Madde Detay

Mütercim Âsım'ın Fatlacı-zâde Hacı İsmâil Efendi kızı Kerîme Hanım’dan doğan büyük oğludur (Güzelbey 1984: 54). Babası Mütercim Âsım hac farizasını yerine getirmek için 1217/1802 tarihinde hacca gitmiş, dönüşte Antep’e uğrayarak ailesini İstanbul’a götürmüştür. Hâmid Efendi de bu vesileyle İstanbul’a gitmiştir (Aksoy 1993: 16). Arapça ve Farsça'daki mahareti sebebiyle bir müddet Bâb-ı âlide çalışmış, kâtiplere Beşir Ağa Camisi'nde ders vermiştir (Yener 1934: 40). 1820’de baş mukataacı kâtibi olmuştur. Bir yıl sonra da Gurabâ-i Yemîn kâtibi olmuş, daha sonra Üsküdar‘da inzivaya çekilmiştir (Fatîn Dâvud 1271: 57). 1258/1842’de vefat etmiştir. Mezarı Üsküdar Karacaahmet‘tedir.

Arapça meşhur sözleri Türkçe'ye çevirdiği Tercüme-i Mezâminü’l-Emsâl (İstanbul Üniversitesi, Ktp, 247/3004) adlı bir eseri vardır. Şiirine örnek Fatîn Tezkiresi'ndedir. Hâmid Efendi ayrıca babasının çevirdiği Kâmûs Tercümesi’ne yardımcı olmuştur.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Hamid Efendi”. C. IV. İstanbul: Dergah Yay. 85.

Aksoy, Ömer Asım (1993). Mütercim Âsım. Gaziantep.

Arif Hikmet Tezkiresi. Millet Kütüphanesi Tarih 789. vr. 15a.

Dr. Mehmet Kutlar Cöngü. Halil İbrahim Yakar Özel Kütüphanesi.

Farac, Ahmed Muhammed (2013). Tercüme-i Mezâminü’l-Emsâl, İnceleme-Metin. Yüksek Lisans Tezi: Gaziantep Üniversitesi.

Fatîn Dâvud (1271). Hatimetü’l-Eşar. İstanbul: İstihkam Alaylan Litografya Destgahı.

Güzelbey, Cemil Cahit (1984). Cenânîler. Gaziantep.

İpekten Haluk, İsen Mustafa. Okçu Naci, Toparlı Recep (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları.

Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.

Gazel

Ey reng-i ruhı bir gül-i ra‘nâ-yı muhabbet

Vey turraları sünbül-i sahrâ-yı muhabbet

Eller o siyah hâline derlerse karanfil

Bizler de deriz fülfül-i zîbâ-yı muhabbet

Meclisde nice cûş u hurûş eylemesin dil

Şevk-âver olur gulgul-ı mînâ-yı muhabbet

Bezminde bu dehrin olalım dâfi‘-i âlâm

Sâkî içelim gel mül-i hamrâ-yı muhabbet

Şevk-i gül-i sad-berg-i izârın ile Hâmid

Olmuş hele bir bülbül-i gûyâ-yı muhabbet

(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları. 147.)