Ertuğrul Karakoç

Erkan Yaşar
(d. 15 Mart 1936 / ö. 26 Temmuz 2015)
Şair, Öğretmen, Müfettiş
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ekinözü köyü (Cela) / Elbistan / Kahramanmaraş’ta doğdu. Şair Bahaettin Karakoç ve Abdurrahim Karakoç’un kardeşidir. İlkokulu köyünde, ortaokulu Elbistan’da okudu. Gaziantep Öğretmen Okulu’ndan sonra Necatibey Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nden 1962’de mezun oldu. 1960 yılında Hakkâri’de, 1963-1973 yılları arasında Gaziantap’te öğretmenlik ve idarecilik yaptı. İçel’de Millî Eğitim Müdürü; Millî Eğitim Bakanlığı’nda müfettiş, başmüfettiş olarak görev üstlendi. 2001 yılında emekli oldu (Yalçın 2010: 585). Evli ve iki çocuk babası olan şair, 26 Temmuz 2015’te Adana’da vefat etti.

Ertuğrul Karakoç, şiire ilkokul çağında başladığını, ortaokul yıllarında yazılarının Elbistan’ın Sesi isimli gazetede; Öğretmen Okulu’na gittiğinde ise Varlık dergisinde yayımlandığını ifade etti. İlk şiiri 1953’te Alev dergisinde yayımlandı. 1954 yılında yazdığı bir şiirin, Cemil Sait Barlas’ın Gaziantep’te çıkardığı Pazar Postası dergisinde basıldığını ve iki sayı sonra dergide, “Ertuğrul Karakoç’a Mektup” diye yazılan bir yazıda şiirden “büyük bir başarı” olarak söz edildiğini söyledi (https://www.edebiyatdefteri.com).

1958-59 yılları arasında Ozan adını taşıyan aylık sanat dergisi çıkardı. Ede dergisinin sanat yönetmenliğini (1965-66) ve Alev dergisinin yazı işleri müdürlüğünü yürüttü. Ozan, Alev, Gaziantep Kültür, Ocak, Meşale, Su, Ilgaz, Kök, Kavşak, Zeren, Elif, Çaba, Çile gibi dergilerde çıkan şiir ve hikâyeleriyle tanındı (Işık 2001: 1049). Eserlerini ayrıca Çağrı, Doğuş, Genç, Kuşak, Kültür ve Sanat, Milli Kültür, Meltem, Şölen, Kumru, Dolunay, Hareket, Hisar, Türk Edebiyatı ve Varlık gibi dergilerde yayımladı. Erkan Yaşar imzasını da kullandı. (Yalçın 2010: 586; http://www.edebiyatevi.com).

Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin 1960 kuşağı içerisinde yer alan, “Yeni Gelenekçi ve/ veya Yeni Milli Edebiyat Akımı” olarak isimlendirilen anlayışa sahip şairler arasında sayıldı (Çalışkan 2018: 246, 255- http://turkishstudies.net).

Gülhun Ertilav’ın kendisiyle yaptığı söyleşide sanat anlayışını ortaya koydu: Şiir yazma konusunda ağabeyleri Bahaeddin ile Abdurrahman Karakoç’tan şair olmaları dolayısıyla etkilendiğini; ancak onlar gibi değil, Ertuğrul Karakoç olmak istediğini ve üsluplarının da farklı olduğunu söyledi. “Ben, ben gibi olmak istedim.” diyerek özgün yazmanın önemini vurguladı. Şair ne yazmalıdır sorusuna, “şair yaptığını bilmeli, ne yapacağını bilmeli, şair bol bol okumalıdır” şeklinde cevap verdi. “Şiir bir anıttır. Şiir sıradan söz değil ki, bir şafağı vardır bir aydınlığı vardır, bir gücü vardır şiirin. (…) Şiir etkileyici olmalı, bunu yapan şairler bugün çok az.” düşüncesine sahip olan Karakoç, en sevdiği şairlerin Turgut Uyar, Cemal Süreya, Orhan Veli, Cahit Sıtkı Tarancı olduğunu ve Nazım Hikmet’i de çok sevdiğini; “Köprü” şiirinin ise en sevdiği şiirlerinin başında geldiğini söyledi (https://www.edebiyatdefteri.com).

Şiirlerine toplumsal konuları seçtiğini ifade eden Karakoç, didaktik şiirleri, nasihat veren şiirleri sevmediğini belirterek “ben kendi yoluma kendim giderim. (…) Şiirde başkaldırı olsun, kavga olsun bunu isterim, şiirde gerektiğinde küfür de olabilir.” düşüncesini savundu. Heceyle şiir yazmanın hem kolay hem zor olduğuna inanan ve Batı etkisinde serbest şiir yazan iyi şairlerimiz olduğunu düşünen Karakoç; “Divan Edebiyatı mı, Halk Edebiyatı mı, Sosyete Edebiyatı mı?” sorusuna cevaben tercihinin “sosyete edebiyatı” olduğunu söyledi. Bahaeddin Karakoç’un “Emmideşim Karacaoğlan” isimli makalesinde Karacaoğlan’ın kendi sülalesinden olduğunu savunması konusunda; “Bu makale tutarlıdır. Çünkü Karacaoğlan’ın kullandığı dille bizim köyde kullandığımız dil aynıdır.” dedi. Okutulan ders kitaplarında yabancı kökenli kelimeler kullanılması konusunda ise düşüncesini “Bu dilin sahibi yoktur” şeklinde ortaya koydu (https://www.edebiyatdefteri.com).

Memleket sevgisini konu edinen şiirler kaleme aldı. Anadolu’yu oluşturan maddi-manevi unsurları, kültürel değerler üzerinden işledi. Anadolu’nun coğrafyasından folkloruna, sözlü kültürel mirasından sanatına ve manevi dünyasına katkı sunan insanlarına kadar her bir unsurunu, lirik bir tonda dillendirdi. Şiirlerinde sevgiye, aşka, barışa, sanata, kardeşliğe ve umuda çağrıda bulundu. Okura Anadolu gerçeğini oluşturan unsurları göstermeye ve bunlar üzerinden yerel ve milli değerler oluşturmaya çalıştı. Bugün uzağında olsak da yarınlarda iyiyi, güzeli yakalayacağımıza dair umudunu yitirmedi. Konuşma diline dayalı, lirik ve içten bir söyleyişe yaslandı; yer yer hitabet üslubunu benimsedi. Serbest şiir tarzını benimsemekle birlikte heceye dayalı halk şiirinin ahenk yapısına yakın bir söyleyişi yakaladı.

Kaynakça

Çalışkan, Adem (2018), “The Poetry and Poets of the Movement of the Traditionalist and/or New National Literature in Turkish Poetry of the Repuplic Era: The 1960’s Generation, Turkish Studies, V.13/20, Summer, 245-281.

http://turkishstudies.net/files/turkishstudies/1905807425_12ÇalışkanAdem-tde-245-281.pdf

http://www.edebiyatevi.com/yazi/86784_turk-siirinde-ertugrul-karakoc.html

https://www.edebiyatdefteri.com/yazioku.asp?id=127406

Işık, İhsan (2001) Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, C.II, Ankara: Elvan Yayınları, 1049.

Yalçın, Murat (ed.) (2010), Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, C.1, (Genişletilmiş 3. baskı), İstanbul: YKY., 585-586.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. SELMA BAŞ
Yayın Tarihi: 22.11.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
İlk ŞiirlerYüksek Tahsil Okuma ve Kültür Yayın Şubesi / Gaziantep1958Şiir
Kan AğrısıOzan / Gaziantep1966Şiir
Altay TürküsüGaziantep Kültür Derneği / Gaziantep1966Şiir
Yurt GüzellemesiMEB / Ankara1988Antoloji
Turnama Ağıt YakamamDolunay / Kahramanmaraş1998Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MAHZÛNÎ/MAHZÛNÎ ŞERİF, Şerif Cırıkd. 17.11.1939 - ö. 17.05.2002Doğum YeriGörüntüle
2Bahtiyar Asland. 15 Nisan 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DİLANA, Neşe Balıkçıd. 1968 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4MEKSED KASIMOVd. 1936 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Hilmi Yavuzd. 14 Nisan 1936 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6DEDENOĞLU, Dilaver Deded. 1936 - ö. 1997Doğum YılıGörüntüle
7Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Ölüm YılıGörüntüle
8Sıtkı M. Erinçd. 16 Nisan 1940 - ö. 22 Nisan 2015Ölüm YılıGörüntüle
9Emir Kalkand. 31 Aralık 1948 - ö. 31 Temmuz 2015Ölüm YılıGörüntüle
10Cihat Dumand. 09 Haziran 1984 - ö. ?MeslekGörüntüle
11POYRAZOĞLU, Ahmet Poyrazoğlud. 10.06.1951 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Fazlullah Morald. 14 Mart 1876 - ö. 23 Nisan 1942MeslekGörüntüle
13Yılmaz Aybard. 10 Ocak 1931 - ö. 13 Haziran 2014Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Lâle Müldürd. 21 Şubat 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nihat Ziyaland. 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Erkan Karagözd. 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ENGÜNÎ, Yaşar Köksald. 1944 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Emir Kalkand. 31 Aralık 1948 - ö. 31 Temmuz 2015Madde AdıGörüntüle