Madde Detay
Tuncer Cücenoğlu
Kemal Tuncer Cücenoğlu
(d. 10 Nisan 1944 / ö. 18 Temmuz 2019)
Oyun Yazarı, Yazar, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Tam adı Kemal Tuncer Cücenoğlu'dur. Nermin Hanım ile öğretmen Hüseyin Akat Cücenoğlu'nun oğlu olarak Çorum'da doğdu. Çorum Lisesi ve DTCF Kütüphanecilik Bölümü'nü bitirdi (1972). MEB merkez örgütünde kütüphane memurluğu (1964) ve şube müdürlüğü görevlerinde bulundu; İstanbul Milli Eğitim Basımevi müdür yardımcılığı sırasında bir liseye memur olarak atanması üzerine 1983'te istifa etti. Bakırköy Belediyesi'nde kültür müdürlüğü yaptı. 1973'te Öğretmen adlı oyunu yasaklandı; 1987'ye kadar oyunları Devlet Tiyatroları'nda sahnelenmedi. 1992'den itibaren Devlet Tiyatroları Edebi Kurul üyesi olarak çalışmakta, Müjdat Gezen Sanat Merkezinde Yazarlık-Yaratıcılık bölümü başkanı ve bazı eğitim kurumlarında Dramatik Oyun Yazarlığı öğretmenliği görevini ölüm tarihi olan 18 Temmuz 2019'a kadar sürdürdü.
Kördöğüşü ile 1972 Altın Fındık En Başarılı Yazar Ödülü, Öğretmen ile 1973 Ankara Sanat Kurumu Övgüye Değer Yazar Ödülü, Çıkmaz Sokak ile 1981 Abdi İpekçi En İyi Oyun Yazarı Ödülü, Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü, Hollanda İnsan Hakları Ödülü; Kadıncıklar ile 1984 TOBAV Ödülü, Avni Dilligil En İyi Yazar Ödülü, İsmet Küntay Yılın Yazarı Ödülü, 1985 Ankara Sanat Kurumu Yazar Ödülü; Biga-1920, Kumarbazlar, Yeşil Gece, Helikopter ile Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Ödülü; Yıldırım Kemal, Matruşka, Ziyaretçi ile 1996 Lions En Başarılı Yazar Ödülü; Gog ve Şapka ile 1996 TOBAV Ödülü; Boyacı ve Neyzen ile Kültür Bakanlığı Oyun Dalı Başarı Ödülü'nü, 2011 yılında Afife Jale Ödülleri kapsamında Cevat Fehmi Başkut Özel Ödülü'nü kazandı.
Evli ve iki çocuk babası olan Tuncer Cücenoğlu, halen İstanbul'da yaşamaktadır. Sanatçı; Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN Türkiye Merkezi üyesi, Tiyatro Yazarları Dermeği ve Bakırköylü Sanatçılar Derneği üyesidir.
Tuncer Cücenoğlu edebiyat hayatına mizah öyküleri yazarak adım attı. Yazarın mizahî öyküleri ilkin Çorum'da yayımlanan bir günlük gazetede, daha sonra Pardon dergisinde çıktı. İlk oyunu Kördöğüşü 1972'de Tiyatro '72'de yayımlandı. Gecekonduda yaşayan insanların dramını dile getirdği bu eseri 1972 yılında kitap olarak yayımladı. Bu oyunun ardından Öğretmen, Kadıncıklar, Dosya, Çıkmaz Sokak, Şapka, Ziyaretçi, Biga-1920 (İlhan Tarus'un Varolmak adlı romanından uyarlama), Yıldırım Kemal, Helikopter, Matruşka, Boyacı, Kadın Sığınağı, Fosforlunun Hikâyesi gibi pek çok oyuna imza attı. Oyunları Devlet Tiyatroları, özel tiyatrolar ve yurtdışında pek çok ülkede sahnelendi. Sahne oyunları dışında Kaçış adlı radyo oyunu, Kızılırmak-Karakoyun adlı bir film senaryosu (Şahin Gök ile; yön. Ş. Gök, 1993) vardır. Bireyin sorumluluklarıyla toplumun sorumlulukları arasındaki karşıtlıkları gündeme getirdiği oyunlarında toplumcu gerçekçi bir anlayışı benimsedi. Sevda Şener'in tespitiyle (1999: 285) Tuncer Cücenoğlu, Bütün oyunlarında yaşanmakta olan toplum sorunlarına eğilen, dikkatimizi göremediğimiz ya da görmezden gelmeye çalıştığımız gerçeklere çeken bir yazardır.
Tuncer Cücenoğlu’nun yapıtları; öncelikle ele aldığı konularla dikkat çeker. Oyunlarında daima basit, kolayca kavranan bir olay vardır. Yazar eserlerinde bir yandan bireyin toplum içindeki mücadelesini işlerken bir yandan da toplumsal yaralara işaret eder. Onun tiyatrolarındaki tipler bütün yoksulluklarına rağmen çalışan, gayret eden, gururlarıyla ön plana çıkan, hayatla mücadelelerine bütün engellere rağmen sürdürmeye devam eden mücadeleci kişiler olarak ön plana çıkar. Özdemir Nutku (1985: 371), Tuncer Cücenoğlu'nu 70 kuşağının önemli bir tiyatro yazarı olarak nitelendirmiştir. Tuncer Cücenoğlu; toplumsal konulara sade, akıcı ve edebî bir dille yoğunlaşan tiyatro edebiyatımızın önemli bir temsilcisi olarak dikkat çekmektedir.
Kaynakça
Gümüş, Ezgi Oya (2006). Tuncer Cücenoğlu'nun Oyunlarına Genel bir Bakış ve Oyunlarında Metinlerarası İzler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Nutku, Hülya (1993). “Tuncer Cücenoğlu’nun Yazarlığının Gelişimi ve Oyunları”. Tuncer Cücenoğlu'nun Toplu Oyunları-2 içinde. İstanbul: Mitos Boyut Yay.10.
Nutku, Özdemir (1985). Dünya Tiyatrosu Tarihi 2. İstanbul: Remzi Kitabevi Yay.
Sevim, Aytül Gönül (2005). Tuncer Cücenoğlu'nun Oyunlarında Eser-Yazar İlişkisi. Yyaımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Şener, Sevda (1999). Cumhuriyet’in 75. Yılında Türk Tiyatrosu. İstanbul: İş Bankası Yay.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yay., C.1: 287-288.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSARYayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 28.03.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Çıkmaz Sokak | Hacan Yay. / İstanbul | 1986 | Tiyatro |
Kördöğüşü | Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara | 1990 | Tiyatro |
Kadıncıklar/Yeşil Gece/Kumarbazlar | Çağıltı Yay. / İstanbul | 1992 | Tiyatro |
Öğretmen | Gerçek Sanat Yay. / İstanbul | 1993 | Tiyatro |
Toplu Oyunlar 1 | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 1993 | Tiyatro |
Toplu Oyunlar 2 | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 1993 | Tiyatro |
Biga 1920 | Kültür Bakanlığı Yay. / Ankara | 1994 | Tiyatro |
Dövme/i Canlar | Seyirlik Yay. / İstanbul | 1994 | Çeviri |
Çocuk Oyunları Seçkisi I | Artı Dersanesi Yay. / İstanbul | 1994 | Derleme |
Toplu Oyunlar 3 | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 1996 | Tiyatro |
Boyacı | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 1996 | Tiyatro |
Bulgar Oyunları | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 1996 | Çeviri |
Neyzen | Mitos-Boyut Yay. / İstanbul | 1999 | Tiyatro |
Kızılırmak / Helikopter / Ziyaretçi | Karya Yay. / İstanbul | 2001 | Tiyatro |
Şapka | ? / ? | 2003 | Tiyatro |
Kadıncıklar | Kayı Yay. / İstanbul | 2003 | Tiyatro |
Sabahattin Ali | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 2003 | Tiyatro |
Çığ | Mitos-Boyut Yay. / İstanbul | 2007 | Tiyatro |
Kızılırmak | Mitos-Boyut Yay. / İstanbul | 2007 | Tiyatro |
Matruşka : (Bir Aşk Komedisi) | - / - | 2007 | Tiyatro |
Yıldırım Kemal | - / - | 2007 | Tiyatro |
Mustafam Kemalim | Mitos-Boyut Yay. / İstanbul | 2008 | Tiyatro |
Yeşil Gece | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 2008 | Tiyatro |
Sabahattin Ali'yi Kim Öldürdü | Tem Yapım Yay. / İstanbul | 2009 | Tiyatro |
Gece Kulübü | Mitos-Boyut Yay. / İstanbul | 2009 | Tiyatro |
Toplu Oyunları 4 | Mitos Yay. / İstanbul | 2009 | Tiyatro |
Kadın Sığınağı | Mitos-Boyut Yay. / İstanbul | 2010 | Tiyatro |
Fosforlu'nun Hikayesi | Mitos Boyut Yay. / İstanbul | 2015 | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ZEKİ, Sarkis Narlıyan | d. 1842 - ö. 1882 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | ÖZDEKÎ, Sakine Özdek | d. 1950 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Osman Çeviksoy | d. 3 Ocak 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | FEDAÎ, Durmuş Ali Özkale | d. 1944 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KAPKIN, Mustafa Kapkın | d. 1944 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Hüseyin Gürsoy | d. 02.08.1944 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Muharrem Güler | d. 15 Temmuz 1943 - ö. 30 Ocak 2019 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | İbrahim Balaban | d. 1921 - ö. 9 Haziran 2019 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Nuri Pakdil | d. 1934 - ö. 18 Ekim 2019 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Sabahattin Kudret Aksal | d. 25 Mart 1920 - ö. 19 Nisan 1993 | Meslek | Görüntüle |
11 | Zekeriya Sertel | d. 1890 - ö. 11 Mart 1980 | Meslek | Görüntüle |
12 | Yekta Güngör Özden | d. 5 Haziran 1932 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Rauf Mutluay | d. 1925 - ö. 14 Mayıs 1995 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | İlhami Çiçek | d. 1954 - ö. 14 Haziran 1983 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mustafa Yeşilova | d. 1928 - ö. 4 Ekim 1985 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KEMÂL | d. ? - ö. 1489-90’dan sonra ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Suut Kemal Yetkin | d. 13 Eylül 1903 - ö. 18 Nisan 1980 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KEMÂL, Şeyh Seyyid Kemâleddin Efendi | d. ? - ö. 1818-19 | Madde Adı | Görüntüle |