Mübeccel İzmirli

(d. 30 Mayıs 1934 / ö. 10 Temmuz 1982)
Yazar, Memur, Sekreter
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adı kimliğinde Fatma Mübeccel İzmirli şeklinde geçen Mübeccel İzmirli, Çorlu’da doğmuştur. Babası, Seyyidlere mensup bir aileden gelen Hikmet Bey, annesi ise Müşerref Hanım’dır. Küçük yaştayken annesi ile babası ayrılan İzmirli, annesiyle birlikte İstanbul’a gelerek Çubuklu’da yaşar. İlkokulu Kadıköy 6. İlkokulu’nda okur, 1947 yılında Çapa Kız Ortaokulu’ndan mezun olur. Sağlık sorunları sebebiyle lise öğrenimine devam edemeyen İzmirli, bazı kaynaklarda verilen bilgilere göre bu eksikliğini özel ders alarak giderir. Mübeccel İzmirli, ilki 1960’lı yılların başı ya da öncesi, ikincisi 1970’li yılların sonu olmak üzere iki kez evlenir. Bu evlilikleri kiminle, hangi tarihlerde yaptığı bilinemese de evliliklerinden çocuğunun olmadığı kesindir. Ortaokulu bitirdikten sonra iş hayatına atılan Mübeccel İzmirli, ilk olarak personel memurluğu görevinde çalışır. 1962-1963 yıllarında özel bir kurumda sekreterlik, reklam filmlerinde dublaj yapan İzmirli, yayın dünyasıyla da tanışır. Bu tanışıklığın ilk ürünü, Otağ dergisidir. 1963 yılında İsmet Kemal Karadayı, Mehmet Haşmet ve İsmet Yazgan ile bir araya gelerek çıkardıkları derginin yönetimini Mübeccel İzmirli üstlenir. 1961 yılından itibaren Çatı, Ilgaz, Varlık, Kıyı, Dost, Yelken, Yeni Ufuklar dergilerinde şiirleri ve öyküleri yayımlanan İzmirli, 1966 yılına gelindiğinde Yelken dergisinin yönetimine geçer, 1969 yılına kadar bu görevi sürdürür. Yelken dergisinin yönetimi sırasında Çatı dergisini de yöneten İzmirli, aynı zamanda Gazeteciler Cemiyeti İstanbul Şubesi’nde, Tercüman, Yeni İstanbul, Milliyet gazetelerinde ve Milliyet Yayınları’nda da düzeltmenlik ve redaktörlük yapar. Hassas ve kırılgan bir mizaca sahip olan Mübeccel İzmirli, hayatının büyük bir kısmında psikolojik sıkıntılar yaşamış, bu duruma 1981 yılına gelindiğinde sindirim sistemindeki rahatsızlıklar eklenmiştir. Göztepe Devlet Hastanesi’nde tedavi görürken 10 Temmuz 1982’de bağırsak kanserinden vefat etmiştir. 13 Temmuz 1982’de, annesinin yanında, Kanlıca Mezarlığı’nda defnedilmiştir.

1955 yılında edebî anlamda ilk çalışması olan “İstifham” başlıklı şiiri Aksekililer gazetesinde yayımlanır, 1960’lı yıllara gelene kadar herhangi bir yerde ismi görülmez. Kadının toplumda bir meta olarak gösterilmesini kendine mesele edinen İzmirli, 1963 yılında yayımlanan ilk kitabı Gök Katında Kaza’da, kadın duygularını dile getirmek istemiştir. Biten aşkın yarattığı hüzün, kırıklıklar, mutluluğun acıyla sona erişi onun şiirlerinin konusunu oluşturur. 1967 yılında yayımlanan öykü kitabı Sabah Geçidi’nde kadının toplumdaki yerine odaklanmış; kadınların karşı karşıya kaldığı sorunlar, kadının erkeğin gözünde cinsel bir obje olarak konumlanışı, erkeğe duyulan sevginin hayal kırıklığıyla sonuçlanması gibi durumları ele almıştır. Toplumsal hayattaki çözülmelerin kadının hayatında yarattığı sıkıntıları görmezden gelmeyen İzmirli, kadınların içlerine attıkları öfkeleri, sevinçleri, çelişkileri öykülerinde dile getirmiştir. 1981 ve 1983 yıllarında yayımlanan çocuk kitapları Mavi Çamlar Ülkesi ile Ay Kız ile Gün Oğlan’da çocuklara yardımlaşma, sevgi, sorumluluk alma gibi konularda telkinlerde bulunmuştur. Muhteşem ve Yalnız Bir Ağaç Kurdu, İzmirli’nin edebî bir kaygı gütmediği, yakın arkadaşı Atıf Özbilen ile yaptığı röportajdan yola çıkarak ortaya koyduğu çalışmasıdır. Bu eserlerin dışında, kitaplaşmamış öyküleri ve şiirleri de bulunmaktadır:

Öyküler: “Aşk Mektupları”, “Mermerde Unutulmuş Bir Ad”, “Ulak”, “Şahidin Gözleri”.

Şiirler: “İstifham”, “Takas”, “Yıllardan Sonra”, “Ayrı Yollarda”, “Yanlış Hesap”, “Abant’ta Akşam”, “Tedirgin Övgü”, “Uzun Gece”, “Kesin”, “Dokusu”, “Abant Akşamında Sen”, “Uyanan Kadın İçin”.

Yayımlanmamış Şiirler: “Ozan Tutkusu”, “Vefa Bozacısı”, “Kaybeden Kazanıyor”, “Pastel Yapı”, “Uzak Acı”, “Uyumsuz”, “Abstre”, “Güzellik”, “Aşkın Sonu”.

Kaynakça

Yıldırımay Bayrakçı, Yağmur (2019). Mübeccel İzmirli/Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: YAĞMUR YILDIRIMAY BAYRAKÇI
Yayın Tarihi: 23.12.2019
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Gök Katında KazaOtağ Yayınları / İstanbul1963Şiir
Sabah Geçidi- / İstanbul1967Hikâye
Muhteşem ve Yalnız Bir AğaçkurduÇeltüt Matbaacılık / İstanbul1977Biyografi
Mavi Çamlar ÜlkesiMay Yayınları / İstanbul1981Masal
Ay Kız ile Gün OğlanBilge Yayıncılık / İstanbul1983Masal

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1REF'Îd. ? - ö. 1575-76Doğum YeriGörüntüle
2PERTEVÎ, Çorlulud. ? - ö. 1768Doğum YeriGörüntüle
3HATMÎ, Salih Çelebid. ? - ö. 1562Doğum YeriGörüntüle
4ELMAS MÜRŞİDİd. 1934 - ö. 1999Doğum YılıGörüntüle
5Orhan Ulukand. 1934 - ö. 29 Nİisan 1999Doğum YılıGörüntüle
6AHMET, Ahmet Hasdemird. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ŞEVKİ ESENd. 1914 - ö. 16.11.1982Ölüm YılıGörüntüle
8Faruk Gürtuncad. 1904 - ö. 6 Ağustos 1982Ölüm YılıGörüntüle
9MEHMET DOĞANd. 1900 - ö. 1982Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Sait Akçayd. 20 Aralık 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Zeynep Ünald. 07 Nisan 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
12NESİP, Nesip Aykınd. 23.01.1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Osman Çalışkand. 1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İsmail Bilgind. 30 Ocak 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hüseyin Özbayd. 02 Mart 1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHMED EŞREF, İzmirlid. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
17Zühal İzmirlid. 28 Temmuz 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SERVET, Hasan Servet Efendi, İzmirlid. 1809 - ö. 1868Madde AdıGörüntüle