Kenan Hulusi Koray

(d. 1906 / ö. 23 Mayıs 1943)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Lise öğrenimini İstanbul Erkek Lisesi’nde tamamladıktan sonra üniversite öğrenimi için İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne kaydolduysa da bu okulu bitirmeyip gazetecilik ile ilgilenmeye başladı. 1934’te girdiği Vakit gazetesinde yazı işleri müdürlüğü görevini üstlendi. Geniş kesime ulaşan hikâyelerinin birçoğunu bu gazetedeyken yayımladı. Adapazarı’nda yedek subayken tifüse yakalanarak vefat etti. Kabri Adapazarı’ndadır.

Kenan Hulusi Koray, üniversite yıllarında (1927-1928) Servet-i Fünun dergisinde ilk hikâyelerini yayımladı ve ilgi topladı. 1928’de Yedi Meşaleciler olarak tanınan edebî topluluğun yayın organı Meşale’de yazmaya başladı. Behçet Necatigil, onun “Yedi Meşale topluluğunun tek nasiri” (2006: 250) olmasına dikkat çeker. Gerçekten de topluluğun diğer bütün üyeleri şairdir ancak Koray’a bu topluluk içinde “hikâye şairi” denilmektedir. M. Kayahan Özgül, bu durumu, yazarın kimi hikâyelerindeki “mısraı andırır sentaksı, şiir dili ve imaj zenginliği ile Yedi Meşale şairlerinin prensiplerine yakın [olması]”na (2013: VII) bağlar. Yazarın ilk kitabı da bu dönemde kaleme aldığı Bir Yudum Su (1929) adında uzun bir hikâyeden oluşur. Takip eden yıllarda yazar, Mektep ve Muhit dergilerinde hikâyelerini yayımlamayı sürdürür. Koray, korku türünde ve gotik diyebileceğimiz tarzda hikâyeleriyle de Cumhuriyet dönemi edebiyatı içinde farklılık oluşturan yazarlardandır. Yazarın ilk kez 1938 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilen bir de romanı vardır: Osmanoflar. O dönemde özellikle Sait Faik Abasıyanık’ın kitaplaşmasını çok istediği bu eser, ancak yıllar sonra, 2004’te İnci Enginün’ün çabalarıyla kitap olarak yayımlanabildi.

Koray’ın hikâyeciliği 1930’lara kadar hayli egzotik konulara dayalı süslü bir üsluba sahipken bu tarihten itibaren gazeteciliğe başlamasıyla değişikliğe uğrar. Bekir Sıtkı Kunt’a göre, 1930’a kadar “hep renkli, ahenkli, Japon fenerleri gibi süslü, krizantemlerle bezeli, şiirli nesirler” yazan Koray, gazeteci olduktan sonra “halkı, köylüyü, işçiyi anlatan, realist hikâyeler yazmaya başlar” (Aktaran: Enginün 2004: 7). Ondaki bu realist yöndeki değişimi bir geriye gidiş olarak görenler kadar olumlu karşılayanlar da olmuştur. Söz gelimi, Ömer Faruk Toprak, yazarın Bahar Hikâyeleri kitabıyla görülen realist yazın anlayışını değerlendirirken Kenan Hulusi’de öyküyü zevkle okutan biçemin varlığından söz eder ve “realizmin toplumsal ve estetik olanakları içinde bu noktalar göz önünde tutulursa istenen özellikte öykünün yazılabileceğini” (1999: 92) ifade eder. Kenan Hulusi, kısa sayılabilecek yazın hayatı içerisinde bunu başarmış sayılabilir. Özellikle küçük hikâye tekniğine önem vererek bu yolda ciddi bir mesafe kat etmiş, sonraki yazarlar için örnek olmuştur. Ayrıca onun Maupassant tarzı olarak da bilinen olay hikâyeciliği tekniğinde ısrar etmiş olması da gözden kaçmamaktadır. Koray’ın korku türünde yayımladığı hikâyelerin ise bütün orijinalliğine rağmen yeterince üzerinde durulmamıştır.

Kenan Hulusi’yi edebiyat camiası içinde beğenen hatta onu usta belleyen önemli bir yazar Sait Faik’tir. O, bir röportajında Koray’ın harikulade récit (nesir) ve hikâyeler yazdığına dikkat çeker. Behçet Necatigil de Koray’ın olgunluk eserlerini vermeye başlamışken aramızdan ayrıldığını belirterek bu sebeple onun erken ölümüne üzülenlerdendir. Yazarın günümüzde farklı yayınevlerince bir arada yayımlanan eserleri ciddi bir gözle değerlendirilmeye muhtaçtır.

Kaynakça

Aliyazıcıoğlu, Hamide (2007). “Kenan Hulusi Koray’ın Edebî Kişiliği ve Hikâyelerinin İncelenmesi”. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.

Enginün, İnci (2004). “Sunuş”. Yaz ve Aşk Hikâyeleri (İçinde). İstanbul: Doğan Kitap.

Necatigil, Behçet (1999). “Kenan Hulûsi ve ‘Hikâyeler’i”. Düzyazılar I. İstanbul: YKY.

_______ (2006). “Kenan Hulûsi” Maddesi. Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.

Özgül, M. Kayahan (2013). “Bir Dostum ve Bir Posthume: Kenan Hulûsi”. Beşer Dakikalık Hikâyeler. Ankara: Kurgan Edebiyat.

Sezer, Fatma (2012). “Kenan Hulusi Koray'ın Muhit Dergisindeki Nesir Yazıları”. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.

Toprak, Ömer Faruk (1999). “Kenan Hulusi”. Ömer Faruk Toprak’ın Kaleminden Portreler (Haz. Füruzan Toprak). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. SERHAT DEMİREL
Yayın Tarihi: 28.09.2019
Güncelleme Tarihi: 07.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Bahar HikâyeleriÇığır Kitabevi / İstanbul1939Hikâye
Son Öpüşİnkılâp Kitabevi / İstanbul1939Hikâye
Bir Otelde Yedi KişiSemih Lütfi Kitabevi / İstanbul1940Hikâye
Bir Yudum SuTürkiye Yayınevi / İstanbul1944Hikâye
HikâyelerBaşbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları / İstanbul1973Hikâye
Beşer Dakikalık HikâyelerKurgan Edebiyat / Ankara2000Hikâye
OsmanoflarDoğan Kitap / İstanbul2004Roman
Yaz ve Aşk HikâyeleriDoğan Kitap / İstanbul2004Hikâye
Kavaklıkoz Hanı’nda Bir VakaGram Yayınları / İstanbul2016Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Suzan Nur Başarsland. 1974 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NÂMÎ, Mehmedd. ? - ö. 1604Doğum YeriGörüntüle
3Zeynep Melisa Gürpınard. 9 Aralık 1941 - ö. 24 Aralık 2014Doğum YeriGörüntüle
4Kemal Şakir Yakard. 1906 - ö. 1986Doğum YılıGörüntüle
5Şehriyard. 1906 - ö. 18 Eylül 1988Doğum YılıGörüntüle
6Samed Vurgund. 21 Mart 1906 - ö. 27 Mayıs 1956Doğum YılıGörüntüle
7İskender Fahrettin Sertellid. 1892 - ö. 29 Mayıs 1943Ölüm YılıGörüntüle
8Sadri Ertemd. 1898/9? - ö. 13 Kasım 1943Ölüm YılıGörüntüle
9MEHMET EMİN ERTEMd. 1895 - ö. 01.08.1943Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Hengirmend. 1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Vehbi Bardakçıd. 10 Ocak 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Gülbahar Ünlüd. 03 Ocak 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Gökhan Evliyaoğlud. 27 Mayıs 1927 - ö. 21 Ağustos 2011Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Oktay Arayıcıd. 12 Şubat 1936 - ö. 21 Ocak 1985Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Abdülkadir Paksoyd. 10 Mayıs 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Sadettin Kapland. 07 Ocak 1944 - ö. 11 Haziran 2016Madde AdıGörüntüle
17Kenan Bibercid. 1965 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HULÛSÎ, İbrahimd. ? - ö. 1914-1918?Madde AdıGörüntüle