Madde Detay
Necdet Evliyagil
(d. 1927 / ö. 02 Nisan 1992)
Gazeteci, Yazar, Şair, Yayıncı.
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1927 yılında İstanbul’da doğan Necdet Evliyagil, Evliya ailesinin Hacı Sait Efendi koluna mensup Mustafa ve Şaziye Evliyagil çiftinin üç oğlundan ikincisidir. Üç kardeşin en büyüğü Şevket Evliyagil, küçüğü ise Fikret Evliyagil’dir. Necdet Evliyagil’in babası Mustafa Evliyagil bir süre Çorum’da ikamet etmiş, fakat daha sonra hayatını İstanbul’da sürdürmüştür.
Necdet Evliyagil eğitim hayatını İstanbul’da tamamlamış, İstanbul Erkek Lisesi’nde okurken Dünya gazetesinde çalışmıştır. Şiir yazmaya başladığı lise yıllarında Yahya Kemal ile tanışmıştır. Cağaloğlu’nda ikamet eden Evliyagil ailesinin komşuları Nadir Nadi, Ekrem Uşaklıgil, Selim Ragıp Emeç, Cevat Fehmi Başkut, Ahmet İhsan gibi önemli isimlerdir. Son Posta gazetesine gidip gelmeye başlayan ağabeyi Şevket Evliyagil’in yolundan giderek gazeteci olmaya karar vermiştir. 1951’de İstanbul Üniversitesi’nden mezun olmuş, Yeni Sabah ve Son Posta’dan sonra muhabir olarak Cumhuriyet gazetesinde çalışmış, Behçet Kemal Çağlar ile İstanbul radyosunda programlar yapmıştır.
Necdet Evliyagil’in Ankara yaşantısı ağabeyi Şevket Evliyagil’le 1951’de Ajans-Türk’ü kurmasıyla başlamıştır. Dünya gazetesinde Ankara temsilcisi olarak çalışmış, Türkiye’nin NATO’ya üyelik sürecinde görev almıştır. Avrupa Konseyi üyeliği de yapan Necdet Evliyagil, 1959’da Sevgi Turanlı ile evlenmiştir. Bu evlilikten 1961’de Mert ve 1970’te Sarp adında iki oğlu olmuştur. 1963-1988 yılları arasında Ajans-Türk dergisini çıkarmıştır. 1968’de Basın Şeref Kartı alan Evliyagil, 1967-1972 yılları arasında Türkiye Turizm Merkezi Genel Sekreterliği yapmış, 1973-1977 yılları arasında milletvekili olarak TBMM’de yer almıştır. 1978-1992 yılları arasında TRT’de “Şiir Dünyası” adlı programı hazırlayıp sunan Evliyagil, 1992 yılında vefat etmiştir.
Necdet Evliyagil, 1943’ten 1991’e kadar şiir yazmayı sürdürmüştür. Şiir hakkındaki görüşlerini Edebi Konuşmalar, Şiirimizde Anlamsızlar ve Şiir’de Lirizm ve Rezilizm adlı eserlerinde toplamıştır. İlk kitabındaki şiir anlayışını daha sonraki yıllarda çıkardığı şiir kitaplarında da sürdüren Necdet Evliyagil, klasikten ilham alan bir anlayışla hayattaki izlenimlerini şiirine aksettirmiş ve serbest nazma itibar etmiştir. Şiire ilgi duymaya başladığı ilk günlerden itibaren Yahya Kemal’in sanat anlayışını benimsemiştir. Bu bakımdan çağdaşları olan Garip ve İkinci Yeni akımlarının dışında kalmıştır. Şiirde takip ettiği ve etkilendiği isim hayatı boyunca Yahya Kemal olmuştur. Liseden üniversiteye kadar Park Otel’de Yahya Kemal’le görüşmelerine devam eden Evliyagil’e, Kendi Gök Kubbemiz şairi 1949’da “Etrafa bakıp ey Evliyagil/Sen kendini bizde evliya bil” dizelerini ithaf etmiştir.
İlk şiir kitabı Eski Yalı'nın ardından Duyabildiğine, Yaşantı, Altınkum Vapuru, Düş ve Gerçek, Çocukların Görkemli Düşü ve Acı Gülüşü, İstanbul Düşü (Bütün Şiirler) ve İstanbul Bulutu adlı kitapları yayımlanır. İstanbul Mavisi ve Nazım Hikmet Boğaziçi’nde adlı şiir kitapları vefatından sonra ailesi tarafından bastırılır. Necdet Evliyagil’in şiirinde temalar öne çıkar, şekil ya da yapı açısından değişiklikler söz konusu değildir. İzlenimlerini ve hayata bakış açısını şiirine yansıtmıştır. Evliyagil, şiirlerinde İstanbul, doğa, aşk, ölüm, zaman, çocuk ve Atatürk konularını işlemiştir.
Necdet Evliyagil her ne kadar şair olarak anılsa da gazetecilik yönü kuvvetlidir. Cumhuriyet gazetesinde gündemi yakalayan röportajlar yapmıştır. Burada yayımlanan bütün yazıları 2012’de iki cilt hâlinde yayımlanmıştır.
Kaynakça
Demir, Hiclâl (2012). “Cumhuriyet Tarihine Cumhuriyet'ten Bir Bakış: Necdet Evliyagil'in Gazete Yazıları”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. Güz, 17: 273-277.
Evliyagil, Necdet (2012a). Cumhuriyet’ten Sayfalar I (Güncel-Siyasal Yazılar). hzl. Hafize Şahin. Ankara: Ajans-Türk Basın ve Basım A. Ş.
Evliyagil, Necdet (2012b). Cumhuriyet’ten Sayfalar II (Röportajlar-Kitap Tanıtımları). hzl. Hafize Şahin. Ankara: Ajans-Türk Basın ve Basım A. Ş.
Şahin, Hafize (2009). Cumhuriyet Döneminin Tanığı Necdet Evliyagil. Ankara: Ajans-Türk Basın ve Basım A. Ş.
Şahin, Hafize (2011). “Yahya Kemal’e Dair Bir Defter: Necdet Evliyagil’in Anıları”. Türkbilig. 22: 171-184.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. HAFİZE ŞAHİNYayın Tarihi: 22.11.2017Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 22.11.2017Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Aşk İçin Söylenenler | Ahmet Halit Kitabevi / İstanbul | 1948 | Diğer |
Eski Yalı | ? / Ankara | 1955 | Şiir |
Dünya Şiirinden Seçmeler-En Güzel Türk Şiirlerile Beraber | Bilgi Basım ve Yayınevi / İstanbul | 1955 | Diğer |
Edebi Mektepler ve Edebi Cereyanlar | Ahmet Halit Yaşaroğlu Kitapçılık ve Kâğıtçılık / İstanbul | 1955 | İnceleme |
Edebiyatımızda Divan Şiiri (Şiirlerin Açıklanmış Şekillerile) | Ajans-Türk / Ankara | 1958 ( 2. Baskı) | İnceleme |
Edebi Konuşmalar | Ajans-Türk / Ankara | 1959 | Eleştiri |
Duyabildiğine | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1960 | Şiir |
Şiirimizde Anlamsızlar | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1961 | Eleştiri |
Süratle Artan Dünya Nüfusu Nükleer Silâhlardan da Büyük Bir Kuvvet: Uzak Doğu Notları | Ajans-Türk Matbaası / Ankara | 1967 | Gezi Yazısı |
Yaşantı | Ajans-Türk / Ankara | 1972 | Şiir |
Türkiye-Turkey | Ajans-Türk / Ankara | 1973 | Diğer |
Altınkum Vapuru | Ajans-Türk / Ankara | 1975 | Şiir |
Düş ve Gerçek | Ajans-Türk / Ankara | 1978 | Şiir |
Çocukların Görkemli Düşü ve Acı Gülüşü | Ajans-Türk / Ankara | 1979 | Şiir |
İstanbul Düşü (Bütün Şiirleri) | Ajans-Türk / Ankara | 1982 (1984, 2. Baskı; 1986, 3. Baskı) | Şiir |
Şiir'de Lirizm ve Rezilizm | Özel Baskı / - | 1985 | Eleştiri |
Çankaya (Devlet Kitabı) | Ajans-Türk / Ankara | 1986 | Diğer |
İstanbul Bulutu | Ajans-Türk / Ankara | 1987 (1989, 2. Baskı) | Şiir |
Atatürk and Anıtkabir | Ajans-Türk / Ankara | 1989 | Diğer |
İstanbul Mavisi | Ajans-Türk / Ankara | 1992 | Şiir |
Kemal Atatürk ve Seçme Şiirler Antolojisi | Ajans-Türk / Ankara | 1994 (5. Baskı) | Şiir |
Nazım Hikmet Boğaziçi'nde | Ajans-Türk / Ankara | 1997 | Şiir |
Cumhuriyet'ten Sayfalar I (Güncel-Siyasal Yazılar) (Hazırlayan: Hafize Şahin) | Ajans-Türk / Ankara | 2012 | Diğer |
Cumhuriyet'ten Sayfalar II (Röportajlar-Kitap Tanıtımları) (Hazırlayan: Hafize Şahin) | Ajans-Türk / Ankara | 2012 | Diğer |
Şiirli Takvim Antolojisi (1958-1967) (Behçet Kemal Çağlar ve Ümit Yaşar Oğuzcan’la birlikte) | - / - | - | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | NÜZHET, Mehmed Nüzhet | d. 1828 - ö. 1887 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SEYFÎ, Seyfullah Seyfî Efendi | d. ? - ö. I. Ahmed dönemi (1603-17) başları | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Bülent Habora | d. 28 Şubat 1940 - ö. 1 Mayıs 2014 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GÜLPAŞA, Gülpaşa Dursun | d. 1927 - ö. 1993 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Fethi Naci Kalpakçıoğlu | d. 3 Nisan 1927 - ö. 23 Temmuz 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | SEYFÎ, Seyfettin Ermişoğlu | d. 1927 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MÜEZZİN/ZİYA/MÜEZZİN ZİYA/MÜEZZİNOĞLU, Ziya Çağırıcı | d. 1916 - ö. 1992 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Mehmet Necati Öngay | d. 1914 - ö. 1992 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | GARİP ÇINAR, Musa Çınar | d. 1931 - ö. 1992 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Serdar Koçak | d. 15 Ağustos 1961 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Osman Baymak | d. 13 Mayıs 1954 - ö. 13 Eylül 2018 | Meslek | Görüntüle |
12 | Mustafa Yıldırım | d. 1948 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Alim Ersoy | d. 1926 - ö. - | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Sadi Uluırmak | d. 1925 - ö. 15 Eylül 1979 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Osman İlhami Bilger | d. 1910 - ö. 1969 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Mehmet Seyda | d. 15 Ağustos 1919 - ö. 13 Temmuz 1986 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Necdet Ökmen | d. 1924 - ö. 17 Mayıs 1995 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Necdet Subaşı | d. 01 Ağustos 1961 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |