Madde Detay
Şükran Oğuzkan
(d. 1931 / ö. -)
Yazar, öğretim görevlisi
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğdu. Kandilli Kız Lisesi'nden mezun oldu. Adana Öğretmen Okulu'nu bitirdikten sonra iki yıl Erzincan’ın Tercan ilçesi yatılı yetiştirme yurdunda, bir yıl da İzmit’e bağlı Eşme köyünde ilkokul öğretmeni olarak çalıştı. 1954 yılında devlet bursuyla Amerika’ya gitti. Bir yıl New York’ta İngilizce eğitimi aldı. Columbia Üniversitesi'nde okul öncesi eğitimi alanında lisans ve lisansüstü eğitimini tamamladıktan sonra yeniden New York’a giderek (1960-1961) anaokulu öğretmenliği yaptı. 1961 yılında Türkiye’ye döndü. Columbia’da tanıştığı akademisyen Ferhan Oğuzkan ile evlendi. Aynı yıl Amerika’dan gelen bir uzman ile okul öncesi eğitim programını hazırlayan ekip arasında yer aldı. Daha sonradan Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi bünyesine katılacak olan Ankara Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bölümü'nde çocuk gelişimi öğretmenliği yaptı. 1967- 1974 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Bölümü'nde çalıştı. 1995 yılında Gazi Üniversitesi'nden emekliye ayrıldı. Emekliliğinden sonra yaşamını Ankara’da sürdürdü (Şükran Oğuzkan, kişisel görüşme, Haziran 2018).
Oğuzkan’ın Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu'nda çocuk gelişimi öğretmeni olarak çalıştığı yıllarda kaleme aldığı Yaratıcı Çocuk Etkinlikleri ve Eğitici Oyuncaklar (1981) adlı kitabı Millî Eğitim Bakanlığı tarafından basılmıştır. Benzer şekilde Neriman Sapmaz ile yazdığı Yaratıcı Çocuk Faaliyetleri (1983) adlı çalışma Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Dairesi Başkanlığınca yardımcı ders kitabı olarak kabul edilmiştir. Eser oyun ve oyuncağın çocuğun doğasına uygunluğundan hareketle çeşitli materyallerle (kâğıt, tuz, tahta vb.) yapılabilecek çalışmaların yanı sıra müzik aletleri, dolgu oyuncak hazırlama ile ilgili bilgilendirici bölümler de içermektedir.
Yazarın edebî sahada yayımladığı ilk eserleri, Eğitsel Öyküler Serisi (1987) adı altında "Kimi" adlı kangurunun başından geçen olayları ele alır. Serinin beşinci kitabı olan Kahvaltı Etmeyen Kimi adlı eserde Kimi, okula gitmeden önce annesinin hazırladığı kahvaltıyı kuşlara fırlatarak onların koşuşturmalarını izler. Tabaktaki tüm yemekleri kuşlara attıktan sonra okula aç gitmek zorunda kalır. Bu durum ise eserde şu sözlerle anlatılır: “Sonra kahvaltısını tam yapamadan koşar adımlarla okulun yolunu tuttu. Bunun kendi kabahati olduğunu biliyordu.” Benzer şekilde serinin altıncı kitabı olan Kimi Okul Yolunda adlı eserde Kimi, okul yolunda gördüğü tüm hayvanlara onların hoşlanmayacağı şakalar yapar. Ödevlerini yapmadığını hatırladığından okula gitmemek için yavaşlar. Ancak aniden o gün öğretmenin tüm arkadaşlarını sirke götüreceğini hatırlayarak hızlandıysa da onlara yetişemez. Eserin sonunda Kimi’nin kendine şaka yaptığı hayvanlardan biri olan balık şu ifadeleri kullanır: “ Eğer beni yakalamak için uğraşmasaydı okula geç kalmayacaktı, böylece sirki de kaçırmamış olacaktı.” Serinin yedinci ve aynı istikametteki Cezasını Çeken Kimi adlı eserinde, kahvaltısını etmeden okula gitmeye kalkan, ödevlerini yapmadığı için derse girmek istemeyen ve böylece de sirke gitme hakkını kaybeden Kimi’nin pişmanlığı şu ifadelerle ele alınır: “Keşke okula geç kalmasaydım, keşke daha hızlı hoplayabilseydim.” Kimi’nin yaptığı hatalar zincirinden doğan cezasını çektiği serinin bir sonraki eseri olan Kahraman Kimi’de ise Kimi’nin sirkin önünde yaptıklarından dolayı pişmanlık duyduğu sırada bir aslanın sirkten kaçarak Kimi’yi ve bir tavşanı kovalaması anlatılır. Eserde aslanın tavşanı yemeye çalıştığını anlayan Kimi, tavşanı kurtarmak için yaptığı planda başarılı olur. Eserin sonunda ise ormandaki ağaçlar ve tavşan Kimi’nin cesaretini takdir eder. Eğitsel Öyküler Serisi (1987), geleneksel tarza uygun bir biçimde ele alınmıştır. Kitapların genel iletisi yapılan iyiliklerin ve kötülüklerin mutlaka karşılık göreceği biçimindedir.
Dans Etmesini Seven Hipopotam, Oğuzkan’ın bugün popüler medya metinlerinden olan animasyonlarda da “asla pes etme” iletisiyle (Zootopia-2016, Jungle Book-2016, Moana-2016, Ballerina-2016, Rock Dog-2016, Coco-2018, Ferdinand-2018 vb.) sıkça işlenen kararlılık konusunu 1998 yılında ele aldığı kitabıdır. Eser, dans etmeyi çok seven ama şişman ve kısa bacakları yüzünden dans edemediğini söyleyen herkesin alay konusu olan Küçük Hipo’yu anlatır. Tüm eleştirilere, annesinin karşı çıkmasına ve arkadaşlarının alay etmesine rağmen dans etmekten vazgeçmeyen Dans Etmesini Seven Hipopotam’ın resimlemesi Ülkü Ovat ve Ümit Öğmel’e aittir. Küçük Hipo, bir gün ormanda düzenlenen dans yarışmasında en iyi dansçı olarak seçildiğini gördüğü rüyasının bir gün mutlaka gerçekleşeceğine inanarak hayallerinden asla vazgeçmez.
Anne Ayı ile Sarı Yumak (1999) adlı seri, yavru ayı Sarı Yumak’ın başından geçen olayları ele alır. Tıpkı Eğitsel Öyküler Serisi’nde (1987) olduğu gibi geleneksel öğreti tarzında kaleme alınan bu seride kötülerin mutlaka cezasını çektiği, arkadaşların zor duruma düştüğünde birbirine yardım etmesi gerektiği ve çocukların tanımadığı kişilere yaklaşmaması gerektiği gibi iletilerin doğrudan yer aldığı görülür. Serinin sekizinci kitabı olan Boz Ayı’nın Düşmanlığı adlı eserde Sarı Yumak’ın arkadaşı Kara Yumak ile yakınlığını kıskanan Boz Ayı’nın iki arkadaşa tuzak kurması ele alınır. Boz Ayı, iki yakın arkadaşa tuzak kurayım derken bu kötü davranışının karşılığında ağaçtan düşer ve hatasını anlar. Yazarın çocuk bakışını yakaladığı eserlerinden Sarı Yumak Okula Başlıyor’da Sarı Yumak, okulda kendinden çok daha akıllı olduğunu düşündüğü, öğretmeninin takdirini daima kazanan Kara Yumak’ı kıskanarak okula gitmek istemez. Fakat bu kıskançlık daha sonra Sarı Yumak ile Kara Yumak Arkadaş Oluyor adlı eserde güzel bir arkadaşlığa dönüşür. Kara Yumak, Sarı Yumak’ın derslerinde ona yardımcı olur. Bu eserler, yazarın okul öncesi uzmanı olması sebebiyle dil alanı, sosyal bilişsel alan ve sosyal duygusal alan gibi beceri alanları temel alınarak oluşturulmuştur.
Kök Yayıncılık’tan çıkan ve resimlemesi Ülkü Ovat ile Ümit Öğmel’e ait olan Can ve Uzaylı Arkadaşları (2006) adlı hikâyesi Oğuzkan’ın torunu Can küçükken birlikte kaleme alarak karakterlerine isim verdikleri eseridir.
Yazarın edebî eserleri dışında kaleme aldığı pek çok ders kitabı vardır. Oğuzkan, edebî sahada eserler kaleme almış olsa da eğitimci yönü edebî yönünün önüne geçmiş bir okul öncesi eğitimcisi olarak ön plana çıkmaktadır. Kaleme aldığı eserler ders kitabı, yardımcı ders kitabı olarak okutulmuştur. Bir dönemin okul öncesi eğitim programının hazırlanmasına katkılar sağlayarak okul öncesi öğretmeni yetiştirme sahasının temelinde önemli sayılabilecek çalışmalara imza atmıştır.
Kaynakça
Yazarın kendisiyle Haziran 2018'de yapılan görüşme.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ N. HÜMEYRA ÖZDEMİR EREMYayın Tarihi: 10.09.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 10.09.2018Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Yaratıcı Çocuk Etkinlikleri ve Eğitici Oyuncaklar | MEB / İstanbul | 1981 | Diğer |
Yaratıcı Çocuk Faaliyetleri | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1983 | İnceleme |
Anaokullarında Yaratıcı Dramatizasyon Uygulamaları | YA-PA / İstanbul | 1986 | İnceleme |
Anaokullarında Yaratıcı Çocuk Etkinlikleri | Bilim Yayınları / Ankara | 1987 | Diğer |
Uykucu Kimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Yıkanmayı Sevmeyen Kimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Meraklı Kimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Kimi ile Mimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Kahvaltı Etmeyen Kimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Kimi Okul Yolunda | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Cezasını Çeken Kimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Kahraman Kimi | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Kimi Büyüyor | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Kimi’nin Doğumgünü | YA-PA / İstanbul | 1987 | Hikâye |
Hayvan Hikâyekeri | Esin Yayınevi / İstanbul | 1989 | Hikâye |
Okula Hazırlanıyorum | YA-PA / İstanbul | ? | Diğer |
Anaokulu ve Anasınıfları için Ünite Alıştırma Kitabı | Esin Yayınevi / İstanbul | 1989 | Diğer |
6 Yaş İlkokulda 1 | YA-PA / İstanbul | 1991 | Diğer |
6 Yaş İlkokulda 2 | YA-PA / İstanbul | 1991 | Diğer |
Kız Sanat Okulları için Okul Öncesi Eğitimi | MEB / İstanbul | 1992 | Diğer |
Dans Etmesini Seven Hipopotam | Kök Yayıncılık / Ankara | 1998 | Hikâye |
Anne Ayı ile Sarı Yumak | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Meraklı Sarı Yumak | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Ormanda Eğlence | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Sarı Yumak Okula Başlıyor | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Sarı Yumak ile Kara Yumak Arkadaş Oluyor | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Ormanda Gezi | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Sarı Yumak Piknikte | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Boz Ayı’nın Düşmanlığı | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Sarı Yumak Yüzme Öğreniyor | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Yüzme Yarışı | YA-PA / İstanbul | 1999 | Hikâye |
Can ve Uzaylı Arkadaşları | Kök Yayıncılık / Ankara | 2006 | Hikâye |
Okul Öncesi Eğitim Seti | YA-PA / İstanbul | 2013 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ÂTIF, Mustafa Âtıf Efendi | d. ? - ö. 25 Temmuz 1742 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Berna Moran | d. 23 Ocak 1921 - ö. 31 Ocak 1993 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | REŞKÎ, HALİL REŞKÎ EFENDİ | d. ? - ö. 1718-19 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Leyla Erbil | d. 12 Ocak 1931 - ö. 19 Temmuz 2013 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | RUHANİ, Mustafa Temel | d. 1931 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | EHMED SADAHLI | d. 1931 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ahmet Aka | d. 20 Mayıs 1970 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Şule Gürbüz | d. 30 Aralık 1974 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Memmedguluzade Celil | d. 22 Şubat 1869 - ö. 4 Ocak 1932 | Meslek | Görüntüle |
10 | Sebahattin Yaşar | d. 02 Ocak 1961 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Ergun Sav | d. 01 Ocak 1933 - ö. 13 Şubat 2015 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Hasan Yiğit | d. 15 Ekim 1954 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Şükran Kozalı | d. 7 Ağustos 1948 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | OZAN İNCİ, Şükran Gürçayır | d. 1973 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Ferhan Oğuzkan | d. 1921 - ö. 1999 | Madde Adı | Görüntüle |