Madde Detay

Asıl adı Ahmet Mortaş olan âşık, 1944 yılında Çankırı’nın Çerkeş ilçesine bağlı Saçak köyünde doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini Çankırı'nın Atkaracalar Ortaokulunda ve Karabük Demir Çelik Lisesinde, yükseköğrenimini ise 1969 yılında Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesinde tamamlar (Karagöz 2010: 34). Mortaş'ın üzerinde babasının tesiri büyük olmuştur. Mortaş, babasını Osmanlıca, Farsça bilen, her türlü kitabı okuyan, çevresince din önderi olarak tanınan; derin bilgiye sahip kültürlü bir insan olarak tanımlar ve Hz. Ali'nin Cengnameleri gibi babasından duyduğu birçok hikâye ile büyür. Ahmet Mortaş, Köy Enstitüsü mezunu öğretmenlerinden etkilenir ve lise son sınıfta ilk şiirlerini icra etmeye başlar (Karagöz 2010:35).

Ahmet Mortaş, Millî Eğitim Bakanlığının merkez ve taşra birimlerinde dört yıl eğitim uzman yardımcısı olarak çalışır. 1973 yılında TRT’nin açtığı prodüktörlük sınavlarını kazanarak Diyarbakır Radyosuna atanır. Çalıştığı beş yıl içerisinde "Çocukların Köşesi," "Yurdumuzun Bir Köşesi," "Yazı Sizden, Sazı Bizden," "El Emeği, Göz Nuru" ve "Neden Göçüyorlar?" gibi çeşitli programlar hazırlar. 1977 yılında TRT Ankara Radyosuna atanır. Kırsal kesime yönelik "Günaydın" ve "Köy Dağarcığı" kuşakları içinde iki yüzden fazla program yapar (Karagöz 2010: 34-35). 1979 yılında Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Kamu Yönetimi Uzmanlık Programı'na devam eder. "Türkiye'de Devlet-Sinema İlişkileri" adlı yüksek teziyle kamu yönetimi uzmanı olur (Karagöz 2010: 34). TRT Ankara Radyosunda halk bilimi ağırlıklı "Pazar Günaydını" adlı programlarını bir buçuk yıl boyunca başarıyla hazırlar. TRT’de sunuculuk ve yapımcılık görevlerinin yanında, 1982 yılı başında Kültür Bakanlığı Sinema Dairesi Başkanlığı Yurtdışı Yayınları Başkanlığı'na naklen atanması ile gösteri, şenlik, film yapımı, denetimi ve değerlendirme gibi görevlerde altı yıl çalışır. 1991 yılında Danıştay kararı ile TRT'deki prodüktörlük görevine geri döner ve TRT Dış Yayınlar Dairesi Yayınlar Başkanlığı Türkçe Yayınlar Bölümü'nde "Ozanların Dilinden, Bağlamanın Telinden Atatürk" ve "Dicle'den Fırat'a Altın Topraklar" adlı radyo programlarını yapar (Karagöz 2010: 34). 1993 yılında GAP TV sorumlusu olur ve dört bölümlük "Bu Günden Yarınlara GAP" adlı belgeseli 1995 yılında tamamlar (Karagöz 2010: 34). TRT Dış Yayınlar Dairesi Başkanlığı Türkçe Yayınlar Müdürlüğünde prodüktör olarak çalışır. Halk edebiyatı ve âşıklık geleneği üzerine çok kapsamlı programlar hazırlayan Ahmet Mortaş TRT'den emekli olur.

Ahmet Mortaş'ın 1915 yılında Çanakkale'de şehit olan, baba tarafından dedesi de köydeki eğlencelerde türküler söyler. Ahmet Mortaş'ın ilk şiiri lise son sınfta arkadaşlarından ayrılmanın üzüntüsüyle kara tahtaya yazdığı "Elveda" adlı şiirdir (Karagöz 2010: 35). Şiirlerinde kullandığı Ozan Morsultan mahlasını kendisine âşık Ali Kızıltuğ verir. Ozan Morsultan, Pir Sultan Abdal, Yunus Emre, Karacaoğlan, Âşık Veysel, Âşık Dertli, Kul Himmet, çağdaşlarından Daimî, Mahzuni Şerif, Davut Sularî, Hüseyin Çırakman, Neşet Ertaş ve Hacı Taşan gibi âşıklardan etkilenir.

Ozan Morsultan, şiirlerinin daha çok taşlama, destan, koşma, mani ve ağıt türünde olduğunu ve onları 7, 8 ve 11'li hece ölçüsüyle yazdığını belirtir (Karagöz 2010: 39). Şiirlerinde tasavvufi konuların yanında, toplumsal olaylara, aşk ve sevgi gibi konulara da yer verir. Makamlar konusunda bilgi sahibi ve biraz da nota bilgisi olan âşığın "Üç Yolcu," "Çocuğum," "Avrasya Âşıkları" ve "Sevgilim" gibi bazı şiirleri halk müziği ve sanat müziği formlarında bestelenir. Şiirleri âşıklık geleneği kapsamında birçok antoloji, araştırma ve yayında yer alır. Eşi Zülfü Mortaş'ın yardımıyla şiirlerini elektronik ortama kaydeden âşığın henüz basılmış bir şiir kitabı bulunmamaktadır. Halk Ozanları Derneği Vakfının hazırladığı şiir antolojilerinde 100'e yakın şiiri mevcuttur (Karagöz 2010: 38-39).