FAHİMÎ, Abdurrahim Doğan

(d. 1853 / ö. 28.03.1933)
imam, öğretmen
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abdurrahim Doğan olan âşık, 1853 'te Sivas'ın Kangal ilçesine bağlı Alacahan köyünde dünyaya gelmiştir. Babası Hacı Osman Efendi, annesi Fatıma Hanım'dır. Abdurrahim'in dedesi Hacı Hasan Efendi, Malatya'nın Kömürhan beldesinden göçerek Alacahan'a yerleşmiştir. Bu bakımdan Abdurrahim'in sülalesi aslen Kömürhanlıdır. Alacahan'da bu sülale "Hocalar" olarak da bilinir. Zira Hacı Hasan Efendi, Mısır ve Suriye'de çeşitli medreselerde Arapça, Farsça gibi dillerin yanında tefsir, fıkıh, hadis gibi dini ilimlerle de ilgilenmiştir. Abdurrahim ilk eğitimini babasından alır. Yaşı geldiğinde Alacahan'a yakın medreselerde dinî eğitimine devam eder. Bir aralık eğitimi için İstanbul'a da gitmiştir. Nakşibendi tarikatine mensuptur. Bir şiirinde Horasan Erenlerine ve İmam Rıza'ya da bağlı olduğunu dile getirmiştir. İstanbul'dan döndükten sonra Alacahan'da öğretmenlik ve imamlık yapar. Dönemin Sivas Valisi Reşit Akif Paşa'ya kasideler sunarak övgüsüne mazhar olur. Yöredeki sözlü kaynaklardan alınan bilgilere göre yeşil cübbeli, sarıklı, kısa boylu, top sakallı birisidir. Çoğu zaman vecd hâlinde ve zikir çektiği için kendisine "Kaynar Hoca" da denmiştir. Soyadı kanunundan sonra Doğan soyadını alan Abdurrahim, resmî kayıtlara göre 28 Mart 1933 tarihinde vefat eder. Mezarı Alacahan'dadır. (Çetin 2010: 3-18; Kaya 2009: 305; Yılmaz 2017: 105-106; Yaz. Krl. 2007: 1).

Abdurrahim, tekke tasavvuf edebiyatı sahasında şiirler kaleme alan bir âşıktır. Bu sahada kaleme aldığı şiirleri genellikle aruz vezniyledir. Aruzun yanında heceli şiirleri de mevcuttur. İlahi nazım türü ile kaleme aldığı şiirleri ziyadedir. Ayrıca mersiye ve methiye türleri ile yazdığı şiirleri de mevcuttur. Gazel, murabba, muhammes, müseddes gibi nazım şekilleri ile şiirlerini kurgulamıştır. Heceli şiirleri 7, 8, 11 ve 14'lü kalıplardadır. Şiirlerinin konu kadrosu geniş olmakla birlikte daha çok dinî konularda, nasihat içerikli şiirler kaleme almıştır. Millî mücadele yıllarını, döneminin padişahlarını, Atatürk'ü, Sivas valilerini ve Cumhuriyet'in kuruluş yıllarını da şiirlerinde işlemiştir. Klasik âşıklık geleneğinin uzağındadır. Şiirlerinde Fahimî mahlasını kullanır. Mahlası ona herhangi biri tarafından verilmemiştir. Kendi mahlasını kendi seçmiştir (Kaya 2009: 305; Yılmaz 2017: 105-106; Çetin 2010: 6-7; Yaz. Krl. 2007: 1).

Divân-ı Abdurrahim Fahimî Baba isminde bir divanı vardır. Söz konusu divan, Prof. Dr. İsmet Çetin tarafından yayımlanmıştır (Çetin 2010). Çetin ayrıca, söz konusu eserinde Abdurrahim Fahimî'nin hayatı hakkında detaylı bilgiler vererek edebi kişiliğini de anlatmıştır. Kitabın sonunda, divanda yer alan yabancı kelimeler için küçük bir sözlük de hazırlanmıştır.

Kaynakça

Çetin, İsmet (2010). Fahimî-Hayatı Edebi Şahsiyeti ve Divanı. Sivas: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri II. Sivas: Önder Matbaacılık.

Yazar Kurulu (2007). "Fahimî". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. IV. Ankara: AKM Yay. 1.

Yılmaz, Serhat Sabri (2017). Alacahanlı Halk Şairleri. İstanbul: Vilayet Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 23.02.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Fahimî-Hayatı Edebi Şahsiyeti ve DivanıSivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları / Sivas2010İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NADİR HOCA, Hüseyin Nadir Öztürkd. 1944 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2AĞA, İbrahim Erend. 1913 - ö. 07.07.1998Doğum YeriGörüntüle
3MUHARREM, Muharrem Şimşekd. 1927 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
5HARÂBÎ, Ahmed Edîbd. 1853 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
6HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammedd. 1853 - ö. 1928Doğum YılıGörüntüle
7ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Ölüm YılıGörüntüle
8HARÂBÎ, Ahmed Edîbd. 1853 - ö. 1916Ölüm YılıGörüntüle
9HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammedd. 1853 - ö. 1928Ölüm YılıGörüntüle
10ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920MeslekGörüntüle
11HARÂBÎ, Ahmed Edîbd. 1853 - ö. 1916MeslekGörüntüle
12HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammedd. 1853 - ö. 1928MeslekGörüntüle
13ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HARÂBÎ, Ahmed Edîbd. 1853 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammedd. 1853 - ö. 1928Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Madde AdıGörüntüle
17HARÂBÎ, Ahmed Edîbd. 1853 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle
18HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammedd. 1853 - ö. 1928Madde AdıGörüntüle