Madde Detay
HAKÎM, Şah Mehmed
(d. ?/? - ö. 928/1521)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şah Mehmed, İran'nın Kazvin şehrinde doğdu. Babası tabiplikle uğraşan Mübarek Efendi idi. Tıp ve din dersleri aldı, hekim oldu. Ünlü bilgin Celaleddin Devvânî'nin talebesidir. Künhü'l- Ahbar'da Merzifonlu olduğu ve hocasının Celaleddin Rûmî olduğunun söylenmesi yanlıştır. Hakîm Şah Mehmed, hac ibadeti için gittiği Medine-i Münevvere'de Sultan II. Bayezid'e bir Risale-i Tayyibe yazdı. Müeyyed-zâde'nin padişaha Hakîm Şah Mehmed'i tavsiye etmesinin ardından İstanbul'a gelerek kısa zamanda tanındı ve büyüklerin meclislerinde yer aldı. Bu durum diğer hekimler tarafından kıskanılmasına neden oldu. Yavuz Sultan Selim tahta geçince alaka devam etti ve Şah Mehmed'i hekim başı yaptı.Kanunî Sultan Süleyman zamanında 928/1521 yılında vefat etti.
Şah Mehmed Türk ve Acem şairlerini çok iyi incelemişti. Türkçe, Arapça, Farsça şiirler ile dinî alanda bir çok eser yazdı. Şah Mehmed Efendi'nin eserleri şunlardır:
1.Hayâtü'l-Hayvan Tercümesi: Demîrî'nin Hayâtü'l-Hayvan adlı eserini I. Selim için Farsça'ya tercüme etti.
2.Mucez Şerhi: İbnü'n-Nefis'in bir tıp kitabı olan Mucez'i şerh etti.
3.Kur'an tefsiri
4.Haşiye: Hoca-zâde'nin Tehâfüt kitabına haşiye kaleme aldı.
5.Haşiye: Devvânî'nin Akâid-i Adudiyye şerhine Haşiye yazdı.
6.Akaid-i Nesefiyye Şerhine Haşiye
7.Şerh-i Mevâkıf'a Haşiye
8. İsagoci ve Kâfiyye'ye Şerhler
9.Rabtü's-Suver-i ve'l-Âyât
10. Eshâbü's-Sitte ti'z-Zarûriye: Bu eser insanın hayat ve sıhhati için lüzumlu altı sebebi bildiren bir hijyen kitabıdır. Eser Arapça olup, Tatar Hanlarından I. Mengili Giray Han'a ithâf edildi.
11. Bunlardan başka bir kaç risale de vardır (Kurdoğlu 1967: 79-80).
Kaynakça
Hakîm Şah Mehmed. Eshâbü's-Sitte ti'z-Zarûriye. Nuruosmaniye. K.A.Y. No: 3509.
Kurdoğlu, Behcet (1967). Şair Tabipler. Ankara : Baha Matbaası. 79-80.
Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C.4. Matbaa-i Âmire. İstanbul. 109.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 27.01.2015Güncelleme Tarihi: 31.10.2020Eserlerinden Örnekler
Bir zaman gerçi bî-huzûr oldu
Za'f-ı ten birle âlemin cânı
Lîk def'-i ufûnet etmekle
Buldu kevvet kuvâ-yı rûhânî
Ten-i pâkinde çıktı bu karha
Bir-ki gün çekti za'f-ı cismânî
Etdi za'fını sıhhate tebdîl
Erişip yine lutf-ı Rabbânî
Dedi bu bende şâd olup târîh
Cân-ı cânâne sıhhat erzânî
***
Fürcedürür ufûnâta çıkmağa
Dümbülî sanmanuz ki karhadürür
Zahmet-i karhadan ne gam çünki
Sûret-i fürce ile karha durur
(Kurdoğlu, Behcet (1967). Şair Tabipler. Ankara : Baha Matbaası. 79-80).
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 27.01.2015Güncelleme Tarihi: 31.10.2020Eserlerinden Örnekler
Bir zaman gerçi bî-huzûr oldu
Za'f-ı ten birle âlemin cânı
Lîk def'-i ufûnet etmekle
Buldu kevvet kuvâ-yı rûhânî
Ten-i pâkinde çıktı bu karha
Bir-ki gün çekti za'f-ı cismânî
Etdi za'fını sıhhate tebdîl
Erişip yine lutf-ı Rabbânî
Dedi bu bende şâd olup târîh
Cân-ı cânâne sıhhat erzânî
***
Fürcedürür ufûnâta çıkmağa
Dümbülî sanmanuz ki karhadürür
Zahmet-i karhadan ne gam çünki
Sûret-i fürce ile karha durur
(Kurdoğlu, Behcet (1967). Şair Tabipler. Ankara : Baha Matbaası. 79-80).
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020Eserlerinden Örnekler
Bir zaman gerçi bî-huzûr oldu
Za'f-ı ten birle âlemin cânı
Lîk def'-i ufûnet etmekle
Buldu kevvet kuvâ-yı rûhânî
Ten-i pâkinde çıktı bu karha
Bir-ki gün çekti za'f-ı cismânî
Etdi za'fını sıhhate tebdîl
Erişip yine lutf-ı Rabbânî
Dedi bu bende şâd olup târîh
Cân-ı cânâne sıhhat erzânî
***
Fürcedürür ufûnâta çıkmağa
Dümbülî sanmanuz ki karhadürür
Zahmet-i karhadan ne gam çünki
Sûret-i fürce ile karha durur
(Kurdoğlu, Behcet (1967). Şair Tabipler. Ankara : Baha Matbaası. 79-80).
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Bir zaman gerçi bî-huzûr oldu
Za'f-ı ten birle âlemin cânı
Lîk def'-i ufûnet etmekle
Buldu kevvet kuvâ-yı rûhânî
Ten-i pâkinde çıktı bu karha
Bir-ki gün çekti za'f-ı cismânî
Etdi za'fını sıhhate tebdîl
Erişip yine lutf-ı Rabbânî
Dedi bu bende şâd olup târîh
Cân-ı cânâne sıhhat erzânî
***
Fürcedürür ufûnâta çıkmağa
Dümbülî sanmanuz ki karhadürür
Zahmet-i karhadan ne gam çünki
Sûret-i fürce ile karha durur
(Kurdoğlu, Behcet (1967). Şair Tabipler. Ankara : Baha Matbaası. 79-80).
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | MUAMMER HUŞRî | d. 1968 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MUHAMMEDÎ İZZETÎ | d. 1973 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | EVLİLİ/EVLİLİ ABBAS, Abbas Hazretî | d. 1969 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RÛHÎ (Müftî-zâde) | d. 1505/06 - ö. 1521/22 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
5 | DUHÂNÎ, Ahmed | d. ? - ö. 1521 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
6 | RÛHÎ, Zenbilli Ali Efendi-zâde Fâzıl Rûhî Çelebi | d. 1505-06 - ö. 1521-22 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
7 | Mes'ud, Hekimbaşı-zâde/Hammal-zâde Mes'ud Efendi | d. ? - ö. Kasım-Aralık 1672 | Meslek | Görüntüle |
8 | MEHÎ, Muhyiddîn | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | YÛSUFÎ, Yûsuf Efendi | d. ? - ö. 19. yy. | Meslek | Görüntüle |
10 | SARRÂFÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | ÂRİFÎ, Hüseyin Çelebi | d. ? - ö. 1552 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | GERMÎ BEY | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | SIDDÎK / SADÎK | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | NÂZIR, Nâzır Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | DÜRRÎ, Enderunlu, Hazineli | d. ? - ö. 19. yy | Madde Adı | Görüntüle |