Ali Nihad Tarlan

Nihad
(d. 1898 / ö. 30 Eylül 1978)
Edebiyat tarihçisi, şair, metinler şerhi profesörü
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Dağıstan'dan Erzurum'a göçmüş bir aileden olup 1898 yılında İstanbul'da doğar. Babası üçüncü ordu muhasipliğinden emekli Mehmed Nazif Beydir. Babasından ilk eğitimini alır, ondan Farsça Gülistan ve Bostan'ı okur (Tarlan, 1995:1).Babasının görevinden dolayı Manastır ve Selanik'te kalır, eğitimini burada sürdürür. İstanbul'a ailesinin dönüşü üzerine Vefa İdadisi'ne devam eder. Burada Fransızca öğrenir, Fars edebiyatına yönelir. Askerliğini Dördüncü Sahra Topçu Şubesi ile Şube-i Mahsusa'da Osmanlı Kanunlarını Farsçaya tercüme göreviyle tamamlar. Darülfünun'un Fransızca ve Farsça bölümlerini, 1920 yılında da Edebiyat Fakültesi'ni bitirir. 6 Nisan 1919'da Gazi Osman Paşa İdadisi'ne Fransızca öğretmeni olarak tayin edilir. Bu görevden sonra birçok Türk ve azınlık okulunda Farsça, Fransızca, edebiyat ve Türkçe öğretmenliği yapar. 20 Ağustos1933 tarihinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne metinler şerhi doçenti olur. 1 Ağustos1941'de profesörlüğe yükselir. 1 Ağustos 1972'de emekliye ayrılır. 30 Eylül1978'de vefat eder. Cenazesi, İçerenköy Kabristanı'na defnedilir.

Tarlan, metin şerhi, metin neşri, biyografi eserleri, edebî, dînî, içtimaî vb. konulardaki yazılar, tercüme ve telif çok sayıda eser kaleme almış önemli bir ilim adamı olmakla beraber şiirler de kaleme almıştır. Şiir yazmaya küçük yaşta başlayan Tarlan, edebiyatın değişim ve dönüşüm sürecine paralel olarak Servet-i Fünûn üslûbunda soneler, divan tarzında Türkçe ve Farsça gazeller, âşık ve tekke edebiyatı vadisinde koşma ve nefesler, Millî Edebiyat cereyanının etkisinde manzumeler, serbest vezinde şiirlerle devam etmiştir (Kut, 2011:109) Bu şiirlerinde değişik akımların etkisinde kalmıştır. Tarlan'ın şairliğinin önemli bir yönü de tarih düşürmesidir (Çelebioğlu, 1989:20-21). Tarlan, edebi gayeyle yazdığı şiir ve nesirleri Güneş Yaprak, Kuğular adlı eserlerinde toplamıştır (Erdoğan2018:695).

Kaynakça

Bilgin, Emrah ( 2018). "Ali Nihad Tarlan’ın Hayatı, Şahsiyeti ve Eserlerine Dair Bir Monografi Denemesi",Hikmet -Akademik Edebiyat Dergisi-Yıl 4, Aralık 2018, ss. 11 - 56.

Cunbur, Müjgan (1995). Hayatı. A. S. Tarlan içinde, Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan (S.I.) "Hayatı ve Eserleri" (s. 1-8). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Erdoğan, Kenan (2018). "Kitabiyat", Hikmet -Akademik Edebiyat Dergisi-Yıl 4, Aralık 2018, ss. 695-704.

İnan, Yusuf Ziya (1965). Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan (Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri). İstanbul: Sıralar Matbaası.

Kut, Günay (2011), Tarlan, Ali Nihad. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi,c.40. İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.

Tarlan, Adnan Siyadet (1980). Merhum Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan'ın Hayatının Tek Izdırabı ve Kalan Hoş Sadasından Yankılar. İstanbul: ER-TU Matbaası.

Tarlan, Adnan Siyadet (1990), Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan İçin. İstanbul:Yaşar Matbaası.

Tarlan, Adnan Siyadet (1995). Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan, Hayatı ve Eserleri (S.I.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Timurtaş, Faruk Kadri (1965, Aralık ). Ali Nihad ve Eserleri. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, XIII, 1-6.

Uçman, Abdullah (tarih yok). Hâtıralar Arasında Ali Nihad Tarlan-Mehmed Çavuşoğlu. 165-176.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KENAN BOZKURT
Yayın Tarihi: 16.05.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İslâm Edebiyatında Leylâ ve Mecnûn Mesnevisi- / -1921Araştırma
Edebi San’atlara DairSuhulet Basımevi / İstanbul1930Araştırma
Şeyhi Divanını TetkikBurhanettin Erenler Matbaası / İstanbul1934İnceleme
Zerdüştün GatalarıSuhulet Basımevi / İstanbul1935Çeviri
Divan Edebiyatında MuammaBurhanettin Erenler Matbaası / İstanbul1936Araştırma
Divan Edebiyatında TevhitlerBurhanettin Erenler Matbaası / İstanbul1936Araştırma
Metin Tamiriİstanbul Üniversitesi Yayınları / İstanbul1937Araştırma
Metinler Şerhine DairSuhulet Basımevi / İstanbul,1937Araştırma
Çağdaş İran ŞiiriCHP Konferansları / Ankara1938Çeviri
San’at Bakımından Edebiyatımızın Dahili TekamülüRecep Usluoğlu Basımevi / Ankara1939Araştırma
San’at ve Edebiyat MuhasebesiSeyhan Basımevi / Adana1939İnceleme
Mehmet AkifSühulet Basımevi / İstanbul1939Araştırma
Tanzimat Edebiyatında Hakiki MüceddidMaarif Basımevi / İstanbul1940Araştırma
Şeyhi Divanı Tarama Sözlüğü ve Nüsha FarklarıTürk Dil Kurumu Yayınları / Ankara1942Araştırma
Ali Şîr NevâyîBurhaneddin Matbaası / İstanbul1942Araştırma
Türk Edebiyatında HamasetKenan Matbaası / İstanbul1943Araştırma
Edebiyatta Eskilik ve YenilikKenan Matbaası / İstanbul1943Araştırma
Nizami, Leyla ile MecnunMaarif Matbaası / İstanbul1943Çeviri
İran Edebiyatı,Remzi Kitabevi / İstanbul1944Edebiyat Tarihi
Genceli Nizami DivanıTan Matbaası / İstanbul1944Çeviri
Nef'i'nin Farsça Divanı TercümesiSelami Sertoğlu Matbaası / İstanbul1944Çeviri
Hayalî Bey Divanıİstanbul Üniversitesi Yayını / İstanbul1945Araştırma
Divan Edebiyatında San’at TelakkisiKenan Matbaası / İstanbul1946Araştırma
Yavuz Sultan Selim DivanıAhmet Halit Kitabevi / İstanbul1946Çeviri
Şiir Mecmualarında XVI ve XVII. Asır Divan Şiiri,İstanbul Üniversitesi Yayını / İstanbul1948-1949Araştırma
Nizami: Hüsrev ve ŞirinTan Matbaası / İstanbul1949Çeviri
Fuzuli Divanı, Gazel, Musammat, Mukatta‘ ve Rubaî Kısmıİstanbul Üniversitesi Yayınları / İstanbul1950Araştırma
Fuzuli’nin Farsça DivanıMilli Eğitim Basımevi / İstanbul1950Çeviri
Güneş YaprakAnıl Matbaası / İstanbul1955Şiir
Muhammed İkbâl Lâhorî, Şarktan Haberİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul1956Çeviri
Muhammed İkbâl Lâhorî, Esrar ve RumuzYemlik Basımevi / İstanbul1958Çeviri
Muhammed İkbâl Lâhorî, Esrar-ı Hodî, Benliğin SırlarıYenilik Basımevi / İstanbul1958Çeviri
Muhammed İkbâl Lâhorî, Yeni Gülşen-i RazKervan Matbaası / İstanbul1959Çeviri
Necati Beg DivanıMilli Eğitim Basımevi / İstanbul1963Araştırma
Muhammed İkbâl Lâhorî, Zebur-u Acemden SeçmelerAhmet Sait Matbaası / İstanbul1964Çeviri
Nef’i ve Tuhfet-ül Uşşak Tercümesiİstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları / İstanbul1964Çeviri
Edebiyat Tarihi Hakkındaİstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları / İstanbul1965Araştırma
Edebiyat ve İlimİstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları / İstanbul1965Araştırma
Ahmet Paşa DivanıMillî Eğitim Basımevi / İstanbul1966Araştırma
Muhammed İkbâl Lâhorî, Darb-ı KelimR.C.D. Kalkınma İçin İş Birliği Kültür Enstitüsü Neşriyatı, İstanbul Matbaası / İstanbul1968Çeviri
Muhammed İkbal, Hicâz Armağanıİstanbul Matbaası / İstanbul1968Çeviri
Zati Divanı, (3 cilt)İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları / İstanbul1968-1970Araştırma
KuğularYağmur Yayınları / İstanbul1970Şiir
İkbal’den Şiirlerİş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul1971Çeviri
Yolcu-Ey Şark Kavimleri-Kölelik, (2 şiir, 7 fotoğraf)M. İkbal Derneği Yayınları / İstanbul1976Çeviri
Edebiyat MeseleleriÖtüken Neşriyat / İstanbul1981Araştırma
Fuzuli Divanı ŞerhiKültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara1985İnceleme
Ali Nihad Tarlan'ın Makalelerinden SeçmelerAtatürk Kültür Merkezi Yayınları / Ankara1990Araştırma
Nesirler ve Mensur YazılarKültür Bakanlığı Yayınları / Eskişehir1995Deneme
Bâkî Divanı Şerhi NotlarıMeneviş Yayınları / Ankara2003İnceleme
Nureddin Abdurrahman İbni Ahmed-i Câmî, Beşinci Taht: Yûsuf ve Zelîha, ,Harvard Üniversitesi Yakındoğu Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü Yayını / ABD2003Çeviri
Muhammed İkbâl Lâhorî, Şarktan Haber, (Zebur-i Acem-Peyam-i Maşrık),Sufi Kitap Yayınları / İstanbul2006Çeviri
Celîlî’nin Gül-i Sadberg’i- / --Araştırma
Şeyh Galib Şerhi- / --İnceleme
Şiir Defteri- / --Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Reşad Ekrem Koçud. 1905 - ö. 6 Temmuz 1975Doğum YeriGörüntüle
2Zeyyat Selimoğlud. 31 Mart 1922 - ö. 01 Temmuz 2000Doğum YeriGörüntüle
3Cengiz Gündoğdud. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmetzâde Mirza Balad. 13 Ağustos 1898 - ö. 7 Mart 1959Doğum YılıGörüntüle
5Akın Tahir Karauğuzd. 1898 - ö. 4 Haziran 1982Doğum YılıGörüntüle
6TALİBÎ/TALİBİ COŞKUN, Hacı Bektaşd. 1898 - ö. 1976Doğum YılıGörüntüle
7KAYA YALÇINERd. 1901 - ö. 1978Ölüm YılıGörüntüle
8PENAHOV, Penah Eleskeroğlud. 1926 - ö. 1978-1979?Ölüm YılıGörüntüle
9Hasan Fehmi Eged. 1902 - ö. 1978Ölüm YılıGörüntüle
10Itır Gündemireld. 28 Temmuz 1945 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Sezai Karakoçd. 1933 - ö. 16 Kasım 2021MeslekGörüntüle
12Muammer Bilged. 1949 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ali Kemald. 17 Ekim 1869 - ö. 6 Kasım 1922Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İsmail Habip Sevükd. 1892 - ö. 17 Ocak 1954Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DERGAHÎ/OZAN DERGAHÎ, Seyit Ali Akbıyıkd. 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17BESÎM, Mehmed Besim Bey b. Ali Rızâ Efendid. 1862 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18MEHMET ALİ/AKÇINAR, Mehmet Ali Akçınard. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle