İDRİS, İdris Likoğlu

(d. 1949 / ö. 1991)
kemençeli âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İdris Likoğlu, 1949 yılında Trabzon’un Köprübaşı ilçesinde Büyükdoğanlı köyünde dünyaya gelmiştir. İdris mahlasını kullanır. Likoğlu sülalesindendir. Askere gideceği sene birini vurur. Ömrü cezaevinde geçer. Bu durumu “Evlerinin saçağı/ Aspola’nın alçağı/İdris girdi belaya/Oldu kanun kaçağı” diyerek ifade eder. Kahvehanelerde, oturaklarda, şenliklerde, ırgatlarda atma türküler söyler. Dört evlilik yapar ve bu durumu “İdris senin işlerin/ Hep delülük delülük/ Hiç yakışmadı sana/ Bu dördüncü evlülük” şeklinde dile getirir.  Likoğlu, 1991 yılında değirmene giderken köyünden birisi tarafından vurulur (Çakır 2020a). Likoğlu’nun genç yaşta ölümü üzerine kendisini kemençeli âşık olarak örnek alan yöre âşıklarından Âşık Süleyman Göksal, şu ağıtı yakar: “İdris’imi vurdular/Kara haberi geldi/İdris’imin acısı/Yaktı bütün milleti/Kan akardı kalkmazdı/Tabut yerden kalkmazdı/İnsan evladı olan /Sana kurşun atmazdı” (Çakır 2020b).

İdris Likoğlu, kemençeli âşıktır. İrticali güçlüdür. “İdris senin işlerun/ Hep ağlamak ağlamak/ İslam’ın şartı beştur/ Biri da kemençe çalmak” diyerek kemençeye duyduğu sevgisini mizahi bir üslupla dile getirir. Yörenin ağız özelliklerini şiirlerinde yansıtan İdris’in dili sade ve anlaşılır Türkçedir: “Bir yumruk vuracağım/ Kıracağum dişini/Tarlalar biçildi mi/ Ben bilirim işimi”.  Genellikle 7’li hece ölçüsüyle ve mani tipinde şiirlerini icra eder. Ayrıca İdris, yörede konuşulan Rumca ile de atma türküler söyler (Çakır 2020a). Likoğlu’nun şiirleri herhangi bir yerde kayıtlı olmadığından, kendisine dair bilgi ve şiirler, onunla aynı eğlence ortamlarında bulunan ve şiirlerini belleğinde muhafaza eden arkadaşı Mustafa Çakır’dan tespit edilmiştir. 

Kaynakça

Çakır, Emine (2020a). Mustafa Çakır, 1954 Trabzon Köprübaşı Yılmazlar Mahallesi doğumlu, ortaöğretim mezunu, iş adamı [28 Kasım 2020 tarihinde Emine Çakır tarafından Mustafa Çakır ile yapılan görüşme kaydından alınmıştır]

Çakır, Emine (2020b). Süleyman Göksal, 1971 yılında Trabzon/ Köprübaşı doğumlu, ilkokul mezunu, âşık [15 Kasım 2020 tarihinde Emine Çakır tarafından Mustafa Çakır ile yapılan görüşme kaydından alınmıştır.]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Dr. Öğretim Üyesi Emine ÇAKIR
Yayın Tarihi: 18.12.2020
Güncelleme Tarihi: 18.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1OSMAN KURUd. 1956 - ö. -Doğum YeriGörüntüle
2Neriman Calapd. 14 Kasım 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TÂBÎ, Hacı Mehmed Tâbîd. ? - ö. 1552Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Gürelid. 7 Nisan 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Azer Yarand. 13 Ekim 1949 - ö. 3 Ekim 2005Doğum YılıGörüntüle
6Raşel Rakalla Asald. 02 Haziran 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Nadir Nadi Abalıoğlud. 23 Haziran 1908 - ö. 20 Ağustos 1991Ölüm YılıGörüntüle
8AHMET, Ahmet Bozkurtd. 1926 - ö. 04.11.1991Ölüm YılıGörüntüle
9Mitat Ençd. 1909 - ö. 12 Kasım 1991Ölüm YılıGörüntüle
10SEYYİDd. 1839-1840 - ö. 1910MeslekGörüntüle
11SADIKd. 1864 - ö. 1951MeslekGörüntüle
12MAHZÛNÎ/MAHZÛNÎ ŞERİF, Şerif Cırıkd. 17.11.1939 - ö. 17.05.2002MeslekGörüntüle
13YÜKSEL, İbrahim Yükseld. 1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GÜLLÜŞAH, Bacı Güllüşahd. 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MANSURd. 1870 - ö. 16.03.1924Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İDRİS HEMZEYEVd. 1946 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17İdris Nebi Karakuşd. 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18İDRİS MEHERREMOVd. 1894 - ö. 1944Madde AdıGörüntüle