GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdeli

(d. 1270/1853 - ö. 1333/1915)
divan şairi ve nasir
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1270/1853 yılında Niğde sancağı dahilinde bulunan Olmason Köyü'nde doğdu. Asıl adı Mehmed Gâlib Bey'dir. Şiirlerinde Gâlib ve Fikrî mahlaslarını kullandı. Devriye mevalisinden Niğdeli Şerîf Efendi-zâde Mehmed Sa'îd Efendi'nin oğludur. Öğrenimini tamamladıktan sonra 1286/1869 senesinde Muş Tahrirat Müdür Yardımcısı olarak memuriyet görevine başladı. Bir sene sonra İstanbul'a gelip Mâliye Mektûbî Odasına devam etti. Sonra Adliye Nezareti'ne geçti. 1290/1873 senesinde Süleymaniye Tahrirat müdürlüğüne, sekiz ay sonra da Bağdat Temyiz Meclisi baş kitabetine tayin edildi. Muhtelif tarihlerde Tuna Mektubi Kalemi serhalifeliğinde, Teke Bidayet Ceza riyasetinde; Konya, Selanik, Adana, Bağdat, Trabzon, Sivas, Ankara bidayet ve istinaf mahkemeleri riyaset ve müddeî-i umumiliklerinde; Kosova, Manastır, Cezayir-i Bahr-i Sefid, Aydın ve Selanik adliye müfettişliklerinde bulundu. Rütbe-i ûlâ sınıf-ı evvelini ihraz eyledi. İkinci Meşrûtiyet'in ilanını müteakip İttihad ve Terakki hükümetince A'yân Meclisi üyeliğine getirildi. Rebiülevvel 1333/1915'te İstanbul'da vefat etti. Sultan Mahmûd Türbesi kabristanına defnedildi.

Birçok güzel şiiri olmasına rağmen şiirleri bir araya getirilemeyen Gâlib'in nesri de güçlü idi. Gazetelerde mesela Tercümân-ı Hakîkat'te önemli makaleleri yayımlanmıştı. Kendi mahlasının dışında başka mahlaslarla özellikle Fikrî mahlasıyla Tercümân-ı Hakîkat gazetesinde, Mısır'da ve Paris'te neşrolunan Meşveret ve Şûrâ-yı Ümmet gazetelerinde ayrıca Manastır'da çıkan Neyyir-i Hakîkat gazetesinde manzumeleri yayımlanmıştır. Divan şiiri tarzı manzumeler yazan Gâlib'in özellikle "Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim / Kurtar Allâh aşkına dünyâyı derdimden benim" matlalı gazeli devrinde çok tutulmuş ve bestelenmiştir.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emİn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim

Kurtar Allâh aşkına dünyâyı derdimden benim

Bir Hudâ'î âşıkım tahlîl olunsa tıynetim

Dehre bin Mecnûn gelir her cüz'-i ferdimden benim

Ra'd u berki bak ne müdhişdir hevâ-yı aşkımın

Rû-nümâ bin yıldırım bir âh-ı serdimden benim

Dil tesellî-yâb olur reng-i sirişk-i âlden

Bir nişândır çünki rengînî-i verdimden benim

Sen tabîbim ol yetiş kurtar bu gamdan cânımı

Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim

(İnal, İbnü'l-Emİn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 452.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BEZMÎ, Niğdelid. ? - ö. 1873Doğum YeriGörüntüle
2ŞÂNÎ, Mehmed Şânî Efendi, Niğdelid. ? - ö. 1836Doğum YeriGörüntüle
3Suphi Aytimurd. 18 Nisan 1922 - ö. 26 Haziran 1997Doğum YeriGörüntüle
4ALİ RÛHÎ, Darbaz-zâded. 1853 - ö. 1890Doğum YılıGörüntüle
5DERVİŞ, Topuzoğlu Ahmedd. 1853 - ö. 1913Doğum YılıGörüntüle
6GÜLSÜM, Gülsüm Bacıd. 1853 - ö. 1928?Doğum YılıGörüntüle
7FERDÎ, Muammer Ferdîd. 1891 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
8SÜMMÂNÎd. 1861 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
9ŞÜKRÎ, Muhammed Şükrî Efendid. 1881 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
10Erdal Noyand. 1961 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959MeslekGörüntüle
12Abbas Gökçed. 1927 - ö. 20 Aralık 2014MeslekGörüntüle
13MÛSÂ, Bendînci Şeyh Mûsâ Efendid. ? - ö. 1820-24Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HAYRÎ, Uryânî-zâde Mehmed Hayrullâh Efendid. ? - ö. 1879Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15DÂNİŞ MEHMED, Safiye Sultân-zâded. ? - ö. 1837Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mes'ud, Hekimbaşı-zâde/Hammal-zâde Mes'ud Efendid. ? - ö. Kasım-Aralık 1672Madde AdıGörüntüle
17NÂZİMÎ, Molla Bilâl Bin Mollâ Yûsufd. 1825 - ö. 1889Madde AdıGörüntüle
18TIFLÎ, Hacı Mehmed Emin Efendid. ? - ö. 1799-1800Madde AdıGörüntüle