MEHMET/KOCATÜRK, Mehmet Kocatürk

(d. 1929 / ö. 2005)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmet Kocatürk, 1929'da Niğde’nin şimdilerde kasaba olan Aşlama köyünde doğmuştur. Şiirlerinde kimi zaman adını kimi zaman ise soyadını mahlas olarak kullanan âşığın babası çiftçilikle uğraşan Hacı Osman Bey, annesi ise halı dokuyarak ev ekonomisine katkı sağlayan Fatma Hanım'dır. Aşlama köyü ilkokulunda üçüncü sınıfa kadar okuyan âşık, daha sonra dışardan sınava girerek ilkokul diploması almaya hak kazanır. Köyde çiftçilik ve sobacılık yaparak geçimini sağlayan âşık, kendi köyünden Hatice (Akartürk) adlı bir kızla evlenir ve bu evlilikten dört kız ve dört erkek çocuğu dünyaya gelir. Kocatürk, 2005'te vefat etmiştir (Özmen 2009: 739; Bakırcı 2017: 43-44).

Mehmet Kocatürk, ilk şiirini 1966'da yazar, fakat âşığın destan türündeki bu ilk şiiri kaybolmuştur. Türkü dinlemeyi ve şiir okumayı çok seven âşık, İsmail Özmen'e verdiği mülakatta "Türküleri ve oyunları çok sevdiğini, diğer illerden gelen halk şairleriyle atıştığını, Refik Başaran'ı küçükken gördüğünü, sonra Nevşehir'de evinde onu ziyaret ettiğini, onun tam bizim anlayacağımız bir sanatkâr olduğunu, içinden geldiği gibi söylediğini, kendisinin de içinden geldiği gibi söylediğini (Özmen 2009: 739) ifade ederek hem türkülere merakını hem türkü okuyan ve kaynak kişi olan Refik Başaran'a olan sevgisini hem de şiirlerini içinden geldiği gibi söyleyip yazdığını belirtir.

Daha çok destan tarzında yazan âşık, yazdığı destanlarını satarak geçimini sağlar. Özellikle Kıbrıs çıkartması, Kore savaşı gibi toplumsal olaylar ve deprem gibi felaketler onun destan yazmasına ilham vermiştir. Kocatürk, şiirlerini halk şiiri geleneğine uygun olarak yazar. Şiirlerinde 7, 8, 11'li hece ölçüsünü kullanan Kocatürk, şiirlerinde ölçü ve kafiyeye dikkat etmez. Yazdığı şiirlerin pek çoğunda hece kusurları göze çarpar. Kocatürk, şiirlerinde dini, millî ve sosyal konuların yanı sıra Niğde'nin tarihî ve doğal güzelliklerini işler. Ayrıca Bosna Hersek savaşı ve Karabağ'ın işgalini anlatan destanları sözlü tarih açısından önemlidir. Âşık, mahlasını kendisi seçmiş ve şiirlerinde Âşık Mehmet, Âşık Kocatürk ve Âşık Mehmet Kocatürk'ü kullanmıştır. Âşığın şiirleri, Adana Çukurova ve Niğde'nin Sesi gazetelerinde yayımlanmış olup şiirleri kitap olarak basılmamıştır.

Kaynakça

Bakırcı, Nedim (2017). 19. Yüzyıl Âşıklarından Niğdeli Âşık Tâhirî. Konya: Kömen Yay.

Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
Yayın Tarihi: 03.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1YILDIRIM, Mevlüt Yıldırımd. 1896 - ö. 04.04.1954Doğum YeriGörüntüle
2GALİBÎ, Hacı Âlimd. ? - ö. 1898Doğum YeriGörüntüle
3HÜDAVERDİ BABA, Hüseyind. 1796 - ö. 1859?-1866?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet İhsan Yüced. 23 Ocak 1929 - ö. 15 Mayıs 1991Doğum YılıGörüntüle
5Muharrem Tahsinovd. 1929 - ö. 2007Doğum YılıGörüntüle
6ALİ, Ali Akışd. 1929 - ö. 03.06.1993Doğum YılıGörüntüle
7Salim Şengild. 1913 - ö. 28 Haziran 2005Ölüm YılıGörüntüle
8Azer Yarand. 13 Ekim 1949 - ö. 3 Ekim 2005Ölüm YılıGörüntüle
9Ali Baytokd. 1928 - ö. 16 Temmuz 2005Ölüm YılıGörüntüle
10SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanayd. 1902 - ö. 1965MeslekGörüntüle
11KARA MÖVLAYEVd. 1897 - ö. ?MeslekGörüntüle
12RESUL NEVRUZÎd. ? - ö. 1997MeslekGörüntüle
13GÜRKANÎ, Enver Gürkand. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ZİYANÎ, Mustafa Baltad. 1947 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEMSİ/ŞEMSİ YASTIMAN, Mehmet Galipd. 10.07.1923 - ö. 10.07.1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MİHALOĞLUd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17TALİHSİZ HANEFİ/HANEFİ, Hanefi Ünverd. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SEDAYÎ BABA, Pir Sedayîd. 1802 - ö. 1888Madde AdıGörüntüle