Kâmran Yüce

(d. 1926 / ö. 13 Ekim 1986)
Tiyatro ve Sinema Sanatçısı, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Elazığ'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Kilis'te tamamladıktan sonra eğitimine İstanbul'da devam etti. İstanbul Üniversitesi'ndeki hukuk öğrenimini son sınıftayken bıraktı ve profesyonel olarak tiyatro oyunculuğuna başladı. Muhsin Ertuğrul'un 1951'de İstanbul'da kurduğu Küçük Sahne Tiyatrosu ile oyunculuk hayatına giriş yapan Kâmran Yüce, bu tiyatroda Sadri Alışık, Münir Özkul, Çolpan İlhan ile beraber sayısız oyunda rol aldı. 1955'te Muhsin Ertuğrul yeniden Devlet Tiyatrosu Genel Müdürü olunca, içinde Kâmran Yüce'nin de bulunduğu bir grup oyuncu Küçük Sahne'yi devam ettirmek istediyse de 1956-1957 sezonunun sonunda, ekonomik sebepler yüzünden kadro dağıldı. Daha sonra Muammer Karaca'nın 1955'te kurduğu Karaca Tiyatro'nun oyunlarında performans sergiledi. 1959'da uzun yıllar birlikte çalışacağı Şükran Güngör, Müşfik Kenter, Yıldız Kenter ve Genco Erkal gibi isimlerle birlikte Kent Oyuncuları'nın kurucuları arasında yer aldı ve zaten anonim bir şirket şeklinde kurulan tiyatronun hissedarlarından biri oldu. 1976'da geçirdiği mide kanaması nedeniyle tiyatroya bir dönem ara verse de ona hiçbir şey engel olamadı, pek çok tiyatro oyununda yirmi beş yıl boyunca rol aldı. Çok yönlü bir sanatçı olan Kâmran Yüce şiir ve öyküler yazdı; Küçük Dergi, Site Tiyatrosu Aylık Dergisi, Kent Oyuncuları Aylık Tiyatro Dergisi gibi tiyatro dergilerinin ve Kent Yayınları'nın editörlüğünü yaptı.1951'den sonra sinema ile de ilgilenmeye başladı. Sinema oyunculuğu, film yapımcılığı, seslendirme sanatçılığı gibi görevler üstlendi. Ayrıca Film Seslendirme Sanatçıları Derneği'nin kurucu üyelerinden biri oldu. 13 Ekim 1986'da turne için Tekirdağ’ın Çorlu ilçesine giderken geçirdiği trafik kazası sonucu vefat etti.

1951'de Evli mi Bekâr mı? adlı film ile sinemaya adım attı. 1952'de şiir yazmaya başladı. Şiirlerini Yücel, Yeryüzü, Küçük Dergi, Diyelim, Varlık, Yenilik, Yeni Ufuklar, Yeditepe, Dost, Yeni Gazete gibi dergi ve gazetelere yayımladı. İlk dönem şiirlerinde Garip etkisi hissedilse de kısa süre içerisinde bu etkiden sıyrılan şair "İkinci Yeni'nin işçiliğe dayanan tekniği içinde toplumsallığa yakın, yürekli, yalın, kişiye sıcak gelen şiirleriyle" okurlarının beğenisini topladı (Kurdakul 1985: 668). Üniversiteden sonra hayatının merkezine tiyatroyu alan Kâmran Yüce onu hayatının sonuna kadar bırakmamış ve onlarca oyunda sahne almıştır: Tahta Çanaklar, Büyük Sebastiyanlar, Necati Cumalı'nın Nalınlar'ı, Çehov'un Martı'sı, Brecht'in Üç Kuruşluk Opera'sı, Pembe Kadın, Melih Cevdet Anday'ın İçerdekiler'i, Maksim Gorki'nin Ayak Takımı Arasında'sı, Çehov'un hikâyelerinden derlenen İnsan Denen Garip Hayvan bunlardan birkaçıdır.

Kaynakça

Gürün, Dikmen (2016). Tiyatro Benim Hayatım Yıldız Kenter'in Hayat Hikâyesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 70-231.

İhsan, Işık (2006). “Yüce, Kamran”. Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 9. Ankara: Elvan Yayıncılık. s. 3968.

Karaalioğlu, Seyit Kemal (1983). "Yüce, Kâmran". Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri. s. 904.

Kurdakul, Şükran (1985). “Yüce, Kâmran”. Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: Cem Yayınevi. s. 668.

Necatigil, Behçet (1998). “Yüce, Kâmran”. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. s. 464

Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2010). “Kâmran, Yüce”. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 1146

TDEA (1977-1998). "Yüce, Kamran". TDEA (1977-1998). C. VIII. İstanbul: Dergâh Yayınları. s. 628.

Yazar, Hamide (2015). “Kamuran Yüce”. Türk Sineması Araştırmaları. http://www.tsa.org.tr/tr/kisi/kisibio/717/kamuran-yuce [Erişim Tarihi: 09.09.2018]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: BİRSEN YILDIRIM
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
GölgeYeni Ufuklar / İstanbul1955Şiir
SoyunukYeditepe / İstanbul1961Şiir
Güneş Yorgunu AtlarKent Yayınları / İstanbul1971Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sefa Fersald. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ahmet Kabaklıd. 24 Mayıs 1924 - ö. 8 Şubat 2001Doğum YeriGörüntüle
3Turan Yükseld. 18.04.1938 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAMDULLAH/KEMTERÎ/BÜRYANÎ, Hamdullah Aykutd. 1926 - ö. 07.11.1990Doğum YılıGörüntüle
5Nazif F. Akıncıd. 01 Ocak 1926 - ö. 09 Aralık 1979Doğum YılıGörüntüle
6MUSTAFA, Mustafa Şenerd. 1926 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
7Ali Türk Keskind. 1913 - ö. 24 Ekim 1986Ölüm YılıGörüntüle
8Macit Cevat Doğudand. 1912 - ö. 8 Ağustos 1986Ölüm YılıGörüntüle
9Kemal Şakir Yakard. 1906 - ö. 1986Ölüm YılıGörüntüle
10Haşim Çatışd. 04 Eylül 1952 - ö. 19 Mart 1996MeslekGörüntüle
11Şakarim Kudayberdiulıd. 1858 - ö. 3 Ekim 1931MeslekGörüntüle
12Tezer Cemd. 06 Şubat 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Tolga Özend. 18 Şubat 1978 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14M. Sunullah Arısoyd. 25 Mart 1925 - ö. 19 Aralık 1989Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Berin Taşand. 9 Kasım 1928 - ö. 17 Haziran 2018Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İhsan Işıkd. 4 Mayıs 1952 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Ali Yüced. 1928 - ö. 29 Nisan 2015Madde AdıGörüntüle
18Mehmet İhsan Yüced. 23 Ocak 1929 - ö. 15 Mayıs 1991Madde AdıGörüntüle