Madde Detay
İlhan Selçuk
(d. 11 Mart 1925 / ö. 21 Haziran 2010)
Yazar, Gazeteci
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı Gazisi Kasım Selçuk'un oğlu, karikatürist Turhan Selçuk’un kardeşidir. 1925'te Aydın’da doğdu. Karşıyaka İlkokulu'nda okudu (Tekin 2010: 545). Adana Erkek Lisesi'ni bitirdikten sonra 1950'de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Bir süre avukatlık ve matbaacılık yaptı. Ağabeyi Turhan Selçuk’la birlikte 41 Buçuk (1952) ve Dolmuş (1953) adlı mizah dergilerinde gazeteciliğe başladı (Necatigil 2007: 375). Mizahi yazılarıyla dikkat çekti. Daha sonra fıkra yazarı olarak Akşam, Tanin, Vatan, Akbaba adlı gazete ve dergilerde yazar ve yazı işleri müdürü olarak çalıştı. 1963 yılından ölümüne kadar Cumhuriyet’te köşe yazarlığı yaptı (Işık 2002: 826). Nadir Nadi’nin ölümünden sonra Cumhuriyet gazetesinin yayın kurulu başkanlığını sonrasında da imtiyaz sahipliğini üstlendi (Işık 2006: 3151).
Cumhuriyet gazetesindeki “Pencere” adlı köşesinde yayımlanan yazılarıyla tanındı. Tarih, edebiyat ve sanat üzerine de yazılar kaleme aldı. 1960’tan sonra Yön ve Kitaplar dergilerinde yazılar yazdı. 12 Mart 1971’de ihtilalci cuntaya katıldığı; 12 Eylül 1980 darbesinden sonra da komünizm propagandası yaptığı iddiasıyla bir süre tutuklu kaldı.
Anadolu’nun birçok yerinde aydınlanma öncelikli olmak üzere çeşitli konularda konferanslar verdi. 2002 Yılı Hacı Bektaş Dostluk ve Barış Ödülü’nü aldı. 2009 yılında “Ergenekon” davasından gözaltına alınıp sorgulandı. 2010 yılında İstanbul’da vefat eden Selçuk, Nevşehir’in Hacıbektaş ilçesinde toprağa verildi.
Yüzbaşı Selahattin’in Romanı (1973-1975) yalnız kendisinin değil, bir kuşağın romanıdır. İlhan Selçuk, bu eserinde Yüzbaşı Selahattin Yurtoğlu'nun (1894-1921) anılarından yola çıkarak Kurtuluş Savaşı'nı konu edindi. Kurtuluş Savaşı'nın anlatıldığı birçok romanda Yüzbaşı Selahattin’in adı geçmektedir. Bu romanda değer yargılarıyla birlikte çöken Osmanlı İmparatorluğu yerine yeni bir imparatorluk kurmak isteyenlerin dramı ve devletin çöküşünü durdurmak isteyen bir asker kuşağın fedakârlık destanı yer alır. Roman, ayrıca yakın tarihimizin gerçeklerini dile getirmekte, pek çok yönü aydınlanmamış bir devreye ışık tutmaktadır.
İlhan Selçuk, Ziverbey Köşkü (1987) adlı hatıra türündeki eserinde 12 Mart döneminde Ziverbey Köşkü’ndeki sorgulamalarını anlatmaktadır. Bu kitapla birlikte Ziverbey Köşkü’nde işkence iddiaları ilk defa ifade edilmiştir. Japon Gülü (1989), İlhan Selçuk’un denemelerinden oluşan kitabıdır. Kitapta, Selçuk’un genel politik bakışının yansımaları zarif bir Türkçeyle ifade edilmiştir. Enel Hakk’ın Hakkı (1998) Cumhuriyet gazetesinde yazarın Alevi-Sünni konularıyla ilgili yazılarını bir araya getirdiği kitabıdır. Okur; Bektaşi fıkralarıyla, Alevi-Bektaşi tasavvuf kültürüyle sıkılmadan bilgilendirilmektedir.
Kaynakça
Işık, İhsan (2002). Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, Ankara: Elvan Yay.
Işık, İhsan (2006). Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C 8. Ankara: Elvan Yay.
Kabacalı, Alpay (2007). Aydınlanmanın Işıklı “Pencere”si: İlhan Selçuk. İstanbul: Gürer Yay.
Necatigil, Behçet (2007). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yay. s. 375-376.
Özkırımlı, Atilla (1987). Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. 4. Cilt. İstanbul: Cem Yay.
Tekin, Arslan (2010). Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. İstanbul: Bilgeoğuz.
Tekin, Arslan. (2012). Edebiyatımızda İsimler. İstanbul: Boğaziçi Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET BAKIR ŞENGÜLYayın Tarihi: 15.12.2018Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Yayın Tarihi: 15.12.2018Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Güzel Amerikalı | Fahir Onger Yayınları / İstanbul | 1965 | Gezi Yazısı |
Uzak Komşu Rusya’dan Gezi Notları | Köprü Yayınları / İstanbul | 1967 | Gezi Yazısı |
Mustafa Kemal’in Saati | Kitaş Yayınları / İstanbul | 1969 | İnceleme |
Yüzbaşı Selahattin’in Romanı (1. Cilt) | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1973 | Roman |
Yeni Krallar Yeni Soytarılar | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1974 | İnceleme |
Yüzbaşı Selahattin’in Romanı (2. Cilt) | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1975 | Roman |
Sovyetler, İran, Amerika İzlenimleri | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1976 | Gezi Yazısı |
Atatürkçülüğün Alfabesi | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1981 | İnceleme |
Ağlamak ve Gülmek | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1982 | İnceleme |
Düşünüyorum Öyleyse Vurun | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1983 | İnceleme |
Görülmüştür | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1986 | İnceleme |
Ziverbey Köşkü | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1987 | Hatıra |
Japon Gülü | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1989 | Deneme |
Türkiye’de Alevilik ve Bektaşilik | Hasat Yayınları / İstanbul | 1991 | İnceleme |
Duvarın Üstündeki Tilki | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1995 | İnceleme |
İskele Sancak: Sağ Sol Şeriat | Çağdaş Yayınları / İstanbul | 1996 | İnceleme |
Enel Hakk’ın Hakkı | Cumhuriyet Kitapları / İstanbul | 1998 | İnceleme |
Ergenekon Mergenekon | Cumhuriyet Kitapları / İstanbul | 2009 | İnceleme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Kâmil Yeşil | d. 31 Mart 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Çeşmî, Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1634 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | VİSÂLÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ARIK OZAN, Mustafa Ârif Arık | d. 1925 - ö. 23.09.1963 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | OTAĞLI/DAĞLI, Ramiz Özler | d. 1925 - ö. 2018 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | BULANÎ, Mustafa Gül (Güler?) | d. 1925 - ö. 2005 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MAHMUT ERDAL | d. 1938 - ö. 07.07.2010 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KUL HASAN, Hasan Gören | d. 1933 - ö. 12.03.2010 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Ömer Doğan Öztürkmen | d. 1929 - ö. 1 Kasım 2010 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Azmiye Hami Güven | d. 1904 - ö. 1954 | Meslek | Görüntüle |
11 | Pınar Çekirge | d. 15 Ekim 1960 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Barbaros Altuğ | d. 1972 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Levent Cantek | d. 13 Mayıs 1969 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | C. Hakan Arslan | d. 1966 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Nihat Hayri Azamat | d. 13 Mayıs 1955 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | İlhan Engin | d. 16 Mayıs 1925 - ö. 25 Aralık 1990 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Selçuk Altun | d. 19 Ağustos 1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | İlhan Berk | d. 1918 - ö. 28 Ağustos 2008 | Madde Adı | Görüntüle |