERVİŞ, Kemâl Efendi-zâde Derviş Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18İrfan Ünver Nasrattinoğlud. 18 Aralık 1937 - ö. ?Madde AdıGörüntüle