Madde Detay
NİHÂLÎ, Cafer Çelebi
(d. ?/? - ö. 949/1542)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Bursa’da
doğdu. Asıl adı, Câfer Çelebi’dir. Sehî Bey, Heşt Behişt adlı
tezkiresinde mahlasını Nihânî olarak göstermiştir (İsen 1998: 159).
Müeyyed-zâde Abdurrahman Efendi’den (ö.1506) mülazım olduktan sonra önce
Plevne’de Mihaloğlu Ali Bey ardından İstanbul’da Murad Paşa Medreselerinde
müderrislik yaptı. Galata kadısı oldu. Bu görevdeyken uzlete çekilerek
tasavvufa yöneldi. Bir ara Sultan Selim’in musahibi olan Nihâlî, dönemin ileri
gelen devlet adamlarını eleştirdiği için sık sık görevlerinden azledildi.
İçkiye olan düşkünlüğü nedeniyle hayatının sonlarına doğru ellerinde ve
ayaklarında sorunlar oluştu. 949/1542 yılında ölen şair, Şeyh Vefa
mahallesindeki evinin yakınlarındaki mezarlığa gömüldü (Kılıç 2010: 906-11;
İsen 1994: 182, 1998: 159-60; Canım 2000: 540; Eyduran 2009: 383-85).
Kaynaklarda
Nihâlî Câfer Çelebi’nin herhangi bir eserinin varlığından bahsedilmemiştir.
Şiirlerinde hicve ve hezliyata ağırlık veren şairin kendine has bir tarzı ve
üslubu vardır. Bu yönüyle yaşadığı dönemde adından söz ettirmesini bilmiştir. Sadeliğiyle
ön plana çıkan şiirleri, tasannudan uzaktır. Bunların büyük çoğunluğunu da
çeşitli zanaatkârlar hakkında yazmıştır (Kılıç 2010: 911; İsen 1998: 159-160;
Eyduran 2009: 385).
Kaynakça
Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri, Bursa Vefeyatnamelerindeki Şairlerin Biyografileri. Bursa: Asa Kitabevi.
Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü'ş-Şu'arâ ve Tabsıratü'n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.
Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 20.03.2013]
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: Akçağ Yay.
İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi, Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay.
Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1997). Beyânî, Mustafa bin Carullah, Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: TTK Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLANYayın Tarihi: 19.05.2013Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Hammâma girdi nâz ile bir sîm-ten güzel
Şu şöyle diyecek yiri yok cümleten güzel
Soyındı çıkdı ğonce gibi sebz-câmeden
Bir sûsenî fûtayla o gül-pîrehen güzel
Kim sâ’idini kimisi sâkın güzel didi
Ben bildügüm şu bir perîdür cümleten güzel
Meh külçe sîne fûtası ebri hicâb idi
O gül yunurken açılı düşdi iñen güzel
Koçmaz güzel kocaldı dimişsin Nihâlîyi
İñen güzelsin ey iki gözüm iñen güzel
(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 912; İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi, Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay. 60)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 19.05.2013Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Hammâma girdi nâz ile bir sîm-ten güzel
Şu şöyle diyecek yiri yok cümleten güzel
Soyındı çıkdı ğonce gibi sebz-câmeden
Bir sûsenî fûtayla o gül-pîrehen güzel
Kim sâ’idini kimisi sâkın güzel didi
Ben bildügüm şu bir perîdür cümleten güzel
Meh külçe sîne fûtası ebri hicâb idi
O gül yunurken açılı düşdi iñen güzel
Koçmaz güzel kocaldı dimişsin Nihâlîyi
İñen güzelsin ey iki gözüm iñen güzel
(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 912; İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi, Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay. 60)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Hammâma girdi nâz ile bir sîm-ten güzel
Şu şöyle diyecek yiri yok cümleten güzel
Soyındı çıkdı ğonce gibi sebz-câmeden
Bir sûsenî fûtayla o gül-pîrehen güzel
Kim sâ’idini kimisi sâkın güzel didi
Ben bildügüm şu bir perîdür cümleten güzel
Meh külçe sîne fûtası ebri hicâb idi
O gül yunurken açılı düşdi iñen güzel
Koçmaz güzel kocaldı dimişsin Nihâlîyi
İñen güzelsin ey iki gözüm iñen güzel
(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 912; İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi, Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay. 60)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Hammâma girdi nâz ile bir sîm-ten güzel
Şu şöyle diyecek yiri yok cümleten güzel
Soyındı çıkdı ğonce gibi sebz-câmeden
Bir sûsenî fûtayla o gül-pîrehen güzel
Kim sâ’idini kimisi sâkın güzel didi
Ben bildügüm şu bir perîdür cümleten güzel
Meh külçe sîne fûtası ebri hicâb idi
O gül yunurken açılı düşdi iñen güzel
Koçmaz güzel kocaldı dimişsin Nihâlîyi
İñen güzelsin ey iki gözüm iñen güzel
(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ-İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 912; İsen, Mustafa (hzl.) (1998). Sehî Bey Tezkiresi, Heşt-Behişt. Ankara: Akçağ Yay. 60)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Nİ'METÎ | d. 1611? - ö. 1650 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HİSÂLÎ, Hisâlî Çelebi | d. ? - ö. 1618 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Nİ'METÎ | d. 1611? - ö. 1650 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | HİSÂLÎ, Hisâlî Çelebi | d. ? - ö. 1618 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Nİ'METÎ | d. 1611? - ö. 1650 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | HİSÂLÎ, Hisâlî Çelebi | d. ? - ö. 1618 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Meslek | Görüntüle |
11 | Nİ'METÎ | d. 1611? - ö. 1650 | Meslek | Görüntüle |
12 | HİSÂLÎ, Hisâlî Çelebi | d. ? - ö. 1618 | Meslek | Görüntüle |
13 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Nİ'METÎ | d. 1611? - ö. 1650 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | HİSÂLÎ, Hisâlî Çelebi | d. ? - ö. 1618 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | HAKKI/FEVZÎ, Hüseyin Hakkı Efendi | d. 1832 - ö. 1891 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Nİ'METÎ | d. 1611? - ö. 1650 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | HİSÂLÎ, Hisâlî Çelebi | d. ? - ö. 1618 | Madde Adı | Görüntüle |