Madde Detay
NÂKİS, Sâbir Ahun Binni Abdukâdir
(d. 1255/1256/1840 - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Çağatay)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıla adı Sâbir Ahun Binni Abdukâdir'dir. Şiirlerinde Nâkis mahlasını kullandı. 1255/1256-1840 yılında Kaşgar’ın Yenihisar ilçesi Bazariçi Mahallesi'nde bir alimin evinde doğdu. Yenihisar ve Kaşgar’daki medreselerde Arapça ve Farsçayı öğrendi. Medreselerde dinî ve beşerî bilimlere ilişkin dersler aldı. Daha sonra Yenihisar’daki Tayibeg Medresesine müderris olarak atandı. Vefat tarihi bilinmemektedir.
Eserleri şunlardır:
1. Dîvân-ı Nâkis: 1310/1311-1893 yılında yazılan eserde, 174 gazel, 1 mersiye, 5 muhammes, 3 rubai ve 13 kıt’a yer almaktadır (Ehmidi 1996: 290; Mirzehmet 1995: 2; Osman vd. 2005: 212).
2. Gülzârbiniş: Nâkis bu eserini İranlı şair Şeyh İnâyetullah’ın Bahardâniş isimli eserinden etkilenerek kaleme aldı. Edep, ahlak, vefa, samimiyet, dostluk kavramlarını hikâye şeklinde anlatan bir eserdir (Osman vd. 2005: 211).
Şair ayrıca Kutluknâme, Behis Hakim Beg, Mevcûtu’l-Kulûb, Nöllidimen, Nasihatnâme gibi eserler kaleme aldı (Utuk vd. 2006: 210; Osman vd. 2005: 629).
Kaynakça
Ehmidi, İmincan (1996). Uyğur Edebiyati Tarihidiki Namayandeler. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı.
Mirzehmet, Muhemmetturdi (hzl.) (1995). Molla Sabir Binni Abdukaldir Nakis Divan-ı Nakisi. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı.
Osman, Ğayretcan, O. İsmail, T. Savut (hzl.) (2005). Uyğurlarnin Kedimki Edebiyati 2. Ürümçi: Şincan Maarip Neşriyatı.
Utuk, İmincan Ehmidi, M. Mirziehmet, H. Abdusalam, Ş. Elahun, M. Muhemmet (2006). Uyğur Edebiyatı Tarihi 3. Pekin: Milletler Neşriyatı.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. ADEM ÖGERYayın Tarihi: 27.11.2014Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ey heme zerrât-i hüsnindin bolup heyrân sana
Furkatindin mihr hem çerh üzre ser-gerdân sana
Nuh ömride riyâzet çekse yol tapmas birav
Kim seni mebûd dep keltürmese imân sana
Müzteribdur ten ârâ cânlar senin yâdin bile
Goyiyâ cânlar tiler kilmak özin kurbân sana
Ni’meti cennet bile kesrin anin kilmas heves
Kim ki bir ikki nefes bolğan ise mihmân sana
Boldi tapti her gedâyi kim seri koyundadur
Bende bolmak nisbetin âlem ârâ sultan sana
Yokdurur her kim kilur âlemde yüz min yil eger
Cûd u ihsan fisk u isyan nef i ya nuksân sana
Bir ğenisen kim selâtin heylidur çakerlernin
Ay u kün bardur kerem hanida ikki nân sana
Sen kebi munimni min yilda hired kilmas derk
Bir diremdekdur gedâ nezdide yüz min kan sana
Hesreti dunya vu fikri ahret kilmak nedur
Bolsa mundağ Nakisâ ali kerem sultân sana
(Mirzehmet, Muhemmetturdi (hzl.) (1995). Molla Sabir Binni Abdukaldir Nakis Divan-ı Nakisi. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 2.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 27.11.2014Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ey heme zerrât-i hüsnindin bolup heyrân sana
Furkatindin mihr hem çerh üzre ser-gerdân sana
Nuh ömride riyâzet çekse yol tapmas birav
Kim seni mebûd dep keltürmese imân sana
Müzteribdur ten ârâ cânlar senin yâdin bile
Goyiyâ cânlar tiler kilmak özin kurbân sana
Ni’meti cennet bile kesrin anin kilmas heves
Kim ki bir ikki nefes bolğan ise mihmân sana
Boldi tapti her gedâyi kim seri koyundadur
Bende bolmak nisbetin âlem ârâ sultan sana
Yokdurur her kim kilur âlemde yüz min yil eger
Cûd u ihsan fisk u isyan nef i ya nuksân sana
Bir ğenisen kim selâtin heylidur çakerlernin
Ay u kün bardur kerem hanida ikki nân sana
Sen kebi munimni min yilda hired kilmas derk
Bir diremdekdur gedâ nezdide yüz min kan sana
Hesreti dunya vu fikri ahret kilmak nedur
Bolsa mundağ Nakisâ ali kerem sultân sana
(Mirzehmet, Muhemmetturdi (hzl.) (1995). Molla Sabir Binni Abdukaldir Nakis Divan-ı Nakisi. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 2.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ey heme zerrât-i hüsnindin bolup heyrân sana
Furkatindin mihr hem çerh üzre ser-gerdân sana
Nuh ömride riyâzet çekse yol tapmas birav
Kim seni mebûd dep keltürmese imân sana
Müzteribdur ten ârâ cânlar senin yâdin bile
Goyiyâ cânlar tiler kilmak özin kurbân sana
Ni’meti cennet bile kesrin anin kilmas heves
Kim ki bir ikki nefes bolğan ise mihmân sana
Boldi tapti her gedâyi kim seri koyundadur
Bende bolmak nisbetin âlem ârâ sultan sana
Yokdurur her kim kilur âlemde yüz min yil eger
Cûd u ihsan fisk u isyan nef i ya nuksân sana
Bir ğenisen kim selâtin heylidur çakerlernin
Ay u kün bardur kerem hanida ikki nân sana
Sen kebi munimni min yilda hired kilmas derk
Bir diremdekdur gedâ nezdide yüz min kan sana
Hesreti dunya vu fikri ahret kilmak nedur
Bolsa mundağ Nakisâ ali kerem sultân sana
(Mirzehmet, Muhemmetturdi (hzl.) (1995). Molla Sabir Binni Abdukaldir Nakis Divan-ı Nakisi. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 2.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ey heme zerrât-i hüsnindin bolup heyrân sana
Furkatindin mihr hem çerh üzre ser-gerdân sana
Nuh ömride riyâzet çekse yol tapmas birav
Kim seni mebûd dep keltürmese imân sana
Müzteribdur ten ârâ cânlar senin yâdin bile
Goyiyâ cânlar tiler kilmak özin kurbân sana
Ni’meti cennet bile kesrin anin kilmas heves
Kim ki bir ikki nefes bolğan ise mihmân sana
Boldi tapti her gedâyi kim seri koyundadur
Bende bolmak nisbetin âlem ârâ sultan sana
Yokdurur her kim kilur âlemde yüz min yil eger
Cûd u ihsan fisk u isyan nef i ya nuksân sana
Bir ğenisen kim selâtin heylidur çakerlernin
Ay u kün bardur kerem hanida ikki nân sana
Sen kebi munimni min yilda hired kilmas derk
Bir diremdekdur gedâ nezdide yüz min kan sana
Hesreti dunya vu fikri ahret kilmak nedur
Bolsa mundağ Nakisâ ali kerem sultân sana
(Mirzehmet, Muhemmetturdi (hzl.) (1995). Molla Sabir Binni Abdukaldir Nakis Divan-ı Nakisi. Ürümçi: Şincan Halk Neşriyatı. 2.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KEŞKERÎ, Muhemmed Sadik | d. ? - ö. 1850 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | GARÎBÎ,Turdî Nâzım | d. 1802 - ö. 1862 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | GARÎBÎ, Huşal | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HULÛSÎ, Ömer | d. 1840 - ö. 1910 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | KUL BİÇARE | d. 1840 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | OSMAN, Murgullu | d. 1840 - ö. 1901 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HULÛSÎ, Ömer | d. 1840 - ö. 1910 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | KUL BİÇARE | d. 1840 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | OSMAN, Murgullu | d. 1840 - ö. 1901 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HULÛSÎ, Ömer | d. 1840 - ö. 1910 | Meslek | Görüntüle |
11 | KUL BİÇARE | d. 1840 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | OSMAN, Murgullu | d. 1840 - ö. 1901 | Meslek | Görüntüle |
13 | HULÛSÎ, Ömer | d. 1840 - ö. 1910 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | KUL BİÇARE | d. 1840 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | OSMAN, Murgullu | d. 1840 - ö. 1901 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HULÛSÎ, Ömer | d. 1840 - ö. 1910 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | KUL BİÇARE | d. 1840 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | OSMAN, Murgullu | d. 1840 - ö. 1901 | Madde Adı | Görüntüle |