ÖZCANDAN, Adnan Özcandan

(d. 1960 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adnan Özcandan, 1960 yılında Adana'nın Kozan ilçesine bağlı Azervantaş köyünde doğmuştur. Annesinin adı Fatma, babasının adı Ali'dir. Kütüğü Akçalıuşağı köyüne kayıtlıdır. Mahlas olarak soyadını kullanmaktadır. İlkokulu doğduğu köy olan Azervantaş köyünde, ortaokulu Kadirli Cevdet Paşa Ortaokulu’nda, lise tahsilini ise 1980 yılında Kozan Lisesi’nde tamamlamıştır. Askerliğini 1983-1984 yılları arasında İstanbul Davutpaşa'da yapmıştır. Lise yıllarında tanışıp kara sevdaya düştüğü eşi Birgül ile on bir yıl sonra evlenmiştir. Alişan ve Ruhtan isimli iki çocuğu vardır. Kısa süre sigortacılık yapan Özcandan, 1989 yılından bu yana Kozan Vergi Dairesinde devlet memuru olarak çalışmaktadır.

Saz çalıp şiir söylemesinde eşiyle yaşadığı büyük sevdanın önemli etkisi vardır. Kişinin gönlünde ilahi veya beşeri sevda olmadığı zaman âşık olamayacağını düşünmektedir (Demir 2013:27). İlk şiirlerini ortaokul yıllarında kahvehanelere gelen âşıklardan etkilenerek yazar. Âşıklığa başladığı ilk zamanlarda ağırlıklı olarak sevda konusunu işler ve Sevdiğim isimli ilk şiirini de eşi için yazar. Mahlasını ustası Âşık Ali Kemal Yiğit'ten almıştır. Ustası bu mahlası verirken; "Soyadın gibi şiirlerin de yaşamında öz ve candan olsun." diye bir duada bulunmuştur. Özcandan, henüz çırağının olmadığını ve kendisini hâlâ öğrenci olarak gördüğünü belirtmektedir (Demir 2013: 27). Rüya ve badeye inanan Âşık Özcandan, rüya görmüş ve bu rüyadan sonra şiir söyleyişinde ilerleme kaydetmiştir.

Özcandan, saz çalmayı Âşık Cemil Şencalar'dan öğrenir. Ali Kemal Yiğit'i de ustası olarak kabul eder. Ağırlıklı olarak sevda şiirleri yazdığı ilk zamanlarda ustası ile tanışır ve onun sayesinde başka konulara da yönelir. Özcandan, kendisinden önce yaşamış bütün âşıkları üstat olarak kabul eder ancak özellikle Karacaoğlan, Dadaloğlu, Köroğlu, Âşık Deli Hazım, Âşık Kul Mustafa ve Âşık İmamî gibi kişilerden etkilendiğini belirtir. Adnan Özcandan, ailesinde âşıklık geleneğinin var olduğunu ve nenesi ile annesinin meyit (ağıt) yaktığını söyler. Özcandan'ın dayısı İbrahim Özcandan ve çocukları da saz çalıp şiir söylemektedir.

İrticalen şiir söyleme kabiliyetine sahip olan Özcandan, atışma yapabilmektedir. Şiirlerinde daha çok; sevda, mizah, hasret, sevgi gibi konuları işler. Ayrıca halk hikayelerinin kahramanlarını da konu edinir. Daha çok 8'li ve 11'li hece ölçüsüyle şiirler yazar, yarım ve tam kafiyeyi kullanır. Muhtelif zaman ve yerlerde düzenlenen konserlere, etkinliklere ve festivallere katılan Özcandan’ın şiirleri, çeşitli gazete ve dergilerde yayımlanır. Ayrıca Otağ TV'de yapmış olduğu Türkü Pınarı isimli bir programı vardır.

Âşık Özcandan, küçük yaşlardan beri âşık meclislerine katıldığını belirtir, kendi çabaları ile derneklerde küçük meclisler oluşturduklarını söyler. Özcandan, Âşık Mustafa Fındıklı, Âşık Yemliha, Âşık Ali Kemal Yiğit gibi âşıklarla atışmalar yapmıştır. O, Çukurova Halk Ozanları Derneği'ne ve Kozan Varsaklar Derneği'ne üyedir. Çukuova, Kütahya ve Maraş Sütçü İmam Üniversitesi bağlamında kendisiyle ilgili tez çalışmaları yapılmıştır. Sivas Şairler ve Yazarlar Derneği Antolojisi, Çukuorva'da Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi ve Geleneğe Tabi Halk Şairleri Antolojisi'nde ona da yer verilir. Özcandan'ın Bizim Köyün Musa'sı, Aybüke, Eliflerin Güzeli ve Adamım: Şiir isimli şiir kitapları vardır. Ayrıca Dostlara Özel Elif - Bergüzar isimli şiir CD'si çıkarır.

Âşık, Kozan Şiir Yarışması'nda birinci ve ikinci, Kozan Halk Eğitim Merkezi'nin açtığı şiir yarışmasında ikinci, Çukurova Âşıklar Derneği'nin açtığı yarışmada ikinci olmuştur. Bununla birlikte birçok plaket, teşekkür belgesi ve ödüller de almıştır. Barış FM, Sancak FM, Kozan Otağı TV, Kozan TV, İskenderun Mega TV, Çukurova TV gibi çeşitli kanallarda ve radyolarda âşıklık sanatı üzerine programları vardır.

Kaynakça

Demir, Ahmet Muhammet (2013). "Adnan Özcandan (Özcandan)". Sazın ve Sözün Sultanları: Yaşayan Halk Şairleri-9. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Reyhan Gökben Saluk. Ankara: Gazi Kitabevi. 26-39.

Özcandan, Adnan (2012). Eliflerin Güzeli. Adana: Ekrem Matbaası.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: TUĞBA BEYZA MENEKŞE
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Eliflerin GüzeliEkrem Matbaası / Adana2012Şiir
Adamım: ŞiirEkrem Matbaası / Adana2016Şiir
AybükeEkrem Matbaası / Adana2010Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HALİS ALTUNBEYd. 02.01.1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2İSMAİL, İsmail Akbaşd. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÖZTÜRK, Mustafa Öztürkd. 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ALİOĞLU/OZAN ŞERİF, Şerif Çöpürgenslid. 1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ŞERANÎ, Sönmez Doğand. 15.01.1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6CAHANGİR SENAN OĞLU KULİYEVd. 1960 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7MAHRUMÎ, Mazlum Çiftçid. 1922 - ö. 1997MeslekGörüntüle
8ŞENKAYALI MAHİRÎ, Mahiri Özyünd. 01.07.1869 - ö. 10.04.1944MeslekGörüntüle
9MUHTAR, Salman Mehemmedpurd. 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
10BAKİ, Baki Yıldırımd. 01.12.1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ENVER/ENVERÎ, Enver Artuçd. 09.03.1949 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ORHANÎ/ORHAN, Orhan Karadağoğlud. 25.12.1946 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İhsan Devrimd. 7 Ocak 1914 - ö. 6 Ocak 2010Madde AdıGörüntüle
14KARABABA, Battal Karababad. 1893? - ö. 1954Madde AdıGörüntüle
15KILINCOĞLUd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle