İsmet Küntay

(d. 1923 / ö. 25 Temmuz 1974)
Oyun Yazarı, Kamu Görevlisi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Artvin'in Sirya bucağına bağlı Oruçlu köyünde doğmuştur. Babası Ömer Kâmil Bey’dir. Annesi Rus asıllı (Olâ) Aliye Hanım’dır. İlkokulu Ankara‘da Gazi İlkokulu ve Mimar Kemal İlkokulu’nda, ortaöğrenimimi Cebeci Ortaokulu’nda ve Bursa Erkek Lisesi’nin orta kısmında okudu. Lise tahsilinin bir kısmını Bursa Erkek Lisesi’nde, bir kısmını da özel Feyziati Lisesi’nde okudu. Doğan Küntay ve Uğur adında iki kardeşi vardır. Üniversiteye gidemedi. Sümerbank İstanbul Beyoğlu Şubesi’nde veznedar olarak işe girdi. Bankada tanıştığı Nadide Kavroğlu ile 2 Temmuz 1959 tarihinde evlendi. Çocuğu olmadı. 1967 yılında Sümerbank’tan malulen emekliye ayrıldı. Emekli olduktan sonra bir ara yakın aile dostu Suphi Baykam’ın zorlaması ile HASTAŞ Genel Müdürlüğü, Genel Sekreterliği ve Halk Ticaret T.A.Ş. Genel Müdürlüğünde bulundu. Bir yıl sonra istifa ederek ayrıldı. İlk sanat çalışmaları mizah dalında oldu, Amcabey ve Zübük’te hikâyeler yazdı. Bir dönem Ferhan Şensoy‘la birlikte çalışmasının ardından, uzun süre Ankara Sanat Tiyatrosu’nda çalıştı. Dekor taşıdı, sahne düzenlemesi yapıp perde çekimlerinde bulundu. Çok sayıda ödüllü tiyatro eserine imza atan İsmet Küntay 1974 yılında Ankara'da hayata gözlerini yumdu.

Ödüllü tiyatro yazarı İsmet Küntay'ın edebiyat sahasında ilk çalışmaları mizah dalında olmuş, Amcabey ve Zübük’te hikâyeler yazmıştır. İlk yazısının bedelini Zübük eserinin yazarı Aziz Nesin’den alan yazar çalışmalarına bir süre bu sahada devam etmiştir. İlk oyun denemesi olan Pompa, Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nda 1968 yılında oynanmıştır. Önce mizahî hikâyeler yazarak başladığı edebi hayatına oyun yazarlığı ile devam etmiştir. Tiyatro için "Özel bir tiyatro eğitimim yok. Okulda iki kere ikinin kaç ettiğini, en yüksek dağın kaç metre olduğunu öğrettiler. Ben gerisini Ahmet'ten, Mehmet'ten öğrendim." sözlerini söyleyen yazar zaman içinde tiyatrocu olmanın inceliklerini kazandığını belirtmiştir. Öyle ki sanatçının ünlü oyunu 403. Kilometre başta olmak üzere birçok oyunu Ankara Sanat Tiyatrosu ve birçok tiyatro topluluğu tarafından uzun yıllar defalarca sergilenmiştir. Bu oyunda demiryolu döşeyen işçilerin kendi aralarında ve yöneticileriyle olan ilişkilerini ve sorunlarını, çıkarcı güçler karşısında birlik olma süreçlerini anlatmıştır.

Nesnel gerçekliği yansıtmaya çalıştığı oyunlarını Ankara Sanat Topluluğu sanatçılarıyla birlikte yazmıştır. Yazarın ilk uzun oyunu Tozlu Çizmeler'de bir grup subayın işgal altındaki İstanbul'da ulusal harekete hazırlanışlarını anlatmıştır. Siyasal ve toplumsal kargaşa içindeki kentte ezilen insan profilini işlemiştir. 1972 yılında yayımlanan Evler Evler adlı oyununda ise farklı tabakalardan insanların evlerine uzanarak toplumsal bir panorama çizmeyi amaçlamıştır. Tiyatronun ancak bir topluluk anlayışı ile üretilebileceğini savunan yazar eserlerini de bu çerçevede yazmaya özen göstermiştir. Ölümünden sonra Nadide Küntay, eşinin tiyatro hakkında “Ben, 403. Kilometreye kadar getirdim, benden sonrakiler de daha ileri kilometrelere götüreceklerdir.” dediğini belirtmiştir. Bu düşünceden hareketle tiyatroyu ileri götüren yazarlara her yıl “İsmet Küntay Ödülü” verilmektedir.

Kaynakça

Yalçın, Murat (Ed.) (2010). "Küntay, İsmet". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 671.

https://www.biyografya.com/biyografi/10872 [Erişim Tarihi: 16.11.2019]

https://www.biyografi.net.tr/ismet-kuntay-kimdir/ [Erişim Tarihi: 16.11.2019]

https://www.biyografi.info/kisi/ismet-kuntay [Erişim Tarihi: 16.11.2019]

https://edebiyatvesanatakademisi.com/oyku-tiyatro-deneme-yazarlarimiz/ismet-kuntay-hayati-ve-tiyatroculugu/1196 [Erişim Tarihi: 16.11.2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EDA IŞIR
Yayın Tarihi: 20.11.2019
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bütün Oyunları / Tozlu Çizmeler / Evler Evler / 403. KilometreMitos Yayınları / İstanbul1993Tiyatro

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HULÛSÎ, İbrahimd. ? - ö. 1914-1918?Doğum YeriGörüntüle
2YARALI, Halit Karakuşd. 1925 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DELİ YÜZBAŞI, Mehmedd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Muzaffer Uygunerd. 7 Şubat 1923 - ö. 16 Eylül 2002Doğum YılıGörüntüle
5Özdemir Asafd. 11 Haziran 1923 - ö. 28 Ocak 1981Doğum YılıGörüntüle
6SEYRANÎ, Mevlüt Kayad. 1923 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Hamit Macit Seleklerd. 30 Aralık 1909 - ö. 23 Ocak 1974Ölüm YılıGörüntüle
8Celal Sılayd. 1914 - ö. 07 Eylül 1974Ölüm YılıGörüntüle
9YETİM/YETİMÎ, Hasan Yetimid. 1886 - ö. 05.02.1974Ölüm YılıGörüntüle
10MEHMET SUNARd. 1929 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Haydar Ergülend. 14 Ekim 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ethem Barand. 01 Mayıs 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Osman Arsland. 11 Kasım 1968 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ayda Erbald. 23 Nisan 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Tahir Kutsi Makald. 9 Şubat 1937 - ö. 15 Haziran 1999Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Sabri Gürsesd. 07 Şubat 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17İSMET, İbrâhîm İsmet Efendid. 1750 - ö. 1807Madde AdıGörüntüle
18İSMET, Mustafa İsmet Efendi, Pepe İsmetd. 1833 - ö. 1892Madde AdıGörüntüle