Madde Detay
Ahmet İnam
(d. 15 Ağustos 1947 / ö. -)
Akademisyen, Felsefeci, Denemeci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Afyonkarahisr'ın Sandıklı ilçesinde doğdu. Annesi Melihâ Hanım babası askeri öğretmen Atâ Bey'dir. Selimye Ortaokulu ve Haytarpaşa Lisesinde okudu. 1971'de Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünden mezun oldu. 1972'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne doktora öğrencisi olarak girdi. Bu yıldan itibaren, doktora tezini verinceye dek, aynı fakültede Latince ve Eski Yunanca derslerini izledi. 1980 yılında, yardımcı dalı Eski Yunan Edebiyatı, Ana dalı Sistematik Felsefe ve Mantık olmak üzere, doktora sınavlarını pekiyi derece ile verdi. Doktorasını "Edmund Husserl'de Mantığın Yeri" adlı teziyle tamamladı. 1980’de Beşeri Bilimler Bölümünde asistan olarak çalışmaya başladı Aynı bölümde; 1980’de öğretim görevlisi, 1981’de yardımcı doçent, 1983’te Sistematik Felsefe ve Mantık Ana Bilim Dalında doçent oldu. 1989’da profesörlüğe atandı ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Felsefe Bölümünde çalışmaya başladı. Burada 1994-2000 ve 2003-2006 yılları arasında bölüm başkanlığı yaptı. 1987-1992 yılları arasında Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinde lisans ve yüksek lisans düzeyinde dersler verdi. 1982-1991 yılları arasında Ankara Üniversitesi DTCF Felsefe Bölümünde, 1992-1993 yılları arasında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde ve 1995-1998 yılları arasında Gazi Üniversitesinde dersler verdi. Mantık, bilim felsefesi, bilgi teorisi başta olmak üzere, felsefe tarihi, kültür felsefesi ve ahlak felsefesi alanlarında çalışmalar yaptı. 2014’te emekli olduktan sonra kendi üniversitesinde ve çeşitli üniversitelerde ders vermeyi sürdürmektedir.
Çalışmalarındaki amacını "çağımızdaki insanı, bilim, sanat, din ve kültür etkinlikleri içinde kavramaya çalışmak" olarak belirten İnam; ulusal ve uluslararası dergilerde hakemlik yaptı. Dergi, kongre ve sempozyumların bilim kurulu üyeliğinde bulundu, danışmanlık yaptı. Felsefe Dünyası Dergisi'nin yazı işleri müdürlüğünü yürüttü. Almanca, Fransızce ve İngilizceden okumalar yaptı. P. K. Feyerabend'in Yönteme Hayır (1989) adlı eseriyle F. Nietsche'nin İyinin ve Kötünün Ötesinde (1989), Ahlakın Soy Küyüğü Üzerine (1990) ve Şen Bilim (2002) adlı eserlerini dilimize kazandırdı. Ahmet İnam; Prof. Dr. Mustafa Parlar Vakfı 1995-1996 Yılı En İyi Eğitimci Ödülü, ODTÜ'de verilen 2000 yılı Üstün Akademik Başarı Ödülü (1. Grup), 1999-2001 yılı Üstün Akademik Başarı Ödülü, Eleştirinin Kıyılarında adlı eseriyle Türkiye Yazarlar Birliği 2003 Yılın Fikir Adamı ve Sanatçıları Edebi Tenkit Ödülü, 2008 yılı Ankara Kocatepe Rotary Kulubü Meslek Ödülü, 2009 yılı Rotary International Meslek Ödülü ve yine aynı yıl Prof. Dr. Mümtaz Turhan Sosyal Bilimler Lisesi Kristal Lâle Yılın Felsefecisi Ödülü gibi çeşitli ödüllere layık görüldü. Evli ve bir çocuk babası olan yazar, hâlen Ankara'da yaşamaktadır. Uluslararası Schopenhauer Derneği, Michael Polanyi Derneği, ile Türkiye Felsefe Kurumu üyesi ve Türk Felsefe Derneği başkan yardımcısıdır.
Deneme, inceleme, eleştiri, şiir ve roman gibi edebiyatın çeşitli türlerinde eserler veren Ahmet İnam, felsefi bakış açısını eserlerine de yansıtmıştır. "Bilime Yaslanmak" başlıklı ilk yazısı 1967'de Soyut dergisinde yayımlanmıştır. İnam, şiir, makale, deneme ve yazılarını bu tarihten itibaren; Dost, Yordam, Ulus, Felsefe Dergisi, Yeni Dergi, Tan, Mor Köpük, Impetus, Elektrik Mühendisiliği Dergisi, İmsan Blilimleri, Felsefe Arkivi, Sistem, Felsefe Tartışmaları, İnsancıl, Felsefe ve Sanat, Kurgu, Millî Kültür, Bilim ve Teknik, Polemik, Türkiye Günlüğü, Edebiyat ve Eleştiri, Teori, Varlık, kitap-lık, Papirüs, Hece, Kül, Sonsuzluk ve Bir Gün, Bahçe, Çağdaş Türk Dili, Bilim ve Teknik, Güldiken, Anahtar, Bilim ve Ütopya, Tarih Çevresi, Menos, İnsan, Kavram-Karmaşa, İnsan, Son Duvar, Doğu Batı, Düşünen Siyaset, Mavi Gezegen, Arredomento Mimarlık, S'imge, Cumhuriyet Bilim ve Tuhaf gibi süreli yayınlarda belli aralıklarla yayımlamayı sürdürmüşür. Akademik dergilerde akademik inceleme ve makaleleri yayımlanan Ahmet İnam, edebiyat dünyasında daha çok denemeleriyle dikkat çekmiştir. Yazarın Teknoloji Benim Neyim Oluyor? adlı ilk kitabı 1993'te basılmıştır.
Ararken, Ahmet İnam'ın 1967-1975 yılları arasında kaleme aldığı edebiyat yazılarından oluşmaktadır. Düşten Düşünceye (1996) adlı kitapta düşten çıkarak, düşünceye, düşünerek teknolojiye uzanan denemeler yer almaktadır. Yazar bu denmelerde; arayan, soran, teknolojiler yaratıp, yarattığının altında ezilmeyen düşüncelerin haritasını çizmeyi amaçlamıştır. Hıyaran (1997)'daki denemelerde yazarın mizahi üslubu dikkat çekmektedir. Gönülden Bilime-Yolculuklar Kitabı (2002)'nda Ahmet İnam'ın araştırıcı ve sorgulayıcı tavrı sezilir. Kitaptaki kısa yazılarda; gönlümüzce yaşayabileceğimiz, sıkıcı, boğucu, üstten bakıcı olmayan özgür bir bilim yorumuyla, yaşadığımız hayatın bitmek tükenmek bilmeyen sorunlarına göz atar. Denemenin Ardında Edebiyat Yazıları (2003) yazarın kitapları arasında konu çeşitliliğiyle ayrı bir yere sahiptir. Şiir, okur, anarşi, görülen ve yaşanan gibi çok farklı meselelere farklı perspektiflerden bakar. Kitabın başında İnam'ın uzun yıllar süren deneme serüverinin izlerini sürmek mümkündür. Yazar bu kısımda kendi deyimiyle "denemeyi dener." ve okura pratik öneriler sunar. Ödüllü bir kitap olan Eleştirinin Kıyılarında (2003) teorik ve kuramsal yönüyle hayli mühimdir. Yazar "Edebiyat eleştirmeni nasıl yaşıyor?" sorusunu sorar ve "Eleştirmenlik bir tavır adamlığı işidir en önce. Dünyaya, olaylara, giderek edebiyata bakabilme biçimini getirebilmektir. Bu da değişik bir yaşantıyı gerektirir; eleştirmence yaşamayı, irdeleyici, değerlendirici bir kafa yapısını sürekli diri tutmayı gerektirir." şeklinde eleştirmenin tavrının nasıl olması gerektiği hususunda çerçeve çizer. Daha çok çözümleyici eleştiri önerisi sunan yazar, kitabın sonunda metinlerle somut bir uygulama da yapmıştır.
Ahmet İnam, Dolanmalar (2004) adlı kitabın içeriğini şu cümlelerle dile getirmiştir: "Bu yazılara Dolanmalar adını verdim, birkaç anlamıyla. Yaşayışımla bu düşüncelere dolanmış durumdayım, aşkın bir anlamı da donlama; Soluğumda duyuyorum onları, biraz abartıyla söylersem. Birbirlerine de dolanmış yazılarım, görebilen okurlar için. Ayrıca değişik dünyalarda gezip, dolanmayla yazıldılar. Bu çalışmanın bir diğer adı da Haveran olabilirdi: Doğu - Batı. İki dünya arasındadırlar. Düşünce yolculuğum hala dolanmalar içinde. Bitmeden ne kadar yol alabildiğimin tanığı, okurlarım olacak." (İnam 2004). Aşk Üstüne Denemeler (2007)'de diğer kitaplarından farklı olarak aşk temasına odaklanmıştır. Hakikat duygusuna en yaklaştığımız hâl olan "aşk", sadece kendi hakikatimizi ötekine yansıtmak değildir, ötekinin hakikatini de keşfetmektir. Yazara göre aşk, dolu dolu yaşamanın anlamlarıyla örülmüş yeni bir dünya kurabilme olanağıdır. Şiirin Sınırsızlığında Şiire Dalışlar (2016), Ahmet İnam’ın şiir hakkındaki yazılarından oluşmaktadır. Yazarın kendi deyimiyle "şiire dalışlar"; şiirin derinliklerinde gökyüzünü aramak için yapılmıştır. Bu arayışı takip eden "Ânın Açık Denizlerinde" ise, Ahmet İnam’ın şiirlerinden oluşmaktadır. Bir düşünürün şiirlerini ve şiir hakkındaki felsefesini barındıran bu eser, Türk düşüncesi ve edebiyatı için yeni ve özgün bir alan açmaktadır. İnam'ın denemeleri genel olarak değerlendirildinde edebî eserin fiziksel niteliğinden toplumsal-tarihsel niteliğine uzanan bir bakış açısı kurmaya yöneldiği görülmektedir.
Yazı hayaında şiir ve romana da yer veren İnam'ın Filiz Nerdesin (1997) adlı bir romanı bulunmaktadır. Aktan, bu roman için "Yazar, sıradışı bir kurguyla okurda gelgitler oluşturarak okuyucunun duygularını ve aklını kavrıyor. Geçmişi; o günleri yaşayanlara özlemle anımsatarak, yeni kuşaklara tanıtıp onları imrendirerek günümüzle ustaca harmanlıyor. Çok ilginç bir roman!" değerlendirmesini yapmıştır. Malaymar ise romanın Filiz'in yaşamını anlatırken Türkiye'nin bir dönemini de farklı bir biçimde yansıtmasın oldukça etkileyici olduğunu belirtmiştir. Haydar Ergülen İnam'ı "Ahmet İnam, 25 yıldır şiirin de felsefenin de yazının da yüzünü güldüren olağanüstü güzellikte yazılar yazıyor. Kitaplarının adını anmak bile, bu yazının yarısını doldurur. (...) Gönül filozofu Ahmet İnam eskilerin 'Rind' dedikleri, şimdilerde pek bulunmayan has bir adam, Sözcükleri yalnızca şiiri flsefeyi değil, bizim gönlümüzü de okşuyor, yüzümüzü güldürüyor. (Ergülen 2005) cümleleriyle değerlendirmiştir. Bilimden felsefeye, sanattan teknolojiye, edebiyattan hayata kadar geniş meseleleri ele alan Ahmet İnam'ın üretken ve verimli bir yazar olduğu görülmektedir. Hayvan dergisinde kendisi ve Cengiz Güleç ile düzenli yapılan sohbetler Emrah Serbes tarafından Şen Profesörler: Metaforla Saadet Olmaz (2006) adıyla kitaplaştırılmıştır.
Kaynakça
Ergülen Haydar (2005). "Gönül Filozofu". Radikal. 2 Mart 2005. http://www.phil.metu.edu.tr/ahmet-inam/haydar.htm [Erişim Tarihi: 23. 10. 2019]
İnam, Ahmet (2003). Eleştirinin Kıyılarında. Ankara: Hece Yayınları.
İnam, Ahmet (2003). Şiirin Sınırsızlığında Şiire Dalışlar. İstanbul: Aktif Düşünce.
Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "İnam, Ahmet". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 543.
http://ahmetinam.com/site/ [Erişim Tarihi: 23. 10. 2019]
https://www.yeniakit.com.tr/kimdir/Ahmet_%C4%B0nam [Erişim Tarihi: 23. 10. 2019]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 28.10.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 28.10.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Teknoloji Benim Neyim Oluyor? | Bahçe / Ankara | 1993 | İnceleme |
Bir Sevda Yorumu Kitabı (Gülden ile Hoca) | Okuyan Us / İstanbul | 1994 | Şiir |
Edmund Husserl Felsefesinde Mantık | Vadi / Ankara | 1995 | İnceleme |
Ararken (edebiyat yazıları) (1967-1975) | Suteni / Ankara | 1996 | Deneme |
Düşten Düşünceye | İmge / İstanbul | 1996 | Deneme |
Filiz Nerdesin | Zed / İstanbul | 1997 | Roman |
Hıyaran | Vadi / Ankara | 1997 | Deneme |
Keşiş, Cinler ve Tanıklar | Seba / Ankara | 1998 | Deneme |
Dünya Gönülden Gönüle | Metu Press / Ankara | 1999 | Deneme |
Bilimin Binbir Yüzü | Vadi / Ankara | 1999 | İnceleme |
Yolculuk Hazırlıkları / Felsefe Yazıları | Pan / İstanbul | 2000 | Deneme |
Hayatımızdaki İnce Şeylere Dair | Pan / İstanbul | 2000 | Deneme |
Gönülden Bilime - Yolculuklar Kitabı | Hece / Ankara | 2002 | Deneme |
Denemenin Ardında - Edebiyat Yazıları | Hece / Ankara | 2003 | Deneme |
Eleştirinin Kıyılarında | Hece / Ankara | 2003 | Eleştiri |
Şiir Gerçek İçinde Gerçek Şiir İçinde | Simge / İstanbul | 2004 | İnceleme |
Dolanmalar | Hece / Ankara | 2004 | Deneme |
Yaşam Bizi Çağırırken | Aşina Kitaplar / İstanbul | 2006 | Deneme |
Yaşamla Yoğrulmuş Bilgi | Say / İstanbul | 2006 | Deneme |
Aşk Üstüne Denemeler | Aşina Kitaplar / İstanbul | 2007 | Deneme |
Teknolojinin Gönlümle Ne İlgisi Var? | TÜBA / Ankara | 2007 | Diğer |
Deneyen Felsefe | Yeni İnsan / İstanbul | 2008 | Deneme |
Şiir Bir | Hayal / İstanbul | 2008 | Deneme |
Şiir İki | Hayal / İstanbul | 2009 | Deneme |
Canım Yobazlarım Benim | Hayal / İstanbul | 2010 | Deneme |
Candan Gönüle | Bilsam / İstanbul | 2012 | Deneme |
Şiirin Sınırsızlığında Şiire Dalışlar | Aktif Düşünce / İstanbul | 2016 | İnceleme |
Mutsuzluk Ahlaksızlıktır Yaşam Üstü Söyleşiler | İmge / İstanbul | 2016 | Röportaj |
Metaforla Saadet Olmaz / Şen Profesörler Ahmet İnam - Cengiz Güleç | Say / İstanbul | 2014 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HALİL ULUSOY | d. 03.11.1927 - ö. 30.07.2013 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | COPCU, Mehmet Tokman | d. 1921 - ö. 23.12.1993 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ŞAHBAZ, Hüseyin Şahbaz | d. 12.06.1945 - ö. 11.10.2011 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Sultan Su Akar | d. 28 Mart 1947 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HASAN GENEYİKLİ | d. 1947 - ö. 21.11.2011 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MAZLUM BERRAKÎ, Ali Demirpençe | d. 1947 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ömer Cahit Kayra | d. 1917 - ö. 30 Ocak 2021 | Meslek | Görüntüle |
8 | Güzide Erdem | d. 08 Ocak 1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Cahit Irgat | d. 21 Mart 1916 - ö. 5 Haziran 1971 | Meslek | Görüntüle |
10 | Necati Güngör | d. 27 Mart 1949 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Özlem Tansal | d. 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Dinçer Ateş | d. 1976 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Şehbenderzâde Ahmet Hilmi | d. 1862-63 - ö. 16 Ekim 1914 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | KUL AHMET, Ahmet Kartalkanat | d. 1932 - ö. 16.07.1996 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Ahmet Kutsi Tecer | d. 4 Eylül 1901 - ö. 22 Temmuz 1967 | Madde Adı | Görüntüle |