Madde Detay
Haldun Dormen
(d. 5 Nisan 1928 / ö. -)
Oyuncu, Yönetmen, Senarist, Yazar, Çevirmen, Eğitimci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ahmet Haldun Ömer Dormen, iş adamı Said Ömer ve paşa kızı Nimet Rüştü’nün ikinci çocukları olarak Mersin’de dünyaya geldi. Ailesi, o henüz altı aylıkken İstanbul’a yerleşti. Çocukluğu, kız kardeşi Güler’le birlikte Şişli’de geçti. Bu dönemde sinemaya ve özellikle müzikli filmlere olan ilgisini keşfetti. İlköğrenimini Şişli’deki 43. okulda tamamladıktan sonra (Dormen 2017: 31) babası tarafından önce High School adlı İngiliz okuluna yazdırıldı. (Dormen 2017: 39) Israrları sonucu Galatasaray Lisesi’ne kaydolmayı başardı. Galatasaray’ın, kendi deyimiyle, sıkılığından nefret eden yazar ortaöğrenimine Robert Kolej’de devam etti. 1949 yılında kabul aldığı Yale Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nü yüksek lisans derecesiyle 1953 yılında bitirdi. (Dormen 2017: 91) Askerliğini Ankara Piyade Okulu’nda yedek subay olarak yaptı. (Dormen 2017: 136) 1959 yılında Betûl Mardin’le evlendi ve sekiz yıl süren evliliklerinden Ömer adlı oğulları dünyaya geldi. 1953-1987 yılları arasında Milliyet gazetesinde yazarlık da yapan Dormen, 1955 yılında aralarında Altan Erbulak, Erol Keskin, Nisa Serezli, İzzet Günay, Metin Serezli, Kerem Yılmazer, Zeynep Tedü, Suna Keskin, Yılmaz Köksal, Hâdi Çaman gibi birçok oyuncunun yetiştiği Dormen Tiyatrosu’nu kurdu. İstanbul Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nde dersler verdi. Hacettepe Üniversitesi tarafından Onursal Bilim Doktorluğuna layık görülen sanatçı, Yapı Kredi Sigorta’nın sanat danışmanlığını üstlendi ve bu kurumun desteğiyle 1997 yılında Afife Jale Tiyatro Ödülleri’ni başlattı. (Dormen 2017: 621) Haldun Dormen, son olarak 2005-2006 sezonunda açılan Sahne Tozu Tiyatrosu'nun danışmanlığını üstlenerek topluluğun tiyatro akademisinde müzikal dersleri vermeye başladı.
Dormen ilk olarak Galatasaray Lisesi'nde sahnelenen müzikli bir oyunda “yirmi beş kuruşluk” rolüyle sahneye çıktı. (Dormen 2017: 41) Yale Üniversitesi’nde aldığı tiyatro eğitiminden sonra yurda dönen yazar, Muhsin Ertuğrul yönetimindeki Küçük Sahne'ye girdi ve Cinayet Var adlı oyunla birlikte ilk defa Türk seyircisiyle buluştu. Aynı dönemde Tiyatro Derneği’ne ayrılan ve Parmakkapı'nın arka sokaklarında yer alan bir lokalde, eski bir apartmanın ikinci katında Türk temaşa hayatının ilk oda tiyatrosunu, Cep Tiyatrosu'nu kurdu. (Dormen 2017: 117) Küçük Sahne'den ve Cep Tiyatrosu'ndan arta kalan vakitlerde Erol Günaydın, Nisa Serezli, Metin Serezli ve Erol Keskin'in katılımlarıyla Dormen Tiyatrosu'nun temellerini attı ve bizzat kendi oluşturduğu bu kadroyla, 22 Ağustos 1955 tarihinde Kadıköy Süreyya Sineması'nda Papaz Kaçtı adlı oyunu sahneye koydu. (Dormen 2017: 128) 1961'de şarkı sözlerini kendisiyle beraber Melih Cevdet Anday'ın, metnini ise Nisa Serezli'nin Türkçeye çevirdiği Sokak Kızı İrma müzikalini Türk seyircisiyle buluşturdu. (Dormen 2017: 187) Dormen, 1972 yılına kadar en parlak dönemini yaşayan tiyatrosunu, bu tarihlerde yaşadığı ekonomik sıkıntılar sebebiyle kapatmak zorunda kaldı. 1984-2001 yılları arasında Dormen Tiyatrosu'nu açan yazar, on bir tiyatro oyunu yazdı, iki sinema filmi yönetti ve sırasıyla Sürç-ü Lisan Ettikse, Antrakt ve İkinci Perde adlı hatırat serisiyle tiyatro ve müzikal metinlerinden bazılarını yayımladı.
Kaynakça
Dormen, Haldun (2013). Anılar (Sürç-ü Lisan Ettikse, Antrakt, İkinci Perde). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ÇAĞLA ANILMIŞ SOYDEMİRYayın Tarihi: 05.09.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 05.09.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kamp-17 | ? / Ankara | 1959 | Tiyatro |
Sürç-ü Lisan Ettikse | Gelişim Yayınları (Ağaoğlu Yayınevi) / İstanbul | 1977 | Hatıra |
Antrakt | İnkılâp Kitabevi / İstanbul | 1993 | Hatıra |
Amphitryon 2000 | Boyut Yayın Grubu / İstanbul | 2000 | Tiyatro |
İkinci Perde | Oğlak Yayınları / İstanbul | 2001 | Hatıra |
Olmak ya da Olmamak | Epsilon Yayınevi / İstanbul | 2005 | Deneme |
Kantocu | Mitos-Boyut Yayınları / İstanbul | 2007 | Tiyatro |
Anılar (Sürç-ü Lisan Ettikse, Antrakt, İkinci Perde) | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 2013 | Hatıra |
Nerde Kalmıştık? | Doğan Kitap / İstanbul | 2016 | Hatıra |
Yıldız ile Haldun | Konsol Kitapları / İstanbul | 2019 | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Osman Şahin | d. 3 Mart 1940 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Vedad Fuad Belli | d. 1931 - ö. 30 Ağustos 1998 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | AYŞE | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | İbrahim Yıldız | d. 1928 - ö. 13 Şubat 1994 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | COŞKUNER, Mahmut Taş | d. 1928 - ö. 1984 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Bekir Baki Aksu | d. 1928 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Şadan Gökovalı | d. 15 Mart 1939 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Berat Alanyalı | d. 31 Ocak 1961 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Zübeyir Tokgöz | d. 1971 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Muzaffer Gökman | d. 28 Ocak 1915 - ö. 12 Aralık 1996 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Vecdi Çıracıoğlu | d. 09 Aralık 1953 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Özlem Esmergül | d. 27 Aralık 1976 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Haldun Taner | d. 16 Mart 1915 - ö. 7 Mayıs 1986 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Haldun Derin | d. 1912 - ö. 12 Mart 2004 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Haldun Çubukçu | d. 27 Mayıs 1958 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |