Madde Detay
Metin Üstündağ
Met Üst, Alper Kamu Vicdanı, Mansur Şebboy, İmgehan Lirikboy
(d. 15 Şubat 1965 / ö. -)
Mizah Yazarı, Karikatürist, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Haskız Hanım ile bakkal Şeref Bey'in oğlu olarak Erzincan'da doğdu. İlkokulu üçüncü sınıfa kadar doğduğu köyde okudu. Sekiz yaşından beri İstanbul’da yaşayan Üstündağ, ilk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Kasımpaşa Lisesini bitirdkten sonra başladığı Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Görüntü Sanatları Bölümünden mezun oldu. Bir süre Çarşaf ve Gırgır gibi mizah dergilerinde çalıştı. Arkadaşlarıyla Limon dergisini kurdu, Nankör ve Deli dergilerini çıkaranlar arasında bulundu. Adı Leman olarak değiştirlen Limon dergisine tekrar döndü. Ardından Öküz ve Penguen dergilerini çıkardı. Hayvan ve Ot ve dergilerinde de çalışan Üstündağ, ayrıca 2015 yılında Yumuşak G isimli bir dergi çıkardı. 2014 Kabataşlılar Derneği Nehar Tüblek Karikatürist Onur Ödülü verilen Üstündağ, İstanbul'da yaşamakta ve yazı çalışmalarını burada sürdürmektedir. TYS ve Türkiye PEN üyesidir.
Metin Üstündağ, gerek çalıştığı gerekse çıkardığı dergilerde karikatür, şiir ve yazılarını yayımlamış böylece edebiyat dünyasında adını duyurmuştur. Şiir, roman ve deneme kitapları bulunan Üstündağ, mizah edebiyatımızda daha çok karikatürist kimliğiyle ön plana çıkmış ve bu alanda dikkat çeken yazarlardan biri olmuştur. Özellikle üç kitaplık seri hâlinde yayımladığı Pazar Sevişgenleri ve Şiyir Sevişgenleri mizah edebiyatımızda okurlar tarafından yoğun ilgiyle karşılanmıştır. Yazar, bu eserlerin içeriğini ve karakterlerin özelliklerini şöyle dile getirmiştir: "Pazar Sevişgenleri içgüdüleriyle Şiyir Sevişgenleri akıllarını kullanmaya çalışarak sürüyorlar hayatlarını. Pazar Sevişgenleri, sadece yaşıyor, Şiyir Sevişgenleri'yse yaşadıkları üzerine oturup tartışıyorlar. Aşk içgüdüsel ilişki planlı gelişiyor sanki. İnsanlar madde bağımlısı olabildiği gibi aşk ve ilişki bağımlısı da olabiliyor. Bıkmadan, usanmadan, gücüm yettiğince, keyifle irdeleyebileceğim, bir alan olarak görünüyor banaaşk ve meşk durumları." (Aşçı 2010). Metin Celâl, Üstündağ'ı Langadank (1989)'tan itibaren çizdiği, birkaç sözcükten oluşan kısa cümleli ve aforizmasal nitelikteki karikatürleriyle mizah türünde üstat olarak değerlendirmiştir (Celâl 2010). "Sokak, şiir, felsefe, gündelik hayat ve tüm sanat ürünleri bilmeden kendiliğinden besliyor... Aşk ve tutkudur belki de tek ilham kaynağı... Neye aşk ve tutkuyla bağlanırsanız ortaya iyi bir şey çıkar..." (Düzkan 2010) cümleleriyle sanatındaki ilham kaynaklarını dile getiren Metin Üstündağ şiir kitapları ve romanlar da yayımlamıştır. Ergülen'e göre Metin Üstündağ şiirde hınzırlık geleneğinin en hakikatli üyelerindendir: "Met Üst'ün şiirleri galiba şiir ve hakikat ilişkisine, çağımızda verilecek en sıkı cevaplardan." (Ergülen 2010). Üstündağ ilk romanı Üniversiteli'nin Çırpınışı (2002)'nda, içimizden biri olan bir üniversitelinin, bir mühendisin, hayatından bir kesiti anlatmaktadır. Bocalama ve umutsuzluk içerisinde bile ülkesi, insanları için güzel şeyler hayal edebilmekte, hatta elinden geldiğince uygulamaktadır. Özellikle okumuş insanın içine düştüğü durumu sergilemekte; okumayı, özellikle üniversiteyi düşünenlere yol göstermekte, ileride başlarına gelebilecekler hakkında uyarmakta, onlara sabır ve direnme gücü aşılamaya çalışmaktadır. Geçmişe dönüp kendisiyle hesaplaşmakta, geçen yıllarının muhasebesini yapmakta, bir pencere açıp son elli, hatta yüzyılın bir tahlilini yapmakta, kendi görüş açısından değerlendirme yapıp, doğruları ve yanlışları irdelemektedir. Üstündağ'ın ikinci romanı Kabusa Uyanış (2009); Anadolu'nun ücra bir köşesinde göreve başlayıp, tatlı bir sürgün sonucu İstanbul'da yaşam savaşı vermeye çalışan çilekeş öğretmenlerden birinin dramını içermektedir. Metin Üstündağ, şiir, roman ve mizah türünde yayımladığı kitaplarıyla üretken bir isim olmuş ve mizah edebiyatımızda eleştirmenlerce adı sık sık zikredilmiştir.
Kaynakça
Aşçı, Bukat (2010). "Niye soruyorsun, yoksa bizden komik bir yanıt mı bekliyorsun". Vatan Kitap. 15 Ocak 2010.
Celâl, Metin (2010). "Mizahın Yeni Ustaları". Cumhuriyet Kitap. S. 1048. 18 Mart 2010.
Düzkan, Ayşe (2010). "Alay ediyorum öyleyse varım...". Star Kitap. 3 Nisan 2010.
Ergülen, Haydar (2010). "Evler, apartmanlar, sokaklar, haikular ve eski mektuplar...". Star Kitap. 3 Nisan 2010.
"Üniversitelinin Çırpımşı". Cumhuriyet Kitap. S. 653. 22 Ağustos 2002.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 05.08.2019Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Yayın Tarihi: 05.08.2019Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Langadank | Güneş Yayınları / İstanbul | 1989 | Mizah |
Heey.! Kımıl Zararlısı Olma.. Kımılda Biraz | Yılmaz Yayınları / İstanbul | 1990 | Mizah |
Ugh! | Parantez Yayınları / İstanbul | 1993 | Şiir |
Mavra Zamanı | Parantez Yayınları / İstanbul | 1994 | Deneme |
Zemheri | Parantez Yayınları / İstanbul | 1996 | Şiir |
İmza: Bir Dost | Parantez Yayınları / İstanbul | 1997 | Mizah |
Yankı Vadisi | Parantez Yayınları / İstanbul | 1999 | Mizah |
Denemeyenler | Parantez Yayınları / İstanbul | 2000 | Mizah |
Tentürdiyot | Parantez Yayınları / İstanbul | 2000 | Mizah |
Üniversitelinin Çırpınışı | Bayrak Matbaacılık / İstanbul | 2002 | Roman |
Pazar Sevişgenleri-1 | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2002 | Mizah |
Hasar Tespit Çalışmaları | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2002 | Mizah |
Orhan Veli'lemeler | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2003 | Mizah |
Pablo Neruda'ya Cevaplar Kitabı | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2003 | Mizah |
Pazar Sevişgenleri-2 | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2003 | Mizah |
Pazar Sevişgenleri-3 | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2005 | Mizah |
Görüşmeyeli Uzun Zaman Oldu | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2005 | Hikâye |
Şiyir Sevişgenleri | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2009 | Mizah |
Kabusa Uyanış | Kılavuz Yayınları / İstanbul | 2009 | Roman |
apartman haikuları | Sel Yayıncılık / İstanbul | 2010 | Mizah |
Bir Delinin Mal Beyanı | Çınar Yayınları / İstanbul | 2016 | Şiir |
Bazı Şeyler Var Hayal Gücüme Gidiyor! | Çınar Yayınları / İstanbul | 2018 | Mizah |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ümit Aktaş | d. 28 Ağustos 1955 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Enver Gökçe | d. 1920 - ö. 19 Kasım 1981 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | FEYZULLÂH, Erzincanlı | d. ? - ö. 19. yy. | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ercüment Aytaç | d. 1965 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ender Macun | d. 28 Eylül 1965 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | EYÜP, Eyüp Sarıbatır | d. 1965 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Vecdi Çıracıoğlu | d. 09 Aralık 1953 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Zeynep Melisa Gürpınar | d. 9 Aralık 1941 - ö. 24 Aralık 2014 | Meslek | Görüntüle |
9 | Osman İlhami Bilger | d. 1910 - ö. 1969 | Meslek | Görüntüle |
10 | Hakan Savlı | d. 04 Mayıs 1965 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Ece Ayhan | d. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Hakan Toker | d. 01 Ağustos 1965 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | DERVİŞ/DERVİŞ OZAN, Mahmut Metin | d. 1955 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | HÂFIZ HAKKI PAŞA, Vicdânî, Manastırlı | d. 1879 - ö. 1915 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ZOROĞLU, Aydın Alper Zoroğlu | d. 03.03.1969 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |