GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdeli

(d. 1270/1853 - ö. 1333/1915)
divan şairi ve nasir
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1270/1853 yılında Niğde sancağı dahilinde bulunan Olmason Köyü'nde doğdu. Asıl adı Mehmed Gâlib Bey'dir. Şiirlerinde Gâlib ve Fikrî mahlaslarını kullandı. Devriye mevalisinden Niğdeli Şerîf Efendi-zâde Mehmed Sa'îd Efendi'nin oğludur. Öğrenimini tamamladıktan sonra 1286/1869 senesinde Muş Tahrirat Müdür Yardımcısı olarak memuriyet görevine başladı. Bir sene sonra İstanbul'a gelip Mâliye Mektûbî Odasına devam etti. Sonra Adliye Nezareti'ne geçti. 1290/1873 senesinde Süleymaniye Tahrirat müdürlüğüne, sekiz ay sonra da Bağdat Temyiz Meclisi baş kitabetine tayin edildi. Muhtelif tarihlerde Tuna Mektubi Kalemi serhalifeliğinde, Teke Bidayet Ceza riyasetinde; Konya, Selanik, Adana, Bağdat, Trabzon, Sivas, Ankara bidayet ve istinaf mahkemeleri riyaset ve müddeî-i umumiliklerinde; Kosova, Manastır, Cezayir-i Bahr-i Sefid, Aydın ve Selanik adliye müfettişliklerinde bulundu. Rütbe-i ûlâ sınıf-ı evvelini ihraz eyledi. İkinci Meşrûtiyet'in ilanını müteakip İttihad ve Terakki hükümetince A'yân Meclisi üyeliğine getirildi. Rebiülevvel 1333/1915'te İstanbul'da vefat etti. Sultan Mahmûd Türbesi kabristanına defnedildi.

Birçok güzel şiiri olmasına rağmen şiirleri bir araya getirilemeyen Gâlib'in nesri de güçlü idi. Gazetelerde mesela Tercümân-ı Hakîkat'te önemli makaleleri yayımlanmıştı. Kendi mahlasının dışında başka mahlaslarla özellikle Fikrî mahlasıyla Tercümân-ı Hakîkat gazetesinde, Mısır'da ve Paris'te neşrolunan Meşveret ve Şûrâ-yı Ümmet gazetelerinde ayrıca Manastır'da çıkan Neyyir-i Hakîkat gazetesinde manzumeleri yayımlanmıştır. Divan şiiri tarzı manzumeler yazan Gâlib'in özellikle "Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim / Kurtar Allâh aşkına dünyâyı derdimden benim" matlalı gazeli devrinde çok tutulmuş ve bestelenmiştir.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emİn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim

Kurtar Allâh aşkına dünyâyı derdimden benim

Bir Hudâ'î âşıkım tahlîl olunsa tıynetim

Dehre bin Mecnûn gelir her cüz'-i ferdimden benim

Ra'd u berki bak ne müdhişdir hevâ-yı aşkımın

Rû-nümâ bin yıldırım bir âh-ı serdimden benim

Dil tesellî-yâb olur reng-i sirişk-i âlden

Bir nişândır çünki rengînî-i verdimden benim

Sen tabîbim ol yetiş kurtar bu gamdan cânımı

Gel ne korkarsın ecel sîmâ-yı zerdimden benim

(İnal, İbnü'l-Emİn Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 452.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ebubekir Hazım Tepeyrand. 1864 - ö. 5 Haziran 1947Doğum YeriGörüntüle
2Yaşar Kapland. 1952 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3EDÎB, Mehmed Edîb Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ZEKÂYÎ, Ahmed Efendid. 1853 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
5GÜLSÜM, Gülsüm Bacıd. 1853 - ö. 1928?Doğum YılıGörüntüle
6ALİ RÛHÎ, Darbaz-zâded. 1853 - ö. 1890Doğum YılıGörüntüle
7EFKARÎ, Nebid. 1866 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
8KARÂRÎ, Tahird. 1835/1826 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
9DEVRÂNÎ, Mirzad. 1865 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
10COŞKUN, Necmettin Coşkund. 11.01.1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959MeslekGörüntüle
12Fazlı Ertekind. 1911 - ö. 17 Şubat 1977MeslekGörüntüle
13RÂSİM, Sarac-zâde Muhammed Kâsımd. 1781 - ö. 1845Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HİCRÎ, Ahmed Hicrî, Tosyalıd. 1875 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CEMÂL/CEMÂLÎ Mehmed Cemâleddîn, Karslı-zâded. ? - ö. 1845Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SA’DÎ, Arab-zâde Sa’dullah Sa’dî Efendid. ? - ö. 1843Madde AdıGörüntüle
17ÂRİFÎ, Helvacı-zâde Mehmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1622-23Madde AdıGörüntüle
18SÜLEYMAN, Süleyman Efendid. ? - ö. 1543Madde AdıGörüntüle