Madde Detay
FADLÎ, Atpazarlı
(d. 1041/1631 - ö. 1102/1691)
tekke şairi
(Tekke / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Osman
Fadlî bin Seyyid Fethullah olup klasik edebiyatımızda "Fadlî"
mahlasını kullanan altı şairden birisi olan Osman Fadlî Efendi, İstanbul’da
yetişen büyük velilerdendir. Celveti tarikatı şeyhlerinin ileri
gelenlerinden ve büyük sufilerdendir. H.1041/ M.1631
yılında Bulgaristan’ın Şumnu kasabasında doğdu. Fatih’te Atpazarı
denilen yerde oturduğu için “Atpazarı Şeyhi Osman Efendi”
namıyla meşhur oldu. Osman Fadlî Efendi, Fadlî-i İlâhî,
Emir Efendi, Emir Sultan, Atpazarî, Şeyh Osman ve Kutub Osman olarak da
bilinir (Akkuş 2011: 58). Ailesi hakkında bilgililer sınırlıdır. Babası
Fethullah Ziyâde, Seyyid ve Osmanlı ordusunda görevli bir askerdir. Osman
Fadlî Efendi, Hz. Hasan’ın soyundan olup çok evlilik yapan meşâyihtendir.
Kaynaklarda on yedi defa evlendiği belirtilmektedir. Bu evliliklerden; Şeyh
Mehmed el-Cûdî, Mustafa Efendi, Ahmed Efendi, Abdullah Efendi, Sâliha Hanım,
Hanîfe Hanım, Hatîce Hanım, Âişe Hanım olmak üzere dört erkek dört de kız evlat
sahibi olmuştur (Bursevi 1874: 94). Osman Fadlî Efendi on yedi yaşına kadar
Şumnu’dan dışarı çıkmayıp ilk tahsilini babasından aldı. Babası onu mükemmel
bir şekilde yetiştirmeye çalıştı. Babasının vefatından sonra annesinden ilim
tahsili için Şumnu’dan ayrılması için izin vermesini istedi. İznin ardından
tahsilini artırıp tasavvuf yolunda ilerlemek için Edirne’ye gitti. İlim
öğrenmede çok gayretli ve çalışkan olan Osman Efendi, iyi bir eğitim alıp
Arapça, Farsça ve tasavvuf ilminin inceliklerini öğrendi. Edirne’de Azîz Mahmûd
Hüdâyî’nin halîfelerinden, Saçlı İbrâhim Efendi’nin dergâhına gidip onun
himayesi altına girip talebesi oldu. İbrâhim Efendi, Seyyid Osman Efendinin
gayret ve kabiliyetini görerek, terbiyesinden aciz olduğunu bildirdi ve
İstanbul’da bulunan büyük âlim Zâkir-zâde Abdullah Efendi’ye gönderdi.
İstanbul’a gidip, Zâkir-zâde Abdullah Efendi’nin himayesi altına girerek uzun
süre derslerine devam etti. Osman Fadlî Efendi, Celvetilik esasları üzerine
sülûkunu devam ettirdi. Şeyhinin zahirî ilimlerde ders vermemesi sebebiyle
çeşitli hocaların derslerine devam ederek zahirî ilimlerle de ilgilenerek
bilgilerini arttırdı (Muslu 1994: 142).
Osman Fadlî Efendi,
hem zahirî hem de bâtini derslerini tamamladıktan sonra Aydos kasabasına
halife olarak gönderildi. Burada vaaz ve irşadla meşgul olan Osman Fadlî
Efendi, şeyhinin ölümü üzerine halifelikten müstakil bir şeyhliğe çıktı ve
H.1068/ M.1657 yılında Filibe beldesine gitti. Filibe beldesinde on beş yıldan
fazla kaldı. Sonra Filibe’den ayrılarak 1672 yılında İstanbul’da Atpazarı
olarak bilinen semtteki Kul Camiinde ikamete başladı. Hem Atpazarı Tekkesinde
hem de Zeyrek Tekkesinde irşad faaliyetlerinde bulundu. Aynı zamanda muhtelif
camilerde de vaazlar verdi. H.1095/ M.1684 yılında da Sultan Selim Camii Cuma
vaizliğine getirildi (Özcan 1989: 2, 436). Bir süre sonra devletin ileri
gelenleriyle anlaşmazlığa düştü ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın ardından
sadrazam olan Kara Kethüda İbrahim Paşa’nın sadareti döneminde mallarına el
konularak memleketi olan Şumnu’ya sürgün edildi. Bir süre sonra Osman Fadlî Efendi
bir emir üzerine Konya, Lârende, Silifke, Lefkoşa yoluyla Magosa’ya gitti.
Burada da irşad ve vaazlarına devam etti. Ancak Kıbrıs valisi bu faaliyetini
yasakladı. Osman Fadlî Efendi sürgün edilişinden bir süre sonra müridi,
talebesi ve halifesi İsmail Hakkı Bursevî’ye mektup yazarak kendisini ziyaret
etmesini istedi. Bu ziyaret sırasında Osman Fadlî Efendi kendi yerine İsmail
Hakkı Bursevî’yi şeyh tayin etti. Bu ziyaretten üç ay sonra 1102/1691 yılında
vefat etti. Magosa’da defnedildi (Yıldız 1991: 4, 84).
Osman Fadlî Efendi,
dinî ilimler, tasavvuf ve Arap edebiyatı ile ilgili eserler yazmıştır. Osman
Efendi’nin eserleri üzerine Kadri Erdem “Kutup (Seyyid) Osman Fazlî Divânı
İnceleme-Metin” ve Muhammed Bedirhan “Osman Fazlî Atpazarî: Hayatı-Eserleri ve
Tasavvufî Görüşleri” adlı yüksek lisans çalışmasını yapmışlardır. Eserleri
şunlardır:
1. Misbâhu’l-Kalb Şerhu Miftâhi’l-Gayb: Osman Fazlî Atpazarî’nin, Sadreddin
Konevî (ö.637/1274)’nin Miftâhu’l-Gayb adlı eserine yazdığı şerhidir.
2. Mir’âtu Esrâri’l-İrfân: Bu eser Sadreddin Konevî’nin Fatiha
tefsirinin haşiyesidir.
3. el-Lâihâtü’l-Berkiyyât fî Keşfi’l-Hucub
ve’l-Estâr an Vücûhi Esrâri Ba’zi’l Ehadis ve’l-Âyât: Bazı ayet ve hadislerin tasavvufî
yorumunu yaptığı bu eserinde kalbine doğan bilgileri vahdet-i vücûd
çizgisindeki bir tasavvuf anlayışıyla kaleme almıştır.
4. Tecelliyât-ı Berkıyye: Bu eser Muhyiddin-i Arabî’nin “Aşkıyye”
kasidesinin şerhidir.
5. Fethu’l Bab: Münazara ilmine dair Adudu’d-din Ahmed
b. Rükneddin (ö.1355)’in Risâletü’l- Adûdiyye adlı eserinin şerhidir.
6. Risâle-i Rahmâniyye fî Beyân-i
Kelimeti’l-İrfâniyye: Esmâ-i ilâhiyye
ile ilgili bir eserdir.
7. Mektûbât-ı Osman Celvetî li-Tilmîzihî
Şeyh İsmail Hakkı: Bu eser Osman
Fadlî Efendi’nin İsmâil Hakkı Bursevî’ye yazdığı mektuplardan oluşmaktadır.
8. Şerhu Fusûsi’l-Hikem: Bursevî’nin belirttiğine göre Filibe’de
iken telif ettiği bu eserini daha sonra yakmıştır.
9. Hâşiye alâ Muhtasari’l-Maânî: Bu eser Sadeddin Taftâzânî’nin
Muhtasaru’l-Ma’ânî isimli eserine yazılmış bir hâşiyedir.
10. Hidayetü’l –Mütehayyirin: Hikmet ve kimya ilmi ile ilgilidir.
11. Mutavvel Haşiyesi: Beyan ilmi ile ilgilidir.
12. Hâşiye alâ Muhtasar-i Şerhi’t-Telhîs: Arap Edebiyatına dairdir.
13. Hâşiye alâ Muhtasarî’s-Sa’d: Muhtasarü’l-Meani’nin bir haşiyesi olan
Haşiye-i Mağribiyye ile birlikte basılmıştır.
14. Şerh-i Tenkih: Bu eser fıkha dairdir.
15. Gâyetü’l-Müntehâb: Henüz kütüphanelerde herhangi bir
nüshası tespit edilememiş olan bu eser Osman Fazlî Atpazarî’nin simyaya dair
eseri olup şeyhin ilm-i iksîr’de yed-i tûlâ sahibi olduğu İsmail Hakkî Bursevî
tarafından nakledilir.
16. Hâşiyetu Muhtasar ala şerhi Telhicü'l-Miftah: Arap Edebiyatına dair bir eserdir
(Yılmaz 2001: 365).
Osman Fadlî Efendi,
şairliğinden ziyade tasavvufi kimliği ile tanınan bir kişidir. Dönemin
önde gelen âlim ve mutasavvıflarındandır. Mutasavvıf kimliği ağır basmakla
beraber yalnızca tasavvufla iştigal etmemiş, talebelik döneminde şeyhi
Zâkir-zâde Abdulllah’ın zahirî ilimleri ders vermemesi üzerine başka hocalardan
zahirî ilimler de talim etmiştir. Osman Fadlî Efendi, şiir anlayışı ile muasırı
tarikat ehli bazı kimseleri eleştirmiştir. Ona göre önüne gelen, şiir yazıp
bunu ilahi olarak adlandırmakta ve meşayih Kur’an tilavetinden yüz çevirip
ilahilerle vakit geçirmektedir. Mutasavvıflar arasında yaygın olan şiir söyleme
ve şiir şerh etme geleneği doğrultusunda Osman Fazlî Efendi de, Aziz Mahmud
Hüdâyî, Yunus Emre gibi sufilerin şiirlerini şerh etmiş ve talebelerine
aktarmıştır. Osman Fadlî Efendi, divanının birçok yerinde şiir anlayışını ve
şiir yazma sebebini ifade etmiştir. Şiirlerinde vezin kusurları görülmektedir.
Şiire öncelikle bir sanat endişesiyle değil, düşüncelerini başkalarına
anlatmada etkili bir yöntem düşüncesiyle bakmaktadır. Söyleyişten çok söylenene
önem vermiştir. Mensup olduğu tasavvufi düşünceyi de dikkate alarak
sanatı ve öğretiyi bir araya getirmeye çalışmıştır. Osman Fadlî Efendi, şiirlerinde
yaşadığı yüzyılda etkili olan “Sebk-i Hindi” akımının tesiri görülmektedir. Çok
iyi derecede Arapça ve Farsça bilgisine sahip olan Osman Fadlî Efendi, eserinde
Arapça ve Farsça kelimelerden de faydalanmıştır. Bazı şiirlerinde Farsça
terkipleri de kullanmıştır. Genel olarak gazel tarzında naat, münacaat ve
tevhid türünde yazdığı şiirleriyle duygularını samimi bir şekilde ifade
etmiştir.
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmânî. C. 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Akkuş, Mehmet, Ali Yılmaz (hzl.) (2011). Osman-zâde Vassaf Sefine-i Evliya. C. 3. İstanbul: Kitabevi Yay.
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2. vr. 70-153.
Bedirhan, Muhammed (2006). Osman Fadlî Atpazarî: Hayatı-Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Bursevî, İsmail Hakkı (1874). Kitab-ı Silsile-i Tarîk-i Celvetî. İstanbul: Haydarpaşa Hastanesi Matbaası.
Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkiretü’ş-Şu’arâ (Nuhbetü'l-Âsâr Min-Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.
Eraydın, Selçuk (1994). Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay.
Erdem, Kadri (2008). Kutup (Seyyid) Osman Fazlî Divânı İnceleme-Metin. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şuara Salim Efendi. Ankara: AKM Yay.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1997). Beyanî Mustafa Bin Carullah Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: TTK Yay.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1981). Kınalı-zâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şuarâ. C. 2. Ankara: TTK Yay.
Mehmed Raşid (1865). Târih-i Râşid. C. 2. İstanbul: Matbaa-i Amire.
Muslu, Ramazan (1994). İsmail Hakkı Bursevî ve Tamâmu’l-feyz I. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Ören, Enver (hzl.) (1992). “Atpazarlı Osman Fadlî Efendi (Kutup Osman). Evliyalar Ansiklopedisi. C. 3. İstanbul: Türkiye Gazetesi Yay.
Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Vakâyiu'l-Fuzalâ. C. 2. İstanbul: Çağrı Yay.
Yavuz, A Fikri, İsmail Özen (hzl.) (1972). Bursalı Mehmed Tahir Osmanlı Müellifleri. C. 2. İstanbul: Meral Yay.
Yıldız, Sakıp (1991). “Atpazarî Osman Fadlî” İslam Ansiklopedisi. C. 4. İstanbul: TDV Yay. 84-85.
Yılmaz, H. Kâmil (1982). Azîz Mahmûd Hüdâyî ve Celvetiyye Tarîkatı. İstanbul: Erkam Yay.
Yılmaz, Necdet (2001). Osmanlı Toplumunda Tasavvuf Sûfîler Devlet ve Ulemâ (XVII. yüzyıl). İstanbul: Osav Yay.
“Osman Fadlî İlahi” (1976). Türk Dili Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 7. İstanbul: Dergâh Yay. 144.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. MEHMET ÜNALYayın Tarihi: 25.08.2013Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün
Yâ Rabbenâ sensin Ehad Hayy-ı ebed Ferd ü Samed
Dergâh-ı izzetde şehâ itme bizi merdûd u red
Sultânlaruñ sultânısın âlemlerüñ rahmânısın
Âsîlerüñ ġufrânısın ihsâānına yokdur aded
Sen bir münezzeh pâdişâh ben abd-i âsî rû siyâh
Kıl bana lutfınla na-gâh lutf eyle sultânım meded
Sensin çü Rabbü’l-âlemîn Hallâk-ı Rezzâk u Mu’în
Seb‛â semâvât u zemîn hep cümle fâni sen ebed
Fazlî ider lutfın recâ tevfíkını kıl reh-nümâ
Ben bir günah-kârım şehâ gufrân u afvun eyle sed
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 97a.
Gazel
Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün
Etse ger sâl-ı hezârân âlimân ilme heves
Kudretu’l-lâhı taakkul idebilmez hiç kes
Zât-ı uzmâsına nisbet arş u kürs ü kâinât
Dâne-i habbe ne habbe olmaya perr-i meges
Tal’at-ı insânı kim itdi yed-i kudretle halk
Eşref-i halk eyleyüp kıldı teni câna kafes
Ten rızâ virmez ki ola bir nefes cândan cüdâ
Cân ise a’lâya vâsıl olmak eyler mültemes
Gerçi sultân olmadan yekdir bu çok sâat hayât
Lîke şol şart ile kim hamd ide Hakk’a her nefes
Hâlimiz ol arsa-i kübrâda diger-gûn olur
Rahmetiyle ger habîbi olmaz ise dest-res
Zerrece rahmet iderse ol münezzeh pâdişâh
Yalnız Fazlî degil olur kamû eşyâya bes
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 105b.
Gazel
Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün
Elâ ey zübde-i eşyâ habîb-i hayy-ı bî-hemtâ
Özün ‘âlemlere rahmet sözündür a’zamü’l-esmâ
Yüzün mâh-i münevverdür sözün kand-ı mükerrerdür
Özün sultân-ı ekberdür vücudun nüsha-i kübrâ
Dü kevnün afitâbısın şeh-i ‘âli cenâbısın
Emîr-i kâm-yâbısım mekan senündür cennet ü havrâ
Şefâ’at burcınun mâhı risâlet tahtınun şâhı
Kamûnın mürşid-i râhı çü sensün ey şah-ı dânâ
Bu Fadlî bendeni yâd it tarîk-ı hakka irşâd it
Şef’i ol kalbini şâd it bir ednâ bendedür şâhâ
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 81a.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 25.08.2013Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün
Yâ Rabbenâ sensin Ehad Hayy-ı ebed Ferd ü Samed
Dergâh-ı izzetde şehâ itme bizi merdûd u red
Sultânlaruñ sultânısın âlemlerüñ rahmânısın
Âsîlerüñ ġufrânısın ihsâānına yokdur aded
Sen bir münezzeh pâdişâh ben abd-i âsî rû siyâh
Kıl bana lutfınla na-gâh lutf eyle sultânım meded
Sensin çü Rabbü’l-âlemîn Hallâk-ı Rezzâk u Mu’în
Seb‛â semâvât u zemîn hep cümle fâni sen ebed
Fazlî ider lutfın recâ tevfíkını kıl reh-nümâ
Ben bir günah-kârım şehâ gufrân u afvun eyle sed
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 97a.
Gazel
Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün
Etse ger sâl-ı hezârân âlimân ilme heves
Kudretu’l-lâhı taakkul idebilmez hiç kes
Zât-ı uzmâsına nisbet arş u kürs ü kâinât
Dâne-i habbe ne habbe olmaya perr-i meges
Tal’at-ı insânı kim itdi yed-i kudretle halk
Eşref-i halk eyleyüp kıldı teni câna kafes
Ten rızâ virmez ki ola bir nefes cândan cüdâ
Cân ise a’lâya vâsıl olmak eyler mültemes
Gerçi sultân olmadan yekdir bu çok sâat hayât
Lîke şol şart ile kim hamd ide Hakk’a her nefes
Hâlimiz ol arsa-i kübrâda diger-gûn olur
Rahmetiyle ger habîbi olmaz ise dest-res
Zerrece rahmet iderse ol münezzeh pâdişâh
Yalnız Fazlî degil olur kamû eşyâya bes
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 105b.
Gazel
Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün
Elâ ey zübde-i eşyâ habîb-i hayy-ı bî-hemtâ
Özün ‘âlemlere rahmet sözündür a’zamü’l-esmâ
Yüzün mâh-i münevverdür sözün kand-ı mükerrerdür
Özün sultân-ı ekberdür vücudun nüsha-i kübrâ
Dü kevnün afitâbısın şeh-i ‘âli cenâbısın
Emîr-i kâm-yâbısım mekan senündür cennet ü havrâ
Şefâ’at burcınun mâhı risâlet tahtınun şâhı
Kamûnın mürşid-i râhı çü sensün ey şah-ı dânâ
Bu Fadlî bendeni yâd it tarîk-ı hakka irşâd it
Şef’i ol kalbini şâd it bir ednâ bendedür şâhâ
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 81a.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün
Yâ Rabbenâ sensin Ehad Hayy-ı ebed Ferd ü Samed
Dergâh-ı izzetde şehâ itme bizi merdûd u red
Sultânlaruñ sultânısın âlemlerüñ rahmânısın
Âsîlerüñ ġufrânısın ihsâānına yokdur aded
Sen bir münezzeh pâdişâh ben abd-i âsî rû siyâh
Kıl bana lutfınla na-gâh lutf eyle sultânım meded
Sensin çü Rabbü’l-âlemîn Hallâk-ı Rezzâk u Mu’în
Seb‛â semâvât u zemîn hep cümle fâni sen ebed
Fazlî ider lutfın recâ tevfíkını kıl reh-nümâ
Ben bir günah-kârım şehâ gufrân u afvun eyle sed
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 97a.
Gazel
Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün
Etse ger sâl-ı hezârân âlimân ilme heves
Kudretu’l-lâhı taakkul idebilmez hiç kes
Zât-ı uzmâsına nisbet arş u kürs ü kâinât
Dâne-i habbe ne habbe olmaya perr-i meges
Tal’at-ı insânı kim itdi yed-i kudretle halk
Eşref-i halk eyleyüp kıldı teni câna kafes
Ten rızâ virmez ki ola bir nefes cândan cüdâ
Cân ise a’lâya vâsıl olmak eyler mültemes
Gerçi sultân olmadan yekdir bu çok sâat hayât
Lîke şol şart ile kim hamd ide Hakk’a her nefes
Hâlimiz ol arsa-i kübrâda diger-gûn olur
Rahmetiyle ger habîbi olmaz ise dest-res
Zerrece rahmet iderse ol münezzeh pâdişâh
Yalnız Fazlî degil olur kamû eşyâya bes
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 105b.
Gazel
Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün
Elâ ey zübde-i eşyâ habîb-i hayy-ı bî-hemtâ
Özün ‘âlemlere rahmet sözündür a’zamü’l-esmâ
Yüzün mâh-i münevverdür sözün kand-ı mükerrerdür
Özün sultân-ı ekberdür vücudun nüsha-i kübrâ
Dü kevnün afitâbısın şeh-i ‘âli cenâbısın
Emîr-i kâm-yâbısım mekan senündür cennet ü havrâ
Şefâ’at burcınun mâhı risâlet tahtınun şâhı
Kamûnın mürşid-i râhı çü sensün ey şah-ı dânâ
Bu Fadlî bendeni yâd it tarîk-ı hakka irşâd it
Şef’i ol kalbini şâd it bir ednâ bendedür şâhâ
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 81a.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün Müstef‛ilün
Yâ Rabbenâ sensin Ehad Hayy-ı ebed Ferd ü Samed
Dergâh-ı izzetde şehâ itme bizi merdûd u red
Sultânlaruñ sultânısın âlemlerüñ rahmânısın
Âsîlerüñ ġufrânısın ihsâānına yokdur aded
Sen bir münezzeh pâdişâh ben abd-i âsî rû siyâh
Kıl bana lutfınla na-gâh lutf eyle sultânım meded
Sensin çü Rabbü’l-âlemîn Hallâk-ı Rezzâk u Mu’în
Seb‛â semâvât u zemîn hep cümle fâni sen ebed
Fazlî ider lutfın recâ tevfíkını kıl reh-nümâ
Ben bir günah-kârım şehâ gufrân u afvun eyle sed
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 97a.
Gazel
Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilâtün Fâ’ilün
Etse ger sâl-ı hezârân âlimân ilme heves
Kudretu’l-lâhı taakkul idebilmez hiç kes
Zât-ı uzmâsına nisbet arş u kürs ü kâinât
Dâne-i habbe ne habbe olmaya perr-i meges
Tal’at-ı insânı kim itdi yed-i kudretle halk
Eşref-i halk eyleyüp kıldı teni câna kafes
Ten rızâ virmez ki ola bir nefes cândan cüdâ
Cân ise a’lâya vâsıl olmak eyler mültemes
Gerçi sultân olmadan yekdir bu çok sâat hayât
Lîke şol şart ile kim hamd ide Hakk’a her nefes
Hâlimiz ol arsa-i kübrâda diger-gûn olur
Rahmetiyle ger habîbi olmaz ise dest-res
Zerrece rahmet iderse ol münezzeh pâdişâh
Yalnız Fazlî degil olur kamû eşyâya bes
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 105b.
Gazel
Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün Mefâ’îlün
Elâ ey zübde-i eşyâ habîb-i hayy-ı bî-hemtâ
Özün ‘âlemlere rahmet sözündür a’zamü’l-esmâ
Yüzün mâh-i münevverdür sözün kand-ı mükerrerdür
Özün sultân-ı ekberdür vücudun nüsha-i kübrâ
Dü kevnün afitâbısın şeh-i ‘âli cenâbısın
Emîr-i kâm-yâbısım mekan senündür cennet ü havrâ
Şefâ’at burcınun mâhı risâlet tahtınun şâhı
Kamûnın mürşid-i râhı çü sensün ey şah-ı dânâ
Bu Fadlî bendeni yâd it tarîk-ı hakka irşâd it
Şef’i ol kalbini şâd it bir ednâ bendedür şâhâ
Atpazarî Osman Fadlî. Dîvân. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Küt. No: 173/2 vr. 81a.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ÇINARÎ, Mehmed | d. ? - ö. 1901? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Mustafa Ocak | d. 04 Ağustos 1972 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ziya Yamaç | d. 1914 - ö. 23 Mayıs 1986 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ebû Seyyid Mehmed Efendi-zâde, Feyzullah Feyzî Efendi | d. 16 Ocak 1631 - ö. 1698 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | AHMED DEDE/ÂŞIK, Müneccimbaşı | d. 1631-32 - ö. 28 Şubat 1702 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ŞÂNÎ, Ramazan Efendi | d. 1631 - ö. 1693 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | FIKHÎ, Sinek-zâde /Seng-zâde Seyyid İbrahim Fıkhî Efendi | d. ? - ö. 1691-92 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ABDÎ, Nişancı Abdurrahman Abdî Paşa | d. ? - ö. 1691 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Selâmî, Şeyh Selami Ali Efendi | d. ? - ö. 1691 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | FAKİR EDNA | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Muabbir Şeyh Hasan Efendi | d. ? - ö. 1686-1687 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | MEHMED, Şeyh Teberdar | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | RIZÂYÎ, Mehmed Ali Çelebi | d. 1592 - ö. 1629 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ŞEHDÎ, Mustafa Şehdî Efendi | d. ? - ö. 1686-87 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HUSREV, Mehmed Ali Husrev Han, Senendüçlü | d. ? - ö. 1834 | Madde Adı | Görüntüle |