Necdet Rüştü Efe

Yalçın Tekin, Cımbız, Yalçın Tevfik, Türk Ozan, N. R., N. R. E., N. R. Efe
(d. 1900 / ö. 24 Eylül 1969)
Şair, Yazar, Gazeteci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fatma Meliha Hanım ve Rüştü Hakkı Bey’in oğlu olarak İstanbul’un Şehzadebaşı semtinde dünyaya geldi. Mekteb-i Saadet’te başladığı eğitim hayatına Fatih Numune Mektebi’nde devam etti. 1921’de Vefa Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı öğrenimini yarıda bıraktı. Çeşitli kurum ve kuruluşlarda öğretmenlik, bankacılık, sigortacılık, kâtiplik ve müfettişlik görevlerinde bulundu. 1953-1960 arasında Basın Yayın ve Turizm Bakanlığı'nda şube müdürü olarak çalıştı. 1960’tan sonra serbest gazetecilikle uğraşan yazar, geçirdiği beyin kanaması neticesinde 24 Eylül 1969’da vefat etti. Kabri, Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır.

Akbaba, Papağan, Karikatür gibi döneminin önemli mizah dergi ve gazetelerinde yayımladığı manzum ve mensur çalışmalarıyla tanınmaktadır. Kolay nazmetme kabiliyeti sayesinde hece ve aruzla çok sayıda şiir ve manzum hikâye kaleme almış, iş hayatı vesilesiyle gezip gördüğü yerleri eserlerine konu etmiştir. Sade bir anlatımı tercih eden Necdet Rüştü şiirlerinde genellikle aşk, özlem, ölüm, kadın, vatan sevgisi ve Atatürk konularını işlemiştir. Demokrat Köylü ve Âşığın Sazından adlı şiir kitapları hiciv mahiyetindedir. Romanlarının dördü de manzum olup hikâyeleriyle benzer muhteva özelliklerine sahiptir. Bu türlere ait eserlerinde özellikle aşk, kadın, ihanet ve aile gibi konuları ele almıştır. Komedi başlığı altında topladığı oyunları kadın-erkek münasebetleri üzerinedir. Özellikle 1960 yılından sonra çocuklara yönelik eserler yazmaya başlayan Necdet Rüştü, oyundan hikâyeye, mizahi fıkradan masala pek çok türde kaleme aldığı çocuk edebiyatı kapsamındaki eserlerinde eğlendirerek öğretme amacını gütmüştür. Türk Nüktecileri adlı kitabı, Efe'nin yaşamöyküsünün yanı sıra nükteci olmaları ile tanınmış kişilerle alakalı nükte ve anıları içermektedir. “Mazi Kalbimde Bir Yaradır”, “Sarı Yapıncak”, “Daktilo” ve “Batan Gün Kana Benziyor” bestelenen şiirlerindendir.

Kaynakça

Aydemir, Fikri (2008). Necdet Rüştü Efe Hayatı, Sanatı, Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.

Dural, Güngör ve Fethi Okutan (2003). "Efe, Necdet Rüştü". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. C. 3. s. 256.

Necatigil, Behçet (1991). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (14. Baskı). İstanbul: Varlık Yayınları. s. 113.

Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "Efe, Necdet Rüştü". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C. 1. s. 367-368.

Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar. s. 145.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. ESENGÜL SAĞLAM CAN
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
AhenkNumune Matbaası / İstanbul1920Şiir
23 Nisan Şiirleri- / İstanbul1923Şiir
Bir Damla GözyaşıKitâbhâne-i Sûdî / İstanbul1924Şiir
Aşkın Gözüİktisat Matbaası / İstanbul1928Roman
Dirilen Aşkİktisat Matbaası / İstanbul1928Roman
Gazi’nin DestanıTürk Gençliği Neşriyat Yurdu / İstanbul1929Şiir
Kadın Asker OlursaAkşam Kitaphanesi / İstanbul1933Tiyatro
Türk Çocuklarının ÜlküleriÜlkü Matbaası / İstanbul1934Şiir
Niyet Manileri: 100 FalMuallim Ahmet Halit Kitaphanesi / İstanbul1934Diğer
Yürekler AcısıÜlkü Matbaası / İstanbul1937Hikâye
Zavallı KadınlarCemal Azmi Basım ve Kitabevi / İstanbul1938Diğer
PintiÜlkü Basımevi / İstanbul1938Çeviri
Robenson KrüzoeÜlkü Basımevi / İstanbul1938Çeviri
Yurdum ve SevgilimÜlkü Basımevi / İstanbul1939Şiir
TanyeriTürk Hava Kurumu-Alaeddin Kıral Basımevi / Ankara-İstanbul1942Tiyatro
Çadır Fahişesi- / İstanbul1943Roman
BahçeKenan Matbaası / İstanbul1944Şiir
Nisan Yağmuru- / İstanbul1944Roman
Altın BilezikÜlkü Basımevi / İstanbul1947Tiyatro
Gönül MasallarıVakit Matbaası / İstanbul1950Hikâye
Mecnun GibiEge Matbaası / İstanbul1953Şiir
Âşığın SazındanGüneş Matbaası / Ankara1954Şiir
Demokrat KöylüGüneş Matbaası / Ankara1954Şiir
Salla Kuyruğunu Söyle BuyruğunuÜlkü Yayınevi / İstanbul1963Hikâye
Kırmızı Bereli KızÜlkü Yayınevi / İstanbul1963Masal
Billûr PapuçlarÜlkü Yayınları / İstanbul1963Diğer
Nasrettin HocaÇocukkalbi Kitabevi / İstanbul1964Fıkra
İstanbul GezisiMillî Eğitim Yayınevi / İstanbul1965Hikâye
Kavgacı BobiÖzyürek Yayınevi / İstanbul1968Hikâye
Türk NüktecileriNebioğlu Yayınevi / İstanbul1968Derleme
Amerika'dan MektupÖzyürek Yayınevi / İstanbul1968Hikâye
Bir Fırtınalı GünÖzyürek Yayınevi / İstanbul1968Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LEYLÂ HANIMd. ? - ö. 1848Doğum YeriGörüntüle
2SUBHÎ, Ahmedd. ? - ö. 6 Mart 1689Doğum YeriGörüntüle
3RÜŞDÎ, Mühürdâr-zâde Hüseyin Hüsnî Rüşdî Efendid. 1819 - ö. 1885Doğum YeriGörüntüle
4Sıdık Karaçevd. 1900 - ö. 1937Doğum YılıGörüntüle
5FAHRÎ, Ali Karabulutd. 1900/1901 - ö. 06.08.1975Doğum YılıGörüntüle
6NECEF AĞKİLSELİ, Necef Almemmed Helil Oğlud. 1900 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÖRGEEVREN/SINDIRGILI SÜREYYA, Ahmed Süreyya Örgeevrend. 13.04.1888 - ö. 07.08.1969Ölüm YılıGörüntüle
8Behçet Kemal Çağlard. 23 Temmuz 1908 - ö. 24 Ekim 1969Ölüm YılıGörüntüle
9FERRAHÎ, Mehmet Alid. 1934 - ö. 22.04.1969Ölüm YılıGörüntüle
10Metin Altıokd. 14 Mart 1941 - ö. 09 Temmuz 1993MeslekGörüntüle
11Sibel Özmand. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ferit Öngörend. 30 Haziran 1932 - ö. 8 Haziran 2010MeslekGörüntüle
13Muhsin Ertuğruld. 07 Mart 1892 - ö. 29 Nisan 1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mehmetzâde Mirza Balad. 13 Ağustos 1898 - ö. 7 Mart 1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Muazzez Tahsin Berkandd. 1899 - ö. 4 Ekim 1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DERGAHÎ/OZAN DERGAHÎ, Seyit Ali Akbıyıkd. 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17BEKTAŞ BABA/BABA BEKTAŞ/OZAN BEKTAŞ, Bektaş Kızılokd. 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18OZAN ÇULSUZ, Ali Osman Karakuşd. 01.03.1977 - ö. ?Madde AdıGörüntüle