Madde Detay
İDRİS, İdris Likoğlu
(d. 1949 / ö. 1991)
kemençeli âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İdris Likoğlu, 1949 yılında Trabzon’un Köprübaşı ilçesinde Büyükdoğanlı köyünde dünyaya gelmiştir. İdris mahlasını kullanır. Likoğlu sülalesindendir. Askere gideceği sene birini vurur. Ömrü cezaevinde geçer. Bu durumu “Evlerinin saçağı/ Aspola’nın alçağı/İdris girdi belaya/Oldu kanun kaçağı” diyerek ifade eder. Kahvehanelerde, oturaklarda, şenliklerde, ırgatlarda atma türküler söyler. Dört evlilik yapar ve bu durumu “İdris senin işlerin/ Hep delülük delülük/ Hiç yakışmadı sana/ Bu dördüncü evlülük” şeklinde dile getirir. Likoğlu, 1991 yılında değirmene giderken köyünden birisi tarafından vurulur (Çakır 2020a). Likoğlu’nun genç yaşta ölümü üzerine kendisini kemençeli âşık olarak örnek alan yöre âşıklarından Âşık Süleyman Göksal, şu ağıtı yakar: “İdris’imi vurdular/Kara haberi geldi/İdris’imin acısı/Yaktı bütün milleti/Kan akardı kalkmazdı/Tabut yerden kalkmazdı/İnsan evladı olan /Sana kurşun atmazdı” (Çakır 2020b).
İdris Likoğlu, kemençeli
âşıktır. İrticali güçlüdür. “İdris senin işlerun/ Hep ağlamak ağlamak/ İslam’ın
şartı beştur/ Biri da kemençe çalmak” diyerek kemençeye duyduğu sevgisini
mizahi bir üslupla dile getirir. Yörenin ağız özelliklerini şiirlerinde
yansıtan İdris’in dili sade ve anlaşılır Türkçedir: “Bir yumruk vuracağım/
Kıracağum dişini/Tarlalar biçildi mi/ Ben bilirim işimi”. Genellikle 7’li hece ölçüsüyle ve mani tipinde
şiirlerini icra eder. Ayrıca İdris, yörede konuşulan Rumca ile de atma türküler
söyler (Çakır 2020a). Likoğlu’nun şiirleri herhangi bir yerde kayıtlı
olmadığından, kendisine dair bilgi ve şiirler, onunla aynı eğlence ortamlarında
bulunan ve şiirlerini belleğinde muhafaza eden arkadaşı Mustafa Çakır’dan
tespit edilmiştir.
Kaynakça
Çakır,
Emine (2020a). Mustafa Çakır, 1954 Trabzon Köprübaşı Yılmazlar Mahallesi
doğumlu, ortaöğretim mezunu, iş adamı [28 Kasım 2020 tarihinde Emine Çakır tarafından Mustafa Çakır ile yapılan görüşme kaydından alınmıştır]
Çakır,
Emine (2020b). Süleyman Göksal, 1971 yılında Trabzon/ Köprübaşı doğumlu,
ilkokul mezunu, âşık [15 Kasım 2020 tarihinde Emine Çakır tarafından Mustafa Çakır ile yapılan
görüşme kaydından alınmıştır.]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: Dr. Öğretim Üyesi Emine ÇAKIRYayın Tarihi: 18.12.2020Güncelleme Tarihi: 18.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 18.12.2020Güncelleme Tarihi: 18.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 18.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmet Ergün | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SIRRÎ, Mehmed Sırrî Efendi | d. ? - ö. 1574 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MAHMUT GOLOĞLU | d. 1915 - ö. 11.10.1982 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SATILMIŞ KOCAMAN | d. 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | DERUNÎ/MEYZENÎ, Osman Derin | d. 1949 - ö. 30.05.2014 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | BEKTAŞ BABA/BABA BEKTAŞ/OZAN BEKTAŞ, Bektaş Kızılok | d. 1949 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | CEMAL AZMİ TELLİOĞLU | d. 1907 - ö. 01.01.1991 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Orhan Hançerlioğlu | d. 19 Ağustos 1916 - ö. 9 Temmuz 1991 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | İlhan Şevket Aykut | d. 1907 - ö. 17 Mart 1991 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | MUSTAFA, Mustafa Şener | d. 1926 - ö. 1988 | Meslek | Görüntüle |
11 | HASTA HASAN | d. 1800 - ö. 1866 | Meslek | Görüntüle |
12 | KADİR GEDİKHANLIOĞLU, Kadir İzci | d. 1944 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | MEHMET ÇINKI | d. 1950 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ZARALI TURAN, Turan Aslan | d. 25.04.1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | EMANETÎ, Servet Yıldırım | d. 1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | İdris Nebi Karakuş | d. 1959 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | İDRÎS, İdrîs-i Bitlisî | d. 1452-1457 ? - ö. 1515, 1521, 1523, 1564? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Mevlânâ İdris Zengin | d. 15 Mart 1966 - ö. 7 Haziran 2022 | Madde Adı | Görüntüle |