Kamuran Şipal

(d. 24 Eylül 1926 / ö. 19 Eylül 2019)
Yazar, Çevirmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adana’da doğdu. İlk ve ortaokulu Adana’da okudu. 1946'da İstanbul Pertevniyal Lisesi'nden, 1955’te ise İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. Bitirdiği bölümde iki yıl asistanlık yaptıktan sonra Almanya’ya gitti ve orada iki yıl akademik araştırmalar yaptı. 1960 yılında dönüş yaptıktan sonra başladığı İstanbul Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu’ndaki Almanca okutmanlığını emekli oluncaya kadar sürdürdü. Yazar, 19 Eylül 2019’da, 93 yaşında iken çoklu organ yetmezliğine bağlı olarak hayatını kaybetti ve Adana’da toprağa verildi. Kâmuran Şipal, bir öyküsüyle 1953 Türk Dil Kurumu Hikâye Ödülü; Elbiseciler Çarşısı ile 1965 Sait Faik Hikâye Armağanı (M. Özay ile paylaştı); Köpek İstasyonu ile 1988 TYB Hikâye Ödülü’nü kazandı.

Yazın yaşamına 1949’da Varlık dergisinde yayımlanan bir şiiriyle giren Şipal’in ilk öyküsü de Haziran 1951’de yine Varlık’ta çıktı. Sonraki yıllarda hikâye, inceleme ve çevirileri Varlık, Yelken, Türk Dili, Araç, Dönem, Yeni Dergi, Dönem (1949-1970) gibi dergilerde yayımlandı. Adını 1953’te TDK’nin açtığı öykü yarışmasında aldığı ödülle duyurdu. Ayrıca Alman edebiyatından ve Franz Kafka’dan yaptığı çevirilerle tanındı. Başlangıçta klasik hikâye düzenine uyan, geleneğe bağlı, olay, zaman ve yer koşullarına bağlı bir hikâye tarzını benimsedi. Yalnızlık, tedirginlik, mutsuzluk, çaresizlik, ayrılık ve pişmanlık gibi temaları geleneksel öykü düzeni içinde, Kafkavari bir anlatımla işlemeye çalıştı. Genellikle orta tabaka ve çevrenin baskısına karşı tepkileri olmayan insanları, umursamazlıkları, savaşma gücünden ve eylemden yoksunlukları işledi. Behçet Necatigil’e göre, Şipal öykülerinde orta tabakadan insanların iç ve dış yaşamları arasındaki ilişki ve çatışmaları gerçekçi-düşçü bir yaklaşımla olayların ve çatışmaların nedenlerine yönelerek irdeledi. 1968’den sonra edebiyat ve kültür tarihinden beslenen çağrışım-bileşim öykülerine yöneldi. Buhûrumeryem adlı kitabında klasik hikâye anlayışından uzaklaştı. Şipal’in kişileri genellikle yalnızdır ve bu yalnızlık, arkadaşsızlık içinde bir de cinsel sıkıntı etkisiyle ruhsal bunalıma düşmüşlerdir. Bu bunalımı, çeşitli hikâyelerinde, çeşitli durumlar içinde başarılı olarak verebilmiştir.

Kaynakça

"Kâmuran Şipal". https://www.biyografya.com/biyografi/5082, [Erişim Tarihi: 24.10.2019].

Yalçın, Murat (Ed.) (2011). "Şipal, Kâmuran". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: YKY.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MACİT BALIK
Yayın Tarihi: 31.10.2019
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
BeyhanAtaç Yayınları / İstanbul1962Hikâye
Çağdaş Alman Hikâyesi / 1945'ten SonraAtaç Yayınları / İstanbul1962Çeviri
Elbiseciler ÇarşısıAtaç Yayınları / İstanbul1964Hikâye
Büyük YolculukCem Yayınevi / İstanbul1969Hikâye
BuhurumeryemCem Yayınevi / İstanbul1971Hikâye
Genç Şaire Mektuplar (R. M. Rilke)Cem / İstanbul1983Çeviri
Yaşama Sanatı (Alfred Adler)Say / İstanbul1984Çeviri
Köpek İstasyonuCem Yayınevi / İstanbul1988Hikâye
Marakeş'te Sesler (Elias Canetti)Cem / İstanbul1990Çeviri
Demir KöprüAfa / İstanbul1998Roman
Gece Lambalarının Işığında (Toplu Öyküler)YKY / İstanbul2009Hikâye
Sırrımsın SırdaşımsınYKY / İstanbul2010Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HAYRET, Mehmed Bahâeddîn Hayret Efendi, Adanalı Hoca Hayret Efendid. 1847-48 - ö. 1913Doğum YeriGörüntüle
2NABİ, Hacı Nabi Beyd. 1788 - ö. 1856Doğum YeriGörüntüle
3Saba Kırerd. 01 Mayıs 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Nejat Muallimoğlud. 1926 - ö. 23 Temmuz 2003Doğum YılıGörüntüle
5Ahmet Tımışevd. 1926 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Doğum YılıGörüntüle
7Haluk Dursund. 02 Ocak 1957 - ö. 19 Ağustos 2019Ölüm YılıGörüntüle
8Nedret Gürcand. 26 Haziran 1931 - ö. 2 Eylül 2019Ölüm YılıGörüntüle
9OZAN ARİF, Arif Şirin    d. 10.06.1949 - ö. 13.02.2019Ölüm YılıGörüntüle
10Nazım Hikmet Rand. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963MeslekGörüntüle
11Cemile Sümeyrad. 7 Ağustos 1978 - ö. 28 Nisan 2017MeslekGörüntüle
12Memduh Atalayd. 1967 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Selçuk Küpçükd. 05 Kasım 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Cemal Kurnazd. 1956 - ö. -Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Mehmet Eroğlud. 02 Ağustos 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kâmuran Demirkesend. 1979 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Solmaz Kamurand. 2 Mart 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Kamuran Güründ. 1924 - ö. 20 Temmuz 2004Madde AdıGörüntüle