Kâmran Yüce

(d. 1926 / ö. 13 Ekim 1986)
Tiyatro ve Sinema Sanatçısı, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Elazığ'da dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Kilis'te tamamladıktan sonra eğitimine İstanbul'da devam etti. İstanbul Üniversitesi'ndeki hukuk öğrenimini son sınıftayken bıraktı ve profesyonel olarak tiyatro oyunculuğuna başladı. Muhsin Ertuğrul'un 1951'de İstanbul'da kurduğu Küçük Sahne Tiyatrosu ile oyunculuk hayatına giriş yapan Kâmran Yüce, bu tiyatroda Sadri Alışık, Münir Özkul, Çolpan İlhan ile beraber sayısız oyunda rol aldı. 1955'te Muhsin Ertuğrul yeniden Devlet Tiyatrosu Genel Müdürü olunca, içinde Kâmran Yüce'nin de bulunduğu bir grup oyuncu Küçük Sahne'yi devam ettirmek istediyse de 1956-1957 sezonunun sonunda, ekonomik sebepler yüzünden kadro dağıldı. Daha sonra Muammer Karaca'nın 1955'te kurduğu Karaca Tiyatro'nun oyunlarında performans sergiledi. 1959'da uzun yıllar birlikte çalışacağı Şükran Güngör, Müşfik Kenter, Yıldız Kenter ve Genco Erkal gibi isimlerle birlikte Kent Oyuncuları'nın kurucuları arasında yer aldı ve zaten anonim bir şirket şeklinde kurulan tiyatronun hissedarlarından biri oldu. 1976'da geçirdiği mide kanaması nedeniyle tiyatroya bir dönem ara verse de ona hiçbir şey engel olamadı, pek çok tiyatro oyununda yirmi beş yıl boyunca rol aldı. Çok yönlü bir sanatçı olan Kâmran Yüce şiir ve öyküler yazdı; Küçük Dergi, Site Tiyatrosu Aylık Dergisi, Kent Oyuncuları Aylık Tiyatro Dergisi gibi tiyatro dergilerinin ve Kent Yayınları'nın editörlüğünü yaptı.1951'den sonra sinema ile de ilgilenmeye başladı. Sinema oyunculuğu, film yapımcılığı, seslendirme sanatçılığı gibi görevler üstlendi. Ayrıca Film Seslendirme Sanatçıları Derneği'nin kurucu üyelerinden biri oldu. 13 Ekim 1986'da turne için Tekirdağ’ın Çorlu ilçesine giderken geçirdiği trafik kazası sonucu vefat etti.

1951'de Evli mi Bekâr mı? adlı film ile sinemaya adım attı. 1952'de şiir yazmaya başladı. Şiirlerini Yücel, Yeryüzü, Küçük Dergi, Diyelim, Varlık, Yenilik, Yeni Ufuklar, Yeditepe, Dost, Yeni Gazete gibi dergi ve gazetelere yayımladı. İlk dönem şiirlerinde Garip etkisi hissedilse de kısa süre içerisinde bu etkiden sıyrılan şair "İkinci Yeni'nin işçiliğe dayanan tekniği içinde toplumsallığa yakın, yürekli, yalın, kişiye sıcak gelen şiirleriyle" okurlarının beğenisini topladı (Kurdakul 1985: 668). Üniversiteden sonra hayatının merkezine tiyatroyu alan Kâmran Yüce onu hayatının sonuna kadar bırakmamış ve onlarca oyunda sahne almıştır: Tahta Çanaklar, Büyük Sebastiyanlar, Necati Cumalı'nın Nalınlar'ı, Çehov'un Martı'sı, Brecht'in Üç Kuruşluk Opera'sı, Pembe Kadın, Melih Cevdet Anday'ın İçerdekiler'i, Maksim Gorki'nin Ayak Takımı Arasında'sı, Çehov'un hikâyelerinden derlenen İnsan Denen Garip Hayvan bunlardan birkaçıdır.

Kaynakça

Gürün, Dikmen (2016). Tiyatro Benim Hayatım Yıldız Kenter'in Hayat Hikâyesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 70-231.

İhsan, Işık (2006). “Yüce, Kamran”. Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 9. Ankara: Elvan Yayıncılık. s. 3968.

Karaalioğlu, Seyit Kemal (1983). "Yüce, Kâmran". Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri. s. 904.

Kurdakul, Şükran (1985). “Yüce, Kâmran”. Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: Cem Yayınevi. s. 668.

Necatigil, Behçet (1998). “Yüce, Kâmran”. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. s. 464

Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2010). “Kâmran, Yüce”. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. s. 1146

TDEA (1977-1998). "Yüce, Kamran". TDEA (1977-1998). C. VIII. İstanbul: Dergâh Yayınları. s. 628.

Yazar, Hamide (2015). “Kamuran Yüce”. Türk Sineması Araştırmaları. http://www.tsa.org.tr/tr/kisi/kisibio/717/kamuran-yuce [Erişim Tarihi: 09.09.2018]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: BİRSEN YILDIRIM
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
GölgeYeni Ufuklar / İstanbul1955Şiir
SoyunukYeditepe / İstanbul1961Şiir
Güneş Yorgunu AtlarKent Yayınları / İstanbul1971Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mustafa Tunceld. 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2LUZÛMÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Metin Önal Mengüşoğlud. 17 Mayıs 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Halim Uğurlud. 10 Mart 1926 - ö. 26 Aralık 2001Doğum YılıGörüntüle
5ZAMANÎ, Mehmet Halife Tırpand. 1926 - ö. 2001Doğum YılıGörüntüle
6Yahya Kanbolatd. 1926 - ö. 1 Ağustos 2000Doğum YılıGörüntüle
7Macit Cevat Doğudand. 1912 - ö. 8 Ağustos 1986Ölüm YılıGörüntüle
8SEYİT, Seyit Türkd. 1911 - ö. 04.12.1986Ölüm YılıGörüntüle
9SADİ ORUCOVd. 1940 - ö. 1986Ölüm YılıGörüntüle
10Sıtkı Yırcalıd. 13 Eylül 1908 - ö. 29 Eylül 1988MeslekGörüntüle
11Abdülhakim Koçind. 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ömer Şişmand. 25 Şubat 1980 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Nuray Aksamazd. 24 Mart 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Göknil Gençd. 1977 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Suphi Saatçid. 1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Abdullah Mahir İzd. 28 Ocak 1895 - ö. 9 Temmuz 1974Madde AdıGörüntüle
17Ali Yüced. 1928 - ö. 29 Nisan 2015Madde AdıGörüntüle
18İhsan Işıkd. 4 Mayıs 1952 - ö. ?Madde AdıGörüntüle