Metin Üstündağ

Met Üst, Alper Kamu Vicdanı, Mansur Şebboy, İmgehan Lirikboy
(d. 15 Şubat 1965 / ö. -)
Mizah Yazarı, Karikatürist, Şair
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Haskız Hanım ile bakkal Şeref Bey'in oğlu olarak Erzincan'da doğdu. İlkokulu üçüncü sınıfa kadar doğduğu köyde okudu. Sekiz yaşından beri İstanbul’da yaşayan Üstündağ, ilk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Kasımpaşa Lisesini bitirdkten sonra başladığı Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Görüntü Sanatları Bölümünden mezun oldu. Bir süre Çarşaf ve Gırgır gibi mizah dergilerinde çalıştı. Arkadaşlarıyla Limon dergisini kurdu, Nankör ve Deli dergilerini çıkaranlar arasında bulundu. Adı Leman olarak değiştirlen Limon dergisine tekrar döndü. Ardından Öküz ve Penguen dergilerini çıkardı. Hayvan ve Ot ve dergilerinde de çalışan Üstündağ, ayrıca 2015 yılında Yumuşak G isimli bir dergi çıkardı. 2014 Kabataşlılar Derneği Nehar Tüblek Karikatürist Onur Ödülü verilen Üstündağ, İstanbul'da yaşamakta ve yazı çalışmalarını burada sürdürmektedir. TYS ve Türkiye PEN üyesidir.

Metin Üstündağ, gerek çalıştığı gerekse çıkardığı dergilerde karikatür, şiir ve yazılarını yayımlamış böylece edebiyat dünyasında adını duyurmuştur. Şiir, roman ve deneme kitapları bulunan Üstündağ, mizah edebiyatımızda daha çok karikatürist kimliğiyle ön plana çıkmış ve bu alanda dikkat çeken yazarlardan biri olmuştur. Özellikle üç kitaplık seri hâlinde yayımladığı Pazar Sevişgenleri ve Şiyir Sevişgenleri mizah edebiyatımızda okurlar tarafından yoğun ilgiyle karşılanmıştır. Yazar, bu eserlerin içeriğini ve karakterlerin özelliklerini şöyle dile getirmiştir: "Pazar Sevişgenleri içgüdüleriyle Şiyir Sevişgenleri akıllarını kullanmaya çalışarak sürüyorlar hayatlarını. Pazar Sevişgenleri, sadece yaşıyor, Şiyir Sevişgenleri'yse yaşadıkları üzerine oturup tartışıyorlar. Aşk içgüdüsel ilişki planlı gelişiyor sanki. İnsanlar madde bağımlısı olabildiği gibi aşk ve ilişki bağımlısı da olabiliyor. Bıkmadan, usanmadan, gücüm yettiğince, keyifle irdeleyebileceğim, bir alan olarak görünüyor banaaşk ve meşk durumları." (Aşçı 2010). Metin Celâl, Üstündağ'ı Langadank (1989)'tan itibaren çizdiği, birkaç sözcükten oluşan kısa cümleli ve aforizmasal nitelikteki karikatürleriyle mizah türünde üstat olarak değerlendirmiştir (Celâl 2010). "Sokak, şiir, felsefe, gündelik hayat ve tüm sanat ürünleri bilmeden kendiliğinden besliyor... Aşk ve tutkudur belki de tek ilham kaynağı... Neye aşk ve tutkuyla bağlanırsanız ortaya iyi bir şey çıkar..." (Düzkan 2010) cümleleriyle sanatındaki ilham kaynaklarını dile getiren Metin Üstündağ şiir kitapları ve romanlar da yayımlamıştır. Ergülen'e göre Metin Üstündağ şiirde hınzırlık geleneğinin en hakikatli üyelerindendir: "Met Üst'ün şiirleri galiba şiir ve hakikat ilişkisine, çağımızda verilecek en sıkı cevaplardan." (Ergülen 2010). Üstündağ ilk romanı Üniversiteli'nin Çırpınışı (2002)'nda, içimizden biri olan bir üniversitelinin, bir mühendisin, hayatından bir kesiti anlatmaktadır. Bocalama ve umutsuzluk içerisinde bile ülkesi, insanları için güzel şeyler hayal edebilmekte, hatta elinden geldiğince uygulamaktadır. Özellikle okumuş insanın içine düştüğü durumu sergilemekte; okumayı, özellikle üniversiteyi düşünenlere yol göstermekte, ileride başlarına gelebilecekler hakkında uyarmakta, onlara sabır ve direnme gücü aşılamaya çalışmaktadır. Geçmişe dönüp kendisiyle hesaplaşmakta, geçen yıllarının muhasebesini yapmakta, bir pencere açıp son elli, hatta yüzyılın bir tahlilini yapmakta, kendi görüş açısından değerlendirme yapıp, doğruları ve yanlışları irdelemektedir. Üstündağ'ın ikinci romanı Kabusa Uyanış (2009); Anadolu'nun ücra bir köşesinde göreve başlayıp, tatlı bir sürgün sonucu İstanbul'da yaşam savaşı vermeye çalışan çilekeş öğretmenlerden birinin dramını içermektedir. Metin Üstündağ, şiir, roman ve mizah türünde yayımladığı kitaplarıyla üretken bir isim olmuş ve mizah edebiyatımızda eleştirmenlerce adı sık sık zikredilmiştir.

Kaynakça

Aşçı, Bukat (2010). "Niye soruyorsun, yoksa bizden komik bir yanıt mı bekliyorsun". Vatan Kitap. 15 Ocak 2010.

Celâl, Metin (2010). "Mizahın Yeni Ustaları". Cumhuriyet Kitap. S. 1048. 18 Mart 2010.

Düzkan, Ayşe (2010). "Alay ediyorum öyleyse varım...". Star Kitap. 3 Nisan 2010.

Ergülen, Haydar (2010). "Evler, apartmanlar, sokaklar, haikular ve eski mektuplar...". Star Kitap. 3 Nisan 2010.

"Üniversitelinin Çırpımşı". Cumhuriyet Kitap. S. 653. 22 Ağustos 2002.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 05.08.2019
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
LangadankGüneş Yayınları / İstanbul1989Mizah
Heey.! Kımıl Zararlısı Olma.. Kımılda BirazYılmaz Yayınları / İstanbul1990Mizah
Ugh!Parantez Yayınları / İstanbul1993Şiir
Mavra ZamanıParantez Yayınları / İstanbul1994Deneme
ZemheriParantez Yayınları / İstanbul1996Şiir
İmza: Bir DostParantez Yayınları / İstanbul1997Mizah
Yankı VadisiParantez Yayınları / İstanbul1999Mizah
DenemeyenlerParantez Yayınları / İstanbul2000Mizah
TentürdiyotParantez Yayınları / İstanbul2000Mizah
Üniversitelinin ÇırpınışıBayrak Matbaacılık / İstanbul2002Roman
Pazar Sevişgenleri-1Sel Yayıncılık / İstanbul2002Mizah
Hasar Tespit ÇalışmalarıSel Yayıncılık / İstanbul2002Mizah
Orhan Veli'lemelerSel Yayıncılık / İstanbul2003Mizah
Pablo Neruda'ya Cevaplar KitabıSel Yayıncılık / İstanbul2003Mizah
Pazar Sevişgenleri-2Sel Yayıncılık / İstanbul2003Mizah
Pazar Sevişgenleri-3Sel Yayıncılık / İstanbul2005Mizah
Görüşmeyeli Uzun Zaman OlduSel Yayıncılık / İstanbul2005Hikâye
Şiyir SevişgenleriSel Yayıncılık / İstanbul2009Mizah
Kabusa UyanışKılavuz Yayınları / İstanbul2009Roman
apartman haikularıSel Yayıncılık / İstanbul2010Mizah
Bir Delinin Mal BeyanıÇınar Yayınları / İstanbul2016Şiir
Bazı Şeyler Var Hayal Gücüme Gidiyor!Çınar Yayınları / İstanbul2018Mizah

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Ümit Aktaşd. 28 Ağustos 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Enver Gökçed. 1920 - ö. 19 Kasım 1981Doğum YeriGörüntüle
3FEYZULLÂH, Erzincanlıd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
4Ercüment Aytaçd. 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ender Macund. 28 Eylül 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6EYÜP, Eyüp Sarıbatırd. 1965 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Vecdi Çıracıoğlud. 09 Aralık 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Zeynep Melisa Gürpınard. 9 Aralık 1941 - ö. 24 Aralık 2014MeslekGörüntüle
9Osman İlhami Bilgerd. 1910 - ö. 1969MeslekGörüntüle
10Hakan Savlıd. 04 Mayıs 1965 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Ece Ayhand. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Hakan Tokerd. 01 Ağustos 1965 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13DERVİŞ/DERVİŞ OZAN, Mahmut Metind. 1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14HÂFIZ HAKKI PAŞA, Vicdânî, Manastırlıd. 1879 - ö. 1915Madde AdıGörüntüle
15ZOROĞLU, Aydın Alper Zoroğlud. 03.03.1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle