Madde Detay
Necdet Rüştü Efe
Yalçın Tekin, Cımbız, Yalçın Tevfik, Türk Ozan, N. R., N. R. E., N. R. Efe
(d. 1900 / ö. 24 Eylül 1969)
Şair, Yazar, Gazeteci
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Fatma Meliha Hanım ve Rüştü Hakkı Bey’in oğlu olarak İstanbul’un Şehzadebaşı semtinde dünyaya geldi. Mekteb-i Saadet’te başladığı eğitim hayatına Fatih Numune Mektebi’nde devam etti. 1921’de Vefa Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde başladığı öğrenimini yarıda bıraktı. Çeşitli kurum ve kuruluşlarda öğretmenlik, bankacılık, sigortacılık, kâtiplik ve müfettişlik görevlerinde bulundu. 1953-1960 arasında Basın Yayın ve Turizm Bakanlığı'nda şube müdürü olarak çalıştı. 1960’tan sonra serbest gazetecilikle uğraşan yazar, geçirdiği beyin kanaması neticesinde 24 Eylül 1969’da vefat etti. Kabri, Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır.
Akbaba, Papağan, Karikatür gibi döneminin önemli mizah dergi ve gazetelerinde yayımladığı manzum ve mensur çalışmalarıyla tanınmaktadır. Kolay nazmetme kabiliyeti sayesinde hece ve aruzla çok sayıda şiir ve manzum hikâye kaleme almış, iş hayatı vesilesiyle gezip gördüğü yerleri eserlerine konu etmiştir. Sade bir anlatımı tercih eden Necdet Rüştü şiirlerinde genellikle aşk, özlem, ölüm, kadın, vatan sevgisi ve Atatürk konularını işlemiştir. Demokrat Köylü ve Âşığın Sazından adlı şiir kitapları hiciv mahiyetindedir. Romanlarının dördü de manzum olup hikâyeleriyle benzer muhteva özelliklerine sahiptir. Bu türlere ait eserlerinde özellikle aşk, kadın, ihanet ve aile gibi konuları ele almıştır. Komedi başlığı altında topladığı oyunları kadın-erkek münasebetleri üzerinedir. Özellikle 1960 yılından sonra çocuklara yönelik eserler yazmaya başlayan Necdet Rüştü, oyundan hikâyeye, mizahi fıkradan masala pek çok türde kaleme aldığı çocuk edebiyatı kapsamındaki eserlerinde eğlendirerek öğretme amacını gütmüştür. Türk Nüktecileri adlı kitabı, Efe'nin yaşamöyküsünün yanı sıra nükteci olmaları ile tanınmış kişilerle alakalı nükte ve anıları içermektedir. “Mazi Kalbimde Bir Yaradır”, “Sarı Yapıncak”, “Daktilo” ve “Batan Gün Kana Benziyor” bestelenen şiirlerindendir.
Kaynakça
Aydemir, Fikri (2008). Necdet Rüştü Efe Hayatı, Sanatı, Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Dural, Güngör ve Fethi Okutan (2003). "Efe, Necdet Rüştü". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. C. 3. s. 256.
Necatigil, Behçet (1991). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (14. Baskı). İstanbul: Varlık Yayınları. s. 113.
Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "Efe, Necdet Rüştü". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C. 1. s. 367-368.
Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar. s. 145.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. ESENGÜL SAĞLAM CANYayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 07.01.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Ahenk | Numune Matbaası / İstanbul | 1920 | Şiir |
| 23 Nisan Şiirleri | - / İstanbul | 1923 | Şiir |
| Bir Damla Gözyaşı | Kitâbhâne-i Sûdî / İstanbul | 1924 | Şiir |
| Aşkın Gözü | İktisat Matbaası / İstanbul | 1928 | Roman |
| Dirilen Aşk | İktisat Matbaası / İstanbul | 1928 | Roman |
| Gazi’nin Destanı | Türk Gençliği Neşriyat Yurdu / İstanbul | 1929 | Şiir |
| Kadın Asker Olursa | Akşam Kitaphanesi / İstanbul | 1933 | Tiyatro |
| Türk Çocuklarının Ülküleri | Ülkü Matbaası / İstanbul | 1934 | Şiir |
| Niyet Manileri: 100 Fal | Muallim Ahmet Halit Kitaphanesi / İstanbul | 1934 | Diğer |
| Yürekler Acısı | Ülkü Matbaası / İstanbul | 1937 | Hikâye |
| Zavallı Kadınlar | Cemal Azmi Basım ve Kitabevi / İstanbul | 1938 | Diğer |
| Pinti | Ülkü Basımevi / İstanbul | 1938 | Çeviri |
| Robenson Krüzoe | Ülkü Basımevi / İstanbul | 1938 | Çeviri |
| Yurdum ve Sevgilim | Ülkü Basımevi / İstanbul | 1939 | Şiir |
| Tanyeri | Türk Hava Kurumu-Alaeddin Kıral Basımevi / Ankara-İstanbul | 1942 | Tiyatro |
| Çadır Fahişesi | - / İstanbul | 1943 | Roman |
| Bahçe | Kenan Matbaası / İstanbul | 1944 | Şiir |
| Nisan Yağmuru | - / İstanbul | 1944 | Roman |
| Altın Bilezik | Ülkü Basımevi / İstanbul | 1947 | Tiyatro |
| Gönül Masalları | Vakit Matbaası / İstanbul | 1950 | Hikâye |
| Mecnun Gibi | Ege Matbaası / İstanbul | 1953 | Şiir |
| Âşığın Sazından | Güneş Matbaası / Ankara | 1954 | Şiir |
| Demokrat Köylü | Güneş Matbaası / Ankara | 1954 | Şiir |
| Salla Kuyruğunu Söyle Buyruğunu | Ülkü Yayınevi / İstanbul | 1963 | Hikâye |
| Kırmızı Bereli Kız | Ülkü Yayınevi / İstanbul | 1963 | Masal |
| Billûr Papuçlar | Ülkü Yayınları / İstanbul | 1963 | Diğer |
| Nasrettin Hoca | Çocukkalbi Kitabevi / İstanbul | 1964 | Fıkra |
| İstanbul Gezisi | Millî Eğitim Yayınevi / İstanbul | 1965 | Hikâye |
| Kavgacı Bobi | Özyürek Yayınevi / İstanbul | 1968 | Hikâye |
| Türk Nüktecileri | Nebioğlu Yayınevi / İstanbul | 1968 | Derleme |
| Amerika'dan Mektup | Özyürek Yayınevi / İstanbul | 1968 | Hikâye |
| Bir Fırtınalı Gün | Özyürek Yayınevi / İstanbul | 1968 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | SADRÎ, Şeyh Mehmed Sadreddîn Efendi | d. ? - ö. 1722-23 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Nail Güreli | d. 13 Şubat 1932 - ö. 26 Ekim 2016 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | İZZET, Benli-zâde (Beylikçi) Mehmed Bey | d. ? - ö. 1809 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | Hüseyin Süleyman | d. 1900 - ö. 10 Eylül 1963 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | EMÎRÎ/DİKMEN, Ferit Dikmen | d. 1900 - ö. 23.02.1973 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | Ekrem Reşit Rey | d. Ekim 1900 - ö. 13 Temmuz 1959 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | İZZET, Ali İzzet Özbek | d. 1885 - ö. 1969 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | EFGANİ, Hüseyin (Topal Hoca) | d. 1881 - ö. 1969 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | HALİL İBRAHİM, Halil İbrahim Yörük | d. 1907 - ö. 1969 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Haluk Hilmi Göker | d. 1921 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Nilgün Aslan | d. 1966 - ö. 9 Nisan 2015 | Meslek | Görüntüle |
| 12 | Nail Güreli | d. 13 Şubat 1932 - ö. 26 Ekim 2016 | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Şefika Taşkın | d. 1891 - ö. 1968 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Emin Haki | d. 16 Ekim 1889 - ö. 1 Nisan 1921 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Nüzhet Sâbit | d. 1883 - ö. 6 Ocak 1920 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | ŞİNGKO ŞELİ TUTUNG | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 17 | ONGUNÎ, Ahmet Tekin | d. 1966 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
| 18 | GARİP OZAN, Hasan Hüseyin Yılmaz | d. 1949 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |