NEVCİVAN, Nevcivan Özmerih

(d. 1934 / ö. -)
âşık, halk müziği sanatçısı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nevcivan Özmerih, 1934 yılında İzmir'de doğmuştur. Rumeli Türklerindendir (Özhan vd. 1992: 261; Halıcı 1992: 350). Anneannesinin büyük dayısı Rumelili Âşık Koçu'dur. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Paleantropoloji mezunu olan Özmerih ayrıca aynı fakültede İngiliz Dili ve Edebiyatı tahsil etmiştir (Halıcı 1992: 350’den akt. Turan vd. 2014: 381). Ankara Radyosunda halk müziği sanatçılığı yapmıştır. Nevcivan Özmerih, NATO Haberler Merkezinde, maddi anlamda iyi şartlarda çalışırken âşıklığı tercih etmiştir (Çınar 2008: 45).

Konya Âşıklar Bayramı'nda Özmerih'e "Nevcivan Bacı" mahlası verilmiştir. Özmerih, sadece ismi Nevcivan’ı mahlas olarak kullanmaktadır (Halıcı 1992: 350; Özmen 1998: 513-514). Özmerih, saz çalmakta, âşık tarzı deyişler söylemektedir (Çınar 2008: 45). “Nevcivan der sazım sazların hası/ Asım Poyracı’dır yapan ustası/ Sazımla ben Hak aşkının hastası” dizelerinde sazından ve sazını yapan ustadan bahsetmektedir.

Konya, Adana, Erzurum gibi çeşitli illerde âşık karşılaşmalarına katılmış olan Nevcivan Bacı, 1969 yılında, Âşıklar Bayramı’nda türkü dalında birinci olmuş ve Karacaoğlan ödülüne layık görülmüştür (Halıcı 1992: 350’den akt. Turan vd. 2014: 381). Özmerih, Karacaoğlan geleneğinin devam ettiğini “Elif'in kalemi bende yazıyor/ Senin dilin âşıklarda geziyor”, “Nevcivan der hak aradım hak buldum /Gâh Karacakız gâh Elif oldum/ Üç yüz yıldan sonra çağırdın geldim/ Ben kadın âşıkım bir tane tane” (Özhan vd. 1992: 261). dizelerinde anlatır.

Nevcivan Özmerih, çoğunlukla 11’li hece ölçüsünü kullanmış ve her konuda şiir yazmıştır. “İnsanı pişiren çiledir çile/ Doğru yolu evvel Allah'tan dile/ Hak affeder kâfir olsan da bile/ Yeter ki Mevlâ'na dön dem içinde" (Özmen 1998: 513) dizeleri Rabbine olan bağlılığını ve sevgisini ifade etmektedir.

Kaynakça

Çınar, Sevilay (2008). Yirminci Yüzyılın İkinci Yarısında Türkiye'de Kadın Âşıklar. Basılmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Halıcı, Feyzi (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Sairleri [Güldeste]. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yay.

Özhan, Mevlüt, Emine Kırcı, N. Zeynep Özçörekçi, Ömer Gözükızıl, Mukadder Küren (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları.

Özmen, İsmail (1998). Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. C. I-V, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ed. Nezahat Özcan. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: BEYDOĞDU TURAN
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ ULVÎ BABA, Mehmed Ali Çerkeşîd. 1864? - ö. 1919Doğum YeriGörüntüle
2Dinçer Sümerd. 19 Mart 1938 - ö. 9 Eylül 2019Doğum YeriGörüntüle
3Melek Arslanbenzerd. 13 Şubat 1981 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4AHMET, Ahmet Hasdemird. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5DERTLİ, Hasan Şimşekd. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SERVET DENİZERd. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7SÜLEYMAN, Süleyman Arsud. 1891 - ö. 1948MeslekGörüntüle
8TAMEŞKÎd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
9KEREM BEKİROĞLU NAMAZOVd. 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
10SADIK/SADIK BABA, Sadık Doğanayd. 1933 - ö. 23.01.1979Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ÇAĞLARÎ, Muammer Çalard. 15.03.1965 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÂŞIK BABA, Muhittin Tekmend. 07.01.1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MEHMET, Mehmet Hanifi Şirind. 1970 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ÜMMET, Ümmet Türkd. 01.01.1946 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HAYRETTİNd. 1899 - ö. ?Madde AdıGörüntüle