MEHMET/KOCATÜRK, Mehmet Kocatürk

(d. 1929 / ö. 2005)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmet Kocatürk, 1929'da Niğde’nin şimdilerde kasaba olan Aşlama köyünde doğmuştur. Şiirlerinde kimi zaman adını kimi zaman ise soyadını mahlas olarak kullanan âşığın babası çiftçilikle uğraşan Hacı Osman Bey, annesi ise halı dokuyarak ev ekonomisine katkı sağlayan Fatma Hanım'dır. Aşlama köyü ilkokulunda üçüncü sınıfa kadar okuyan âşık, daha sonra dışardan sınava girerek ilkokul diploması almaya hak kazanır. Köyde çiftçilik ve sobacılık yaparak geçimini sağlayan âşık, kendi köyünden Hatice (Akartürk) adlı bir kızla evlenir ve bu evlilikten dört kız ve dört erkek çocuğu dünyaya gelir. Kocatürk, 2005'te vefat etmiştir (Özmen 2009: 739; Bakırcı 2017: 43-44).

Mehmet Kocatürk, ilk şiirini 1966'da yazar, fakat âşığın destan türündeki bu ilk şiiri kaybolmuştur. Türkü dinlemeyi ve şiir okumayı çok seven âşık, İsmail Özmen'e verdiği mülakatta "Türküleri ve oyunları çok sevdiğini, diğer illerden gelen halk şairleriyle atıştığını, Refik Başaran'ı küçükken gördüğünü, sonra Nevşehir'de evinde onu ziyaret ettiğini, onun tam bizim anlayacağımız bir sanatkâr olduğunu, içinden geldiği gibi söylediğini, kendisinin de içinden geldiği gibi söylediğini (Özmen 2009: 739) ifade ederek hem türkülere merakını hem türkü okuyan ve kaynak kişi olan Refik Başaran'a olan sevgisini hem de şiirlerini içinden geldiği gibi söyleyip yazdığını belirtir.

Daha çok destan tarzında yazan âşık, yazdığı destanlarını satarak geçimini sağlar. Özellikle Kıbrıs çıkartması, Kore savaşı gibi toplumsal olaylar ve deprem gibi felaketler onun destan yazmasına ilham vermiştir. Kocatürk, şiirlerini halk şiiri geleneğine uygun olarak yazar. Şiirlerinde 7, 8, 11'li hece ölçüsünü kullanan Kocatürk, şiirlerinde ölçü ve kafiyeye dikkat etmez. Yazdığı şiirlerin pek çoğunda hece kusurları göze çarpar. Kocatürk, şiirlerinde dini, millî ve sosyal konuların yanı sıra Niğde'nin tarihî ve doğal güzelliklerini işler. Ayrıca Bosna Hersek savaşı ve Karabağ'ın işgalini anlatan destanları sözlü tarih açısından önemlidir. Âşık, mahlasını kendisi seçmiş ve şiirlerinde Âşık Mehmet, Âşık Kocatürk ve Âşık Mehmet Kocatürk'ü kullanmıştır. Âşığın şiirleri, Adana Çukurova ve Niğde'nin Sesi gazetelerinde yayımlanmış olup şiirleri kitap olarak basılmamıştır.

Kaynakça

Bakırcı, Nedim (2017). 19. Yüzyıl Âşıklarından Niğdeli Âşık Tâhirî. Konya: Kömen Yay.

Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Fikri Balcıd. 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ÜLFETÎ, İsmaild. 1808 - ö. 1898Doğum YeriGörüntüle
3GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdelid. 1853 - ö. 1915Doğum YeriGörüntüle
4MUSTAFA ERDOĞANd. 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MİHNETÎ, Vehbi Polatd. 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Hatice Mualla Sümerd. 13 Ağustos 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Salim Şengild. 1913 - ö. 28 Haziran 2005Ölüm YılıGörüntüle
8ALİ GÜRBÜZ/GÜRBÜZ/ALİ, Ali Gürbüzd. 1924 - ö. 21.07.2005Ölüm YılıGörüntüle
9Ahmet Tufan Şentürkd. 12 Mayıs 1924 - ö. 9 Mayıs 2005Ölüm YılıGörüntüle
10ÖMER KOCAd. 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ABBAS, Abbas Yılmazd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ZEYNEP YILMAZd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13ÇATAK, Alid. 1924 - ö. 21.06.1996Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KUZKAYA, Mehmet Kuzkayad. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15COŞARÎ, Ergül Keskind. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HİKMETÎ, Mehmetd. 1820 - ö. 1899/1911/1914?Madde AdıGörüntüle
17SITKI ALİ GARGALULUd. 1904 - ö. 1984Madde AdıGörüntüle
18RASİM, Mustafa, Acemoğlud. 1829 - ö. 1892Madde AdıGörüntüle