Madde Detay
EMİN CAN
(d. 1942 / ö. -)
Öğretmen
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Emin Can 1942 yılında Hatay Dörtyol’un Ocaklı mahallesinde doğmuştur. Âşığın aile lakabı Ali Cenli olup anne tarafı Baytarlı, hanımının tarafı ise Mecitler (Yılancılar) diye anılır. İlköğrenimini Ocaklı İlkokulunda tamamlayan âşık, ortaokul ikinci sınıftayken komşularının kızına âşık olur ve aşkının hüsranla sonuçlanması üzerine hayata küsüp içine kapanarak eğitimine bir süre ara verir. Hayata küsüp kendini sevgiliye karşı duyduğu derin aşka, ıstıraba, özleme adadığı dönemde, arkadaşının onu Adana’ya pamuk toplamaya götürmesi ile hayatı farklı bir hâl alır. Buradayken söylediği uzun havalar, Adana’daki Şevket amcasının dikkatini çeker. Amcası bir müddet sonra uzun havaları çok içli okuduğunu ve bunun bir sebebi olup olmadığını sorar. İçsel durumunu artık gizleyemeyen âşık, başından geçenleri tüm ayrıntılarıyla anlatır. Bunun üzerine amcası, Emin Can’ın zeki bir çocuk olduğunu bildiğinden onun okuması gerektiğini söyler. Âşık bu olay üzerine çok değer verdiği amcasını kıramaz ve tekrar okumaya karar verir. Eğitim hayatını başarılarla devam ettiren Emin Can, 1961 yılında öğretmen yetiştirmek için açılan “muvakkat öğretmenlik” kursuna kaydolur. Bu kursa iki ay devam eden âşık, çok genç yaşta “muvakkat öğretmen” unvanını alır. Hemen akabinde Adana Belveren köyünde öğretmenliğe başlar. 1969 yılında vatan borcunu ödemek için Sivas’a gider. Emin Can, burada öğretmen olduğunu beyan edince askerlere okuma yazma öğretmek amacıyla Erzincan’a gönderilir. Vatan borcunu ödeyen âşık, 1970-1972 yılları arasında Hatay Yayladağı Gözlekçiler köyünde; 1972-1981 yılları arasında Dörtyol Gazi İlköğretim Okulunda; 1981-1990 yılları arasında Dörtyol 100. Yıl İlköğretim Okulunda öğretmenlik ve idarecilik yapar. Emin Can 10 Ocak 1962 tarihinde teyzesinin kızı Perihan Hanım ile evlenir. Bu evlilikten hayatta olan Yaşar, Mehmet Atilla ve Züleyha Dursun adlı çocuklar vardır. Çeşitli yerlerde 36 yıl öğretmenlik ve 30 yıl idarecilik yapan âşık, 1990 yılında emekli olur. Maddi problemlerden dolayı 1996 yılında tekrar öğretmenlik mesleğine döner. Âşığın öğretmenlik hayatında yirmi beş adet takdir ve teşekkür belgesi vardır. 1978 yılında Dörtyol’da “yılın öğretmeni” seçilir (Türkan 2017: 77).
Âşık, Emin Can ve Âşık Emin mahlaslarını kullanır. Herhangi bir ustası olmadığını söyler. Karacaoğlan, Dadaloğlu ve Dertli Kazım’dan çokça etkilendiğini ve onları örnek aldığını belirtir. Âşık, yapılan görüşmede 1958-1960 yılları arasında saz çaldığını ancak daha sonra saz çalmayı bıraktığını belirtir. Emin Can’ın şiirlerinin büyük bir bölümünde aşk teması işlenir. Âşığın şiirlerinde ilham aldığı en önemli kaynak ise gönlünü kaptırıp kavuşamadığı sevgilisidir. Şiirlerinde, sevdiğine duyduğu yakıcı özlem, sonsuz sevgi ve kavuşamamanın derin ıstırabı hissedilir. Emin Can, aynı zamanda içli ve coşkulu bir vatan şairidir. Onun şiirlerinde kahramanlık, vatan, millet, bayrak sevgisi yoğun bir biçimde görülür. Âşık, vatan ve millete duyduğu yüce aşkını şiirlerinde işlerken bir yandan da içinde bulunduğu toplumun sıkıntılarına ve zorluklarına da kayıtsız kalmaz. Şuurlu bir tarih bilincine ve Türklüğe sahip olan âşık; güzelleme, taşlama, satirik ve epik tarzda şiirler yazmıştır (Türkan 2017: 78-79).
Aşığın, Otobana Terk Edilen Köpek, Damla Damla, Dikenli Gül, Virane Gönül, Topal Memiş, Senin İçin, Sevgi Katarı, Geyik Tepesi, Can Evim, Nar Ateşi, Bu Yara ve Ah-U-Zar adlı şiir ve hikâye kitapları bulunmaktadır (www.haberler.com).
Kaynakça
https://www.haberler.com/asik-can-11-kitabi-ah-u-zar-i-tanitti-2392732-haberi/ [Erişim tarihi: 06.07.2018].
Türkan, H. Kürşat (2017). Âşık Duran Bebek. Konya: Kömen Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KÜRŞAT TÜRKANYayın Tarihi: 27.12.2018Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 27.12.2018Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Burhan Günel | d. 7 Nisan 1947 - ö. 21 Aralık 2012 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SEFİL DURAN, Duran Bebek | d. 1943 - ö. 17.01.2017 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | BEKİR CİLA | d. 15.10.1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KAYA/OZAN KAYA, Kaya Özbek | d. 1942 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | FİRGANÎ, Sefer Taşkıran | d. 1942 - ö. 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Muzaffer Civelek | d. 1942 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ŞEMSİ/ALTINOĞLU, Şemsettin Ataman | d. 1911 - ö. 22.05.1997 | Meslek | Görüntüle |
8 | Fazlı Necip | d. 21 Nisan 1864 - ö. 19 Haziran 1932 | Meslek | Görüntüle |
9 | Nafize Öztok | d. 01 Temmuz 1929 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | TALİHSİZ HANEFİ/HANEFİ, Hanefi Ünver | d. 1948 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | FİGANÎ, Hasan Hüseyin Güday | d. 1943 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | DELİ KIZ, Anakız | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | ÇARIKLI, Hıdır Vural | d. 1946 - ö. 2005 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | MERAMÎ, Nuri Kaşıkçı | d. 1940 - ö. 30.05.2009 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | DÜZER | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |